Το Basketa.gr θυμάται το έπος του 1987, από το οποίο έχουν περάσει 33 ολόκληρα χρόνια, όταν και ήμασταν πρωταθλητές, αλλά ήταν και... άλλες εποχές.
Αν ψάχνουμε για ένα και μοναδικό κανόνα, που να ισχύει σε κάθε Αυτοκρατορία, αυτός είναι της ακμής και της παρακμής. Κάθε Αυτοκρατορία έχει τη γέννησή της, την περίοδο όπου… σκορπίζει τα πάντα στο πέρασμά της και, μετά, εκείνη όπου «φυτοζωεί», χάνει την αίγλη της, μέχρι να συρρικνωθεί ή να αλωθεί από μια νέα δύναμη.
Το ελληνικό μπάσκετ δε θα μπορούσε να λείψει από αυτό τον κανόνα, όπως και οτιδήποτε σπουδαίο δημιουργείται. Και, πράγματι, ήταν μοναδικό αυτό που δημιουργήθηκε το 1987, το οποίο υπό τις σημερινές συνθήκες φαίνεται πολύ μακρινό.
Μια ομάδα με τρομερό ταλέντο και ορισμένες προσωπικότητες εντός κι εκτός παρκέ, που άλλαξαν την πορεία ενός αθλήματος, στέλνοντάς το στα «ουράνια» αγωνιστικά και κάνοντας την χώρα μας ένα κέντρο αποφάσεων διοικητικά. Για πολλά χρόνια, άλλωστε, εμείς ήμασταν η ελίτ, εμείς ήμασταν (μεταξύ άλλων) το ίδιο το μπάσκετ, μετατρέποντάς το σε εθνικό άθλημα και μια πηγή έμπνευσης για πολλές γενιές παιδιών, που «απορροφήθηκαν» από αυτό σε ένα σωρό από επαγγελματικούς ρόλους.
Την ίδια ώρα, υπήρχε κι ένας λαός πιο ενωμένος από ποτέ. Ο Μανώλης Ανδρόνικος, άλλωστε, θυμάται πως τέτοια ομοψυχία είχε να δει από την ημέρα της απελευθέρωσης από τη γερμανική Κατοχή στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν είναι κρυφό, άλλωστε, ότι οι Έλληνες βρίσκουμε αφορμές να «φαγωθούμε» μεταξύ μας.
Το τραγούδι των Φατμέ, λοιπόν, είχε το δικό του νόημα. «Είμαστε πια πρωταθλητές, έρχονται άλλες εποχές», ανέφερε, βλέποντας μια αλλαγή που δεν είχε σχέση μόνο με τον αθλητισμό. Άσχετα αν αυτή η αλλαγή ήταν επίπλαστη και φάνηκε στο «βάθος» του χρόνου, ήταν ευχάριστη. Και τη δημιούργησε μια παρέα, η οποία μετά το 103-101 επί της Σοβιετικής Ένωσης στις 14 Ιουνίου 1987, πέρασε για πάντα με «χρυσά» γράμματα στην ελληνική ιστορία, όχι μόνο αυτή του μπάσκετ.
Η δυσκολία στον όμιλο και… ο Αβαλασβίλι
Όλα, όμως, δεν ξεκίνησαν «βελούδινα» σε εκείνο το τουρνουά. Βλέπετε, η Εθνική μας μπορεί να είχε αποκτήσει εμπειρίες με το συγκεκριμένο ρόστερ, που «έτρεχε» ο Κώστας Πολίτης, είχε πάρει την τιμητική, τότε, 10η θέση στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ισπανίας, αλλά είχε αρκετό δρόμο μπροστά της ακόμη. Και ο όμιλος, όπου βρέθηκε, ήταν αρκετά σκληρός.
Η Ρουμανία στο πρώτο ματς δεν είναι δύσκολο «εμπόδιο» και ο θρίαμβος με 84-78 επί της Γιουγκοσλαβίας είναι ένα πρώτο σπουδαίο «σημάδι», αλλά τόσο οι Ισπανοί όσο και οι Σοβιετικοί μας «προσγειώνουν» απότομα στη Γη. Όλα κρίνονται, λοιπόν, την τελευταία αγωνιστική με τη Γαλλία.
Ο Φίλιππος Συρίγος θυμάται, ότι σε εκείνο τον αγώνα παίζει ένας διαιτητής, ο οποίος δεν επιτρεπόταν να συμμετάσχει. Πρόκειται για τον Σοβιετικό Αβαλασβίλι και δεν είχε κανονικά δικαίωμα να αγωνιστεί, μιας και η χώρα του ήταν στον ίδιο όμιλο με τον δικό μας. Μειώνει κάτι τέτοιο την επιτυχία; Σαφώς και όχι. Η Εθνική, μάλιστα, ήταν εμφανώς ανώτερη σε εκείνο τον αγώνα και νικά με 82-69, περνώντας στα προημιτελικά, αλλά, όπως ανέφερε ο ιστορικός δημοσιογράφος, «ο Αβαλασβίλι ήταν η εγγύηση ότι δε θα χάναμε ποτέ».
Οι φοβισμένοι Ιταλοί που γύρισαν το «τσιπάκι» και ο «διπλός» εφιάλτης του Ντράζεν
Η Ελλάδα προκρίνεται, επομένως, ως τέταρτη από τον πρώτο όμιλο κι έχει να διαβεί ένα «Γολγοθά» στη δεύτερη φάση, ξεκινώντας από την αήττητη μέχρι τότε Ιταλία, η οποία είχε ισχύ εκείνη την περίοδο στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, τόσο σε συλλογικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, με παίκτες σαν τον Ρίβα, τον Τόνουτ, τον Μανίφικο και τον Τζεντίλε να ξεχωρίζουν.
Στον προημιτελικό, όμως, δεν είχαν καμία σχέση με όσα έδειξαν στους ομίλους. «Ήμουν τόσο σίγουρος ότι θα κερδίσουμε, από την ώρα της παρουσίασης των ομάδων. Έβλεπα φοβισμένα τα μάτια των Ιταλών», είχε αναφέρει σχετικά με εκείνο το ματς ο Νίκος Γκάλης, ο οποίος σε μια απίθανη εμφάνισή του, τους «καθαρίζει» με 38 πόντους, ενώ πίσω του βρίσκεται ο Παναγιώτης Γιαννάκης με 22, με τον Αργύρη Καμπούρη να προσθέτει άλλους 12 πολύτιμους. Με το 90-78 ο θρίαμβος «υπογράφεται» και… το «τσιπάκι» της ψυχολογίας αλλάζει.
Στον ημιτελικό, βέβαια, οι αιφνιδιασμένοι από τον πρώτο αγώνα Γιουγκοσλάβοι υπόσχονται εκδίκηση. Με τον Ντράζεν Πέτροβιτς ηγέτη και μαζί του, τον αδελφό του Άτσο, τον Κούκοτς, τον Ντίβατς, τον Πάσπαλι, τον Ράτζα, τον Τζόρτζεβιτς, τον Κούκοτς, τον Βράνκοβιτς και τόσους ακόμη, θα μπορούσαν φυσικά να την υλοποιήσουν, για να βρουν στον τελικό τη Σοβιετική Ένωση.
Έλα, όμως, που ο Φάνης και ο Γιαννάκης έχουν άλλα σχέδια. «Βομβαρδίζουν» το αντίπαλο καλάθι, εκμεταλλευόμενοι την αύρα του ΣΕΦ και πολύ γρήγορα προηγούμαστε με 21-10. Ο ενθουσιασμός, βέβαια, κόντεψε να μας κοστίσει μετά από ουκ ολίγα λάθη, όπου υποχρεωθήκαμε, αλλά ο Γκάλης ήταν ξανά εκεί, με τους δικούς του 30 πόντους να διασφαλίζουν, ότι το αρχικό «ξέσπασμα» δε θα πάει στράφι και ο κόσμος… θα βγει στους δρόμους να πανηγυρίσει για την πρόκριση στον τελικό.
«Τίποτα, τίποτα δε μας σταματά»
Για αυτό τον τελικό, που γιορτάζουμε, έχουν ειπωθεί και γραφτεί τόσα πράγματα. Όσα και να αναφερθούν, όμως, θα πρόκειται για μια «θρυλική», ιστορική στιγμή για όλο το έθνος, όπως αναφέραμε και νωρίτερα.
Αγωνιστικά είναι ο ορισμός του «χιτσκοκικού» αγώνα, όπου οι δύο ομάδες πηγαίνουν πόντο-πόντο και καμία δεν απομακρύνεται από την άλλη. Αν γινόταν κάτι τέτοιο και ειδικά από τους Σοβιετικούς, άλλωστε, δε θα μιλούσαμε για κανένα σασπένς. Εμείς, όμως, ήμασταν που είχαμε τη μεγάλη ευκαιρία και στην κανονική διάρκεια, αλλά ο Μέμος Ιωάννου, που είχε μπει στη θέση του αποβληθέντα λόγω φάουλ Γιαννάκη, βιάστηκε να τελειώσει την προσπάθεια στο ανοικτό γήπεδο και, έτσι, όλα θα κρίνονταν στην παράταση.
Το «θρίλερ» συνεχίζεται και η τελευταία μας επιθετική «ζαριά» δίνεται, όπως αναμενόταν, στον Γκάλη. Εκείνος αστοχεί και «παγώνει» το ΣΕΦ, για να το «ζεστάνει» με ένα γενναίο επιθετικό ριμπάουντ ο Καμπούρης. «Τίποτα, τίποτα δε μας σταματά», αναφωνεί από την εξέδρα ο Φίλιππος Συρίγος και ο «τίμος γίγαντας» μας στέλνει στα ουράνια. Οι δύο βολές μπαίνουν, το 103-101 «γράφεται» και μετά το σουτ απελπισίας του Γιοβάισα, είναι το τέλος.
Η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης. Μια μοναδική, ανεπανάληπτη για τα μεγέθη της, ιστορία…
Οι συνθέσεις των ομάδων:
Ελλάδα (Πολίτης): Γκάλης 40 (1), Γιαννάκης 10 (2) , Καμπούρης 10, Ρωμανίδης 3, Ανδρίτσος 10, Φασούλας 12, Ιωάννου 8, Χριστοδούλου 10 (1), Φιλίππου.
Σοβιετική Ένωση (Γκομέλσκι): Βολκόφ 4, Ταρακάνοφ 5, Χομίτσιους 10, Μπαμπένκο, Τικχονένκο, Βάλτερς 23 (2), Τκατσένκο 14 (1), Μαρτσουλιόνις 16 (1), Γιοβάισα 17 (4), Πανκράσκιν 8, Γκομπόροφ 4.
