Το διήμερο που διανύουμε (18-19/4) είναι ένα διήμερο... αναπόλησης σπουδαίων ημερών για μια από τις μεγαλύτερες ομάδες στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ, τη Γιουγκοπλάστικα, και το Basketa.gr θυμάται εκείνη την αρμάδα, που άφησε μαζί με την κληρονομιά της, ένα μεγάλο «αν»...
Το Σπλιτ είναι σήμερα μια πόλη 178.102 ανθρώπων (με βάση την απογραφή του 2011), το οποίο εμπεριέχει αρκετές ομορφιές, αν κάποιος θελήσει στο μέλλον να επισκεφθεί τις Δαλματικές Ακτές και να απολαύσει όσα έχει να του προσφέρει η Κροατία, μια χώρα που έχει βρει τον εαυτό της, τουλάχιστον, μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.
Η πόλη αυτή είναι στα 410 χιλιόμετρα με το αυτοκίνητο από το Ζάγκρεμπ, την πρωτεύουσα της έτερης βαλκανικής χώρας, ενώ έχει δεχθεί την τιμητική διάκριση από την UNESCO, καθώς το παλάτι του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Δοκλητιανού βρίσκεται στην πολιτιστική της κληρονομιά.
Στο μπάσκετ, παράλληλα, άφησε μια σπουδαία ευρωπαϊκή, ου μην παγκόσμια κληρονομιά. Μεταξύ των ετών 1988 και 1991, μία ήταν η ομάδα, η οποία δεν μπορούσε να αναχαιτιστεί με τίποτα, μια ομάδα που έχει κυριαρχήσει όσο ελάχιστες στα ευρωπαϊκά παρκέ και, σήμερα, με μόλις έξι τίτλους στα επόμενα 19 χρόνια, η ιστορία της έχει παραμείνει «χαραγμένη» στο μυαλό όσων είχαν την τύχη να την παρακολουθήσουν.
Η Γιουγκοπλάστικα του Μπόζινταρ Μάλκοβιτς, αρχικά, και του Ζέλικο Παβλίσεβιτς στη συνέχεια, ήταν κάτι ξεχωριστό, που πολύ δύσκολα μπορεί να δούμε οποιαδήποτε άλλη στιγμή, όποια υπερομάδα κι αν σχηματιστεί στο μέλλον. Είχε τον τρόπο της να είναι κυρίαρχη στον απόλυτο βαθμό και να μην αφήσει άλλες σπουδαίες ομάδες της εποχής να κατακτήσουν κάποιο τρόπαιο.
Αυτό, εν μέρει, μπορεί φυσικά να βρει αγωνιστική εξήγηση. Με παίκτες σαν τον μετέπειτα Hall of Famer Τόνι Κούκοτς, τον Ντίνο Ράτζα, τον Ζόραν Σάβιτς και τους μετέπειτα κορυφαίους τεχνικούς, Βέλιμιρ Περάσοβιτς και Ντούσκο Ιβάνοβιτς, μεταξύ άλλων, εκείνη η ομάδα απλά… δεν παιζόταν, έχοντας στον πάγκο της παράλληλα έναν προπονητή, ο οποίος έβλεπε πολύ μπροστά στο μέλλον, ενώ λίγα χρόνια αργότερα θα έγραφε ιστορία και με τον Παναθηναϊκό, με το ευρωπαϊκό των Παρισίων το 1996.
Είτε ως Γιουγκοπλάστικα είτε ως POP 84, λοιπόν, ελάχιστες φορές έχουμε δει μια τόσο ταλαντούχα ομάδα να αποδίδει με τέτοιο τρόπο στο παρκέ. Για πολλούς μπορεί να είναι και η καλύτερη ομάδα, που έχουν δει ποτέ τα μάτια τους στην Ευρώπη. Πώς να αγνοήσεις, άλλωστε, το γεγονός ότι με βάση αυτή την ομάδα και τις κατακτήσεις της, ο GM των Μπουλς, Τζέρι Κράουζε, πρόσθεσε στη «μαγική» αρμάδα των «Ταύρων» τον Κούκοτς, ως συνδετικό κρίκο των Μάικλ Τζόρνταν, Σκότι Πίπεν και Ντένις Ρόντμαν.
Και πάλι, όμως, το πιο σημαντικό από όλα είναι κάτι διαφορετικό, το διήμερο αυτό (18-19/4) που θυμόμαστε τους δύο εκ των τριών σερί τίτλων στην Ευρωλίγκα από την πλευρά των Γιουγκοσλάβων. Και είναι το γεγονός που αναφέραμε νωρίτερα, ότι απέτρεψε από σπουδαίες ομάδες της εποχής να πάρουν κούπα.
Ο Άρης, για παράδειγμα, δεν πήρε καμία, η Μπαρτσελόνα έπρεπε να περιμένει μέχρι το 2003 για να πανηγυρίσει το πρώτο της τρόπαιο, η Μακάμπι πανηγύρισε επιτέλους το τρίτο το 2001 απέναντι στον Παναθηναϊκό, η Λιμόζ έπρεπε να κάνει το θαύμα του 1993 και η Σκαβολίνι ήταν μια καλή ομάδα της εποχής, χωρίς να προχωρήσει σε κάποιο αντίστοιχο επίτευγμα.
Ειδικά εκείνη η Μπαρτσελόνα πρέπει να γέμισε… ψυχολογικά από τους δύο σερί χαμένους τίτλους, που είναι σαν σήμερα (18/4) για το 1991 και σαν αύριο (19/4) για το 1990. Στον πρώτο εκ των δύο τελικών, μάλιστα, έπαιζε θεωρητικά… εντός έδρας στη Σαραγόσα και με τους Σαν Επιφάνιο και Όντι Νόρις σε «ημιάγρια» κατάσταση. Ο Τόνι και η παρέα του, όμως, είχαν πάρει ήδη… το κολάι από την κούπα του 1989, στο «σόου» του Ράτζα απέναντι στη Μακάμπι και, παρά την αντικειμενική συνθήκη της έδρας για τον αντίπαλο, η ανωτερότητά της δεν κρύφτηκε και το 72-67 «επισφράγισε» το δεύτερο τίτλο.
https://www.youtube.com/watch?v=3hMsgZmcwds
https://www.youtube.com/watch?v=BIcAf7Tr-sk
Δε σημαίνει αυτό, βέβαια, ότι θα ήταν εύκολο το έργο το 1991 στο Παρίσι. Εκεί, όμως, ο «παράγοντας Χ» άκουγε στο όνομα του Ζόραν Σάβιτς, ο οποίος με τους 27 του πόντους, την ώρα που Κούκοτς και Σρετένοβιτς έκαναν… όλες τις υπόλοιπες δουλειές, θα άφηνε τους Καταλανούς να γυρίσουν και πάλι με άδεια χέρια στη Βαρκελώνη, με τον Κώστα Ρήγα μάλιστα τότε να είναι ο εκ των διαιτητών της αναμέτρησης.
https://www.youtube.com/watch?v=IZa8lcVv8VI
Και για να επανέλθουμε στο ερώτημα. Είναι, όντως, η Γιουγκοπλάστικα η κορυφαία ομάδα όλων των εποχών στο ευρωπαϊκό μπάσκετ; Εδώ έχουμε έναν ιδιαίτερο «αστερίσκο» και αυτός αφορά τον εμφύλιο, που «ξέσπασε» αμέσως μετά στη Γιουγκοσλαβία, ειδικά ανάμεσα στους Σέρβους και τους Κροάτες, με άπαντες να παίρνουν απόσταση, πλην Μαυροβουνίων, από το Βελιγράδι. Με αυτή τη συγκυρία, βέβαια, δε θα μπορούσε να υπάρχει όνομα με το όνομα «Γιουγκοπλάστικα» σε μια κροατική πόλη, όπως το Σπλιτ.
Τι θα γινόταν, λοιπόν, αν δεν είχαμε τον εμφύλιο. Κανείς δε γνωρίζει. Μπορεί και να γινόμασταν μάρτυρες της μεγαλύτερης δυναστείας όλων των εποχών στο ευρωπαϊκό μπάσκετ με διαφορά από όλες τις υπόλοιπες. Το ερώτημα θα μείνει αναπάντητο, βέβαια, αλλά οι αναμνήσεις εκείνης της ομάδας θα μείνουν ζωντανές για πάντα…
Υ.Γ. Μιας και πρόκειται για τέτοια ομάδα, αλλά και από τις ιστορικές στιγμές που έζησε το ελληνικό μπάσκετ, θυμηθείτε ολόκληρο σπουδαίο παιχνίδι με τον υπέροχο, επίσης, Άρη της εποχής.
https://www.youtube.com/watch?v=JJpyGjDRtdI&feature=emb_title
