Μια τεράστια μορφή του ελληνικού μπάσκετ παίρνει σειρά στα αφιερώματα του ΕΣΑΚΕ στους προπονητές που έγραψαν την δική τους ιστορία. Αν και ο χαρακτηρισμός προπονητής δεν είναι από μόνος του αρκετός για να προσδώσει την προσφορά και την παρουσία του στα παρκέ. Ο λόγος για τον πατριάρχη του ελληνικού μπάσκετ, Φαίδωνα Ματθαίου.
"Ο χαρακτηρισμός που του αποδόθηκε και τον ακολουθούσε στη μακρά διαδρομή του στον χώρο, τα έλεγε όλα. Ήταν ο “Πατριάρχης του ελληνικού μπάσκετ”. Ήταν πάνω από όλα ένας υπεραθλητής αφού έκανε στίβο, έπαιξε πόλο, πινγκ-πονγκ, τένις, έκανε σκοποβολή, ξιφασκία. Είχε συνδέσει το όνομα του με τους περισσότερους “μεγάλους” του ελληνικού μπάσκετ και στο τέλος της καριέρας του μέτρησε 385 παιχνίδια Πρωταθλήματος ως προπονητής, αριθμός που τον τοποθετεί στην 7η θέση από καταβολής Α' Εθνικής (από το 1963-64) με 250 νίκες (6ος της αντίστοιχης λίστας). Το esake.gr συνεχίζει τα αφιερώματα στους 10 κορυφαίους προπονητές στην ιστορία του ελληνικού Πρωταθλήματος βάσει των αγώνων τους σε αυτό, με τον Φαίδωνα Ματθαίου.
Γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1924 στη Θεσσαλονίκη και παρότι έπαιξε από μικρός μπάσκετ στο ιστορικό, ανοιχτό γήπεδο της ΧΑΝΘ, ο πόλεμος τον ανάγκασε να περιμένει μέχρι τα 20 χρόνια του για να γίνει μέλος μιας ομάδας. Ήταν το 1944 στον Άρη του οποίου πρόεδρος ήταν ο πατέρας του. Ο Ματθαίου όμως δοκίμασε τον εαυτό του σε πολλά σπορ και μεγάλη επιτυχία. Ήταν πρωταθλητής Ελλάδας στη λιθοβολία, τερματοφύλακας στο water-polo του Άρη, πρωταθητής Θεσσαλονίκης στο πινγκ πονγκ και αυτή η ξεχωριστή ικανότητα του στα σπορ, του επέτρεψε να κάνει κάτι μοναδικό. Να συμμετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες από δύο διαφορετικά αθλήματα, ως κοπηλάτης το 1948 στο Λονδίνο και ως μπασκετμπολίστας το 1952 στο Ελσίνκι.
Τα πρώτα χρόνια και η Βαρέζε
Εκει όπου διέπρεψε όμως ήταν το μπάσκετ. Μετά από τέσσερα χρόνια στον Άρη, βρέθηκε στον Παναθηναϊκό με τον οποίο κατέκτησε τρία Πρωταθλήματα Ελλάδας (1950, 1951, 1954) για να ακολουθήσουν το Σπόρτιγκ και ο Πανιώνιος πριν μεταπηδήσει στην ομάδα θρύλο του ιταλικού μπάσκετ, την Ίνις Βαρέζε, με τον συμπαίκτη του στον Άρη, Αντώνη Φλόκα. Παράλληλα με τη διαδρομή του στους συλλόγους, έκανε σπουδαία καριέρα και με την Εθνική ομάδα και μάλιστα συμμετείχε στον πρώτο αγώνα της ιστορίας της, στο Ευρωμπάσκετ της Αιγύπτου το 1949 κόντρα στην Ολλανδία. Σε 44 παιχνίδια σημείωσε 539 πόντους.
Το τέλος της αθλητικής καριέρας του, σήμανε την αρχή μιας άλλης λαμπρής καριέρας στην προπονητική καθώς αμέσως μετά ανέλαβε την Εθνική ομάδα των ανδρών. Στον πάγκο της βρέθηκε από το 1959 μέχρι το 1967, για το 1968 και από το 1969 ως το 1971 ενώ είναι από τους μόλις τέσσερις προπονητές στην ιστορία της Εθνικής ομάδας με τριψήφιο αριθμό αγώνων. Ρίτσαρντ Ντουξάιρ, Κώστας Πολίτης και Παναγιώτης Γιαννάκης κατά σειρά έφτασαν στο επίτευγμα που είχε σημειώσει πρώτα ο “Πατριάρχης” φτάνοντας τα 103 παιχνίδια με απολογισμό 47 νικών και 56 ηττών.
Στη Μέκκα του μπάσκετ
Το 1960 έγινε προπονητής της ομάδας των Ενόπλων την οποία καθοδήγησε για 25 χρόνια σημειώνοντας πολλές μεγάλες νίκες ακόμη και επί των Αμερικανών. Για την προσφορά του μάλιστα του απονεμήθηκε τιμητικά ο βαθμός του ταγματάρχη. Ο Φαίδων Ματθαίου υπήρξε πρωτοπόρος στην προπονητική στη χώρα μας καθώς ήταν ο πρώτος Έλληνας που ταξίδεψε στις ΗΠΑ για επιμόρφωση. Αρκετά χρόνια μετά είχε δηλώσει: “Όταν πήγα για πρώτη φορά στις ΗΠΑ είπα στον εαυτό μου ότι Φαίδωνα δεν ξέρεις τίποτα για το μπάσκετ. Το μπάσκετ είναι απλό δεν είναι πολύπλοκο”.
Εργάστηκε στη ΧΑΝ Νικαίας (κατέκτησε την 6η θέση στην Α’ Εθνική την σεζόν 1965-66), στον Ολυμπιακό (τον ανέβασε στην Α’ Εθνική το ’67 και τον οδήγησε στην κατάκτηση του νταμπλ το ’76), στην ΑΕΚ, στο Παγκράτι, στον Πανιώνιο (τον ανέβασε στην Α’ Εθνική και το 1977 τον οδήγησε στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας για πρώτη φορά στην ιστορία του), στο Σπόρτιγκ, στον Άρη, στο Περιστέρι (άνοδος στην Β’ Εθνική), στον Έσπερο (άνοδος στην Α’ Εθνική το ’82), στον ΠΑΟΚ (τον οδήγησε στο Κύπελλο το 1984 στον περίφημο τελικό των «ξυρισμένων κεφαλιών»), στον Ηλυσιακό, στην Παναχαϊκή, στον Αστέρα Εξαρχείων κ.α., ενώ ήταν ο δημιουργός της γυναικείας ομάδας του Άρη, με την οποία κατέκτησε τα πρωταθλήματα Θεσσαλονίκης ’47 και ‘48. Από τις κορυφαίες διακρίσεις της καριέρας του ήταν ότι δύο φορές επιλέχθηκε να κοουτσάρει τη Μικτή Ευρώπης.
Ο Φαίδων Ματθαίου έφυγε από τη ζωή στις 17 Σεπτεμβρίου 2011 σε ηλικία 87 ετών, έχοντας αφήσει το στίγμα του βαθιά χαραγμένο στο ελληνικό μπάσκετ.
