Ο Ρίκι Ρούμπιο ανατρίχιασε τον κόσμο με την εξομολόγησή του να αποσυρθεί από την ενεργό δράση και το Basketa.gr ρίχνει φως στην υπόθεση της ψυχικής υγείας, που έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια το παγκόσμιο μπάσκετ και το ΝΒΑ, δείχνοντας πως και οι αθλητές είναι... άνθρωποι στο τέλος της ημέρας.
Χρήματα. Δόξα. Φήμη. Πιθανώς υστεροφημία. Θέληση οι πάντες να ευεργετηθούν από εσένα. Αναγνωρισιμότητα όπου κι αν γυρίζεις, σε βαθμό να χρειάζεσαι… προστασία. Οι αθλητές, που βλέπουν δεκάδες και εκατοντάδες εκατομμύρια να μπαίνουν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, θεωρούνται ευλογημένοι. Άπαντες πιστεύουμε, ότι έχουν τα πάντα και τίποτα να διαμαρτυρηθούν.
Ξεχνάμε, ίσως, μερικές φορές πως κι αυτοί είναι άνθρωποι. Έχουν συναισθήματα, δικά τους ζητήματα να επιλύουν στην καθημερινότητά τους και ενδεχομένως ζουν τις προσωπικές τους τραγικές στιγμές, όπως όλοι μας. Το πρόβλημα, μερικές φορές, είναι ότι μπορεί να μην τους γνωρίζουμε ιδιαίτερα αυτό το δικαίωμα, θεωρώντας πως όσα τους παρέχονται είναι αρκετά, για να μη ζουν τις ίδιες δυσκολίες, πραγματικές και συναισθηματικές, με εμάς.
Ξαφνικά, όμως, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερους αθλητές να μην αντέχουν. Να χρειάζονται το δικό τους χρόνο, για να αποστασιοποιηθούν. Να αντιμετωπίσουν το «θηρίο», που ολοένα «θεριεύει» μέσα τους και οι διαρκείς υποχρεώσεις, παράλληλα, όχι μόνο δεν τους επιτρέπουν να το κοιτάξουν κατάματα, αλλά τους «πνίγουν» ακόμη περισσότερο. Μέχρι που δεν αντέχουν άλλο και παίρνουν μια απόφαση, που σοκάρει όσους δε γνωρίζουν. Ίσως, αν κρίνουμε από την υλιστική διάσταση, που έχει λάβει πια η καθημερινότητά μας, ειδικά στο δυτικό πολιτισμό, να μην έπρεπε να εκπλησσόμαστε τόσο.
Τέσσερα χρόνια μετά την υπέροχη σκηνή, όπου ύψωσε στον ουρανό το χέρι του για τη μητέρα του, την ηρωίδα της ζωής του, ο Ρίκι Ρούμπιο δεν άντεξε. Δεν ήθελε άλλο να αγωνιστεί, δεν έβρισκε νόημα στο να συμμετάσχει σε άλλο ένα Παγκόσμιο Κύπελλο ή να περιμένει την νέα αγωνιστική περίοδο, και στα 32 του αποφάσισε να αποσυρθεί από την ενεργό δράση, για να ασχοληθεί με τον εαυτό του. Δεν είναι και η μόνη περίπτωση, που αυτό συμβαίνει και το Basketa.gr κάνει μια αναδρομή για όσους είχαν τη γενναιότητα να μιλήσουν για αυτό που τους βασάνιζε, δίνοντας θάρρος και σε όλους εμάς.
Οι αθλητές που μίλησαν και «πάτησαν» το «τέρας»
Λένε, ότι ένα πρώτο πολύ καλό «βήμα» για να αντιμετωπίσεις μια κατάσταση, που αφορά ειδικά την ψυχική σου υγεία, είναι να μιλήσεις. Κάπως έτσι, αρχίζει ο δρόμος προς τη λύτρωση και, επιπλέον, γίνεσαι παράδειγμα προς μίμηση για όσους ανθρώπους νιώθουν πως «ποδοπατούνται» από τα δικά τους «τέρατα», μην έχοντας παράλληλα άφθονα «εμπόδια» να τα «καταπολεμήσουν», όπως ένας άνθρωπος που κατάφερε να τα κερδίσει με το ταλέντο του.
Αρκετοί είναι οι παίκτες του ΝΒΑ, μάλιστα, που τα τελευταία χρόνια έχουν μιλήσει για προβλήματα ψυχικής υγείας, που βρήκαν μπροστά τους. Ο πρώτος που είχε κάποτε παραδεχθεί, ότι είχε ένα συγκεκριμένο θέμα με τη συμπεριφορά του, ήταν ο εκ των κορυφαίων σουτέρ όλων των εποχών, ο Ρέι Άλεν. Συγκεκριμένα, ο δις πρωταθλητής ΝΒΑ με τα αμέτρητα νικητήρια σουτ, που χάρισαν τίτλους σε Σέλτικς και Χιτ, είχε διαγνωστεί με OCD, δηλαδή αυτό που λέμε στα ελληνικά ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Σε αυτή την περίπτωση, ένας άνθρωπος μπορεί να πάσχει από ιδεοληψίες ή ψυχαναγκασμούς, που συνιστούν πηγή δυσφορίας για το άτομο και απασχολούν σημαντικό μέρος από το χρόνο του και από την επαγγελματική, κοινωνική και την συναισθηματική του ζωή. Αυτός είναι και ο λόγος, που ο Άλεν είχε πάντοτε συγκεκριμένα τελετουργικά εντός κι εκτός παρκέ, ώστε να πιστεύει πως όλα θα πάνε καλά, αλλά σε απόλυτα εμμονικό βαθμό.
Περνάμε αρκετά αργότερα στο 2018, όταν ο ΝτεΜαρ ΝτεΡόζαν συγκλόνισε, μιλώντας για τη «μάχη» του με την κατάθλιψη, προερχόμενος μάλιστα από μια εκ των κορυφαίων σεζόν της καριέρας του με τους Τορόντο Ράπτορς. «Όσο κι αν φαινόμαστε άτρωτοι, είμαστε κι εμείς άνθρωποι στο τέλος της ημέρας», είχε πει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του, με την εξομολόγηση εκείνη να βοηθά, τόσο τον ίδιο όσο και άλλους ανθρώπους να παλέψουν, ενώ το ίδιο έτος είχε παραδεχθεί τα δικά του θέματα ψυχικής υγείας και ο Κέβιν Λαβ σε άρθρο του στο Player’s Tribune, με τίτλο «Όλοι μας περνάμε κάποια δυσκολία», ενώ θάρρος πήρε και ο Μάρκους Μόρις, ώστε να αποκαλυφθεί για το άγχος και την κατάθλιψη, που τον μάστιζαν, τονίζοντας πως «αν υποφέρεις από αυτά, πρέπει τουλάχιστον να προσπαθήσεις να τα αποκρύνεις».
Δέκα χρόνια νωρίτερα, αίσθηση είχε προκαλέσει η απόσυρση του Ντελόντε Ουεστ, ενός εκ των κορυφαίων ρολιστών της εποχής του. Ο τότε παίκτης των Μάβερικς, παρά τη γενναία προσπάθεια του ιδιοκτήτη τους, Μαρκ Κιούμπαν, να τον στηρίξει με κάθε τρόπο, υπέκυψε στη διπολική διαταραχή, με την οποία διεγνώσθη, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί στα 28 του χρόνια. Σε νεαρή ηλικία αποφάσισε και, συγκεκριμένα, στα 29 του αποφάσισε να σταματήσει και ο Λάρι Σάντερς, ο οποίος αντιμετώπιζε επίσης προβλήματα ψυχικής υγείας.
Αρκετοί, ακόμη, στα τελευταία αυτά χρόνια, έχουν πραγματοποιήσει τις δικές τους εξομολογήσεις. Ο Άντρε Ντράμοντ, αφού πρώτα έχασε φέτος έναν αγώνα των Μπουλς, επικαλέστηκε θέματα ψυχικής υγείας, λέγοντας πως «είναι εντάξει να ζητάς βοήθεια, να έχεις συναισθήματα, να τα εκφράζεις». Ο Άαρον Γκόρντον δεν επιλέχθηκε στο τελευταίο All Star Game και ανέφερε, μάλιστα, ότι το ξεπέρασε έχοντας πρώτα κάνει ορισμένες συνεδρίες με τον ψυχολόγο του. Ο Ντίλον Μπρουκς των Μέμφις Γκρίζλις είπε πρόσφατα πως είχε τη δική του στρατηγική, μέσω μιας πιο ελεύθερης προπόνησης, ώστε να αποφεύγει να χάνει την ψυχραιμία του, όπως τον έχουμε δει να κάνει σε πολλά παιχνίδια.
Τέλος και με ιδιαίτερη σημασία για τα ελληνικά χρώματα, ο δικός μας σούπερ σταρ, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, δώρισε ένα εκατομμύριο ευρώ σε δομές ψυχικής υγείας στο Μιλγουόκι πριν από μερικούς μήνες. Μετά την κίνηση αυτή, εξομολογήθηκε πως το 2021 απευθύνθηκε σε ειδικό, ώστε να αντιμετωπίσει τα θέματα πίεσης, τα οποία μάλιστα το 2020 κόντεψαν να τον απομακρύνουν από παρκέ, σε μια δήλωση που κανείς δεν περίμενε από έναν αθλητή, που πάντοτε βλέπαμε με το χαμόγελο στα χείλη και ιδιαίτερα δεκτικό σε οτιδήποτε.
Το ΝΒΑ, κρίνοντας επισήμως αυτή τη συνθήκη όχι ως μια ενδημική δυστυχία του κάθε αθλητή, αλλά ως την προβολή της ανάγκης να είναι πρωτίστως υγιής και να τα έχει καλά με τον εαυτό του, έχει φροντίσει να έρθει σε συνεννόηση με τις ομάδες, ώστε να μπορούν να παράσχουν την απαραίτητη βοήθεια σε άπαντες, με τους αθλητικούς ψυχολόγους να είναι πια απαραίτητοι στα ιατρικά επιτελεία, βοηθώντας τους παίκτες να έχουν μια καλύτερη καθημερινότητα στο παρκέ, αλλά και εκτός αυτού.
Το βέβαιο είναι, ότι κανείς δεν πρέπει να διστάζει να μιλά. Κανείς δεν πρέπει να προσποιείται, ότι το «θηρίο» στο δωμάτιο δεν υπάρχει. Πρέπει να παραδεχθεί πως αυτό υπάρχει. Πως πρέπει το κοιτάξει στα μάτια. Και ύστερα, να το νικήσει…
