«Το μάτωσε», «χλατσωτό» (ελληνική μεταφορά-παραποίηση του «clutch»), «nothing but net» μπασκετικές εκφράσεις και χαρακτηρισμοί που όλοι χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε αλάνθαστα σουτ ή παίκτες «πολυβόλα». Ακόμα και το σλόγκαν στο Basketa.gr (πάνω αριστερά) είναι «Everything about the net on the net» σε ένα λογοπαίγνιο με το συσχετισμό ίντερνετ- διχτάκι για να περιγράψει το μπάσκετ σαν άθλημα.
Τι γίνεται λοιπόν όταν το διχτάκι λείπει; Βασικά αφού είναι τόσο χαρακτηριστικό στοιχείο του μπάσκετ, γιατί να λείπει; Το πήρε κανείς φεύγοντας για να πανηγυρίσει επειδή έκανε «πλάκα» στο φιλαράκι με το οποίο έπαιξε «μονό»;
Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, μεγαλώσαμε χωρίς διχτάκια στις μπασκέτες σε βαθμό που μας έγινε συνήθειο και φτάσαμε να πιστεύουμε ότι το διχτάκι είναι... πολυτέλεια που αρμόζει μόνο σε κλειστά γήπεδα ή επαγγελματικούς αγώνες.
Στην Αμερική είχαν καταφύγει αρχικά στη χρήση της αλυσίδας στη στεφάνη που και καλύτερο ήχο είχε μεταξύ μας και πιο... αλήτικη ήταν. Είχαν όμως το κακό συνήθειο να την κατεβάζουν συχνά-πυκνά στα ανοιχτά γήπεδα της Νέας Υόρκης, για να λύσουν τις διαφωνίες τους για κάποιο φάουλ που έκρινε ενδεχομένως το ματς... Οπότε εγκαταλείφθηκε και το γύρισαν ξανά σε διχτάκι μέχρι που τελικά έμεινε μόνο μία στρογγυλή στεφάνη που δεν έπαιζε εκείνο το «ωραίο τραγουδάκι, όταν αναστενάζει το διχτάκι», όπως έλεγε κι ένα παλιό κομμάτι της ελληνικής χιπ-χοπ σκηνής στα 90s, αφιερωμένο στο μπάσκετ, αφήνοντας έτσι την ικανοποίηση στη μέση...
«Project Gold Nets»
Κάπως έτσι σκεφτόταν ένα απόγευμα του 2005, ο Τζέρεμι Τζον Κάπλαν όταν αντίκρισε για πολλοστή φορά τις «κενές» μπασκέτες του ανοιχτού γηπέδου στο οποίο περνούσε την ώρα του παίζοντας μπάσκετ, στη γενέτειρά του τη Φιλαδέλφεια. Μαζί με το φίλο και συνεργάτη του πλέον, Μάικ Κόχλερ λοιπόν αποφάσισαν να κάνουν κάτι γι'αυτό και την επόμενη φορά που πήγαν στο γήπεδο πήραν μία σκάλα και κρέμασαν ένα χρυσαφένιο δίχτυ.
Γιατί χρυσό όμως; «Θέλαμε να δώσουμε έναν ποιητικό χαρακτήρα, ότι αυτοί που επιλέγουν να αθληθούν και περάσουν το χρόνο τους στο γήπεδο της γειτονιάς αξίζουν το καλύτερο. Ένιωθα σαν να δίνω ένα δώρο σε κάποιον αγαπημένο μου άνθρωπο» έχει δηλώσει ο Κάπλαν.
Μετά από καιρό μιλώντας για εκείνη την πρώτη φορά θυμήθηκε επίσης πως ένα νεαρό παιδί τον ρώτησε αν εργάζεται για το Δήμο.
«Εργάζομαι για σας» είχε απαντήσει ο Κάπλαν. «Θέλετε να σταματήσω;»
«Όχι,» είχε απαντήσει το παιδί, «θέλω να φτιάξετε και το άλλο».
Και κάπως έτσι το «Project Gold Nets» («Χρυσά Δίχτυα») είχε μόλις γεννηθεί. Την πρώτη χρονιά κρέμασε ή επιδιόρθωσε τα διχτάκια, μαζί με τον Μάικ, σε πάνω από 100 μπασκέτες. Από τότε, ο 36χρονος πλέον Κάπλαν έχει τοποθετήσει χιλιάδες χρυσά διχτάκια σε γήπεδα από τη Νέας Υόρκη μέχρι και τη Νότια Αφρική, το Μεξικό ή το Περού ενώ μόνο το 2019 έχει κρεμάσει 291 διχτάκια στις μπασκέτες 112 ανοιχτών γηπέδων της.
https://www.instagram.com/p/BzqH9_KjPwk/?utm_source=ig_web_copy_link
Κάθε διχτάκι κοστίζει 7,50 δολάρια και όλα αυτά με δικά του έξοδα μάλιστα, τα οποία τα βγάζει δημοπρατώντας δικά του έργα μιας και είναι καλλιτέχνης εκτός από ερασιτέχνης παίκτης του μπάσκετ. Όσοι τον βλέπουν να κρεμάει τα διχτάκια μπερδεύονται πολλές φορές και έχει δεχτεί ερωτήσεις για το αν θα γίνει κάποιο τουρνουά στην περιοχή και γι'αυτό βάζει διχτάκια μέχρι αν είναι υπάλληλος του Τμήματος Ανάπλασης των Πάρκων Αναψυχής της Νέας Υόρκης. Βέβαια γι'αυτό το τελευταίο όπως λέει και ο ίδιος μάλλον φταίνε τα ρούχα του που είναι λευκά με πιτσιλιές από μπογιές
«Τα δίχτυα δεν αποτελούν σημαντικό εξοπλισμό για να παίξει κανείς μπάσκετ»
Όμως, ο Κάπλαν δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από έναν καλλιτέχνη που εργάζεται σε μία γκαλερί του Μανχάταν. Τα έργα του έχουν ως κύρια θεματολογία την αλληλεπίδραση πολιτικής και αθλητισμού ενώ λατρεύει το μπάσκετ και το γκράφιτι έχοντας ως οδηγό για το πρότζεκτ του δύο βασικές του πεποιθήσεις.
Η πρώτη είναι ότι δεν έχεις ανάγκη τη βοήθεια ή την έγκριση κανενός δικαστηρίου και καμιάς δημοτικής αρχής για να βάλεις ένα διχτάκι σε μία μπασκέτα και να απολαύσεις το παιχνίδι όπως πρέπει.
Εδώ είναι όμως που η δημοτική αρχή έφερε τις πρώτες διαφωνίες αφού σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει η εκπρόσωπος του Τμήματος Ανάπλασης Πάρκων της Νέας Υόρκης, Μέγκαν Μοριάρτι, «Δεν είμασταν ενήμεροι για τις ενέργειες του Κάπλαν, οι οποίες φυσικά δεν επιτρέπονται».
Ο Κάπλαν από την πλευρά του ισχυρίζεται ότι κανείς από αυτούς που παίζουν στα ανοιχτά γήπεδα δεν τον έχει ενοχλήσει όταν κρεμάει ένα δίχτυ, ακόμα και στις περιπτώσεις που έχει διακόψει κάποιον αγώνα για να το κάνει, αν και προσπαθεί να μην συμβαίνει αυτό.
«Δεν αντικαθιστούμε τακτικά τα δίχτυα μπάσκετ αφού είτε φθείρονται είτε τα κλέβουν«, λέει η Μέγκαν Μοριάρτι ενώ συνεχίζει με την επίσημη θέση της δημοτικής αρχής η οποία είναι ότι «Τα δίχτυα δεν αποτελούν σημαντικό εξοπλισμό για να παίξει κανείς μπάσκετ και δεν έχουμε παρατηρήσει ότι η απουσία τους προκαλεί κάποιο πρόβλημα σε όσους πάνε στα γήπεδα να παίξουν».
«Ο ήχος, ο τρόπος που επιβραδύνει η μπάλα όταν περνάει από μέσα του είναι η ανταμοιβή για ένα εύστοχο σουτ»
Αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική και εδώ έρχεται η δεύτερη βασική πεποίθηση του Κάπλαν που λέει πως
«Το διχτάκι βοηθάει στον υπολογισμό όταν σουτάρεις και είναι και το μέτρο της επιτυχίας. Ο ήχος, ο τρόπος που επιβραδύνει η μπάλα όταν περνάει από μέσα του είναι η ανταμοιβή για ένα εύστοχο σουτ».
https://www.instagram.com/p/B1EK9Lwjp3g/?utm_source=ig_web_copy_link
Η άποψή του ενισχύεται αν παρατηρήσει κανείς πως σε διάφορα ανοιχτά γήπεδα πολλοί έχουν προσπαθήσει να φτιάξουν τα δικά τους διχτάκια χρησιμοποιώντας από κορδόνια παπουτσιών μέχρι κρίκους μπρελόκ δεμένους μεταξύ τους, δείχνοντας έτσι μία συγκεκριμένη επιθυμία ή όπως λέει ο Κάπλαν «Την ανθεκτικότητα του ανθρώπινου πνεύματος».
Κάποιοι μάλιστα πιστεύουν πως το σύγχρονο αμερικάνικο στυλ μπάσκετ με τις πολλές επαφές -που με τη σειρά τους έφεραν και το ανάλογο trash talking- οφείλεται και στην έλλειψη διχτυών στις μπασκέτες. Μπορεί να ακούγεται αστείο αλλά αν το καλοσκεφτεί κανείς, αν δεν μπορείς να υπολογίσεις σωστά ένα σουτ θα πας σε ένα ντράιβ ή ακόμα πιο σίγουρα σε ένα κάρφωμα και τότε αναπόφευκτα μαθαίνεις να παίζεις πιο σκληρά...
Ο Τζέρεμι Τζον Κάπλαν από την πλευρά του ονομάζει το πρότζεκτ «κοινωνική τέχνη» ενώ είναι σίγουρος πως είναι από τους καλύτερους τρόπους για να περνάει την ώρα του ενώ έχει βάλει στόχο μέχρι το τέλος του 2019 να έχει κρεμάσει 365 διχτάκια. Με 1.800 ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ πάντως στη Νέα Υόρκη -και αμέτρητα σε όλον τον κόσμο- τον περιμένει πολλή δουλειά και μακάρι να συνεχίζει να εμφανίζεται σαν «υπερήρωας» από κόμικ και να δίνει την ευτυχία σε όλο και περισσότερους να ακούνε αυτό το μαγικό «χλατς» κάθε φορά που ευστοχούν σε ένα σουτ.
