Η Εθνική μας αντιμετωπίζει σήμερα (12/9, 21:00) την Τουρκία για μια θέση στον τελικό του Ευρωμπάσκετ 2025, σε μια αναμέτρηση με πολύ «βαθύ» παρελθόν, που ξεκινά από τον πρώτο αγώνα της ιστορίας μας, μέχρι ίσως το πιο σπουδαίο ματς ανάμεσα στις δύο πλευρές, με ένα πολύ υψηλό διακύβευμα.
Είναι αλήθεια, ότι αυτά τα παιχνίδια πάντα θα έχουν την ιδιαιτερότητά τους, είτε πρόκειται για φιλικό είτε για επίσημο παιχνίδι. Έχουμε, δε, και τη... συνήθεια να βρισκόμαστε αρκετά συχνά με τους γείτονες, καθώς οι δύο πλευρές συναντήθηκαν ήδη 66 φορές, ξεκινώντας από το 1936 και φτάνοντας μέχρι το 2022, στο «θρίλερ» των Άνω Λιοσίων και το θρίαμβο στην Πόλη, σε δύο ματς που έγιναν με μερικές μόνο μέρες διαφορά, για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Η 67η αναμέτρηση, όμως, είναι ίσως και η πιο σπουδαία στην ιστορία των αναμετρήσεων της Εθνικής μας με αντίπαλο την Τουρκία. Προφανώς υπήρξαν κι άλλοι σημαντικοί αγώνες τα προηγούμενα σχεδόν 90 χρόνια, ωστόσο κανένας δεν ήταν σε τόσο προχωρημένη φάση και με τη λάμψη ενός τροπαίου, με την πρόκριση στον τελικό, ήδη να κάνει το μάτι των δύο «μονομάχων»... να γυαλίζει.
Η Επίσημη Αγαπημένη, πάντως, έχει φροντίσει να δημιουργήσει μια πολύ καλή παράδοση απέναντι στους Τούρκους, όχι μόνο με 43 νίκες έναντι 23 δικών τους, αρκετά κοντά στις διπλάσιες δηλαδή, αλλά και με μισό αιώνα να έχει περάσει από την τελευταία φορά, που εκείνοι επικράτησαν σε αγώνα Ευρωμπάσκετ. Μια παράδοση, που στο κορυφαίο ματς στο μεταξύ μας γαϊτανάκι, δε θα θέλαμε σε καμία περίπτωση να «σπάσει».
Από τον πρώτο αγώνα της ιστορίας μας στην κυριαρχία και... στο ζέσταμα του Γιατζόγλου
Η πρώτη μεταξύ μας αναμέτρηση ιστορικά ήταν και η πρώτη της Εθνικής μας, με τους τότε διεθνείς... να μην έχουν ιδέα φυσικά ποια θα ήταν η πορεία του μπάσκετ τις επόμενες δεκαετίες. Ήταν, λοιπόν Ιούνιος τιυ 1936, όταν αγωνιστήκαμε στην Πόλη με αντίπαλο την Τουρκία, σε μια ομάδα με αθλητές τους Αγγέλου, Μπαχάμη, Κουτσελέξη, Σαπουντζάκη, Αμαραντίδη, Νανέ, Σκυλογιάννη και Βάσση, με προπονητή τον Μάικλ Στεργιάδη, μαθητή του πατέρα του μπάσκετ, Τζέιμς Νέισμιθ, και συνοδό τον κύριο Νιάτα, με τη «γαλανόλευκη» να ηττάται με 49-12 (διαβάστε ΕΔΩ το πολύ αναλυτικό αφιέρωμα του Νίκου Μπουρλάκη στο διαδικτυακό περιοδικό της ΕΟΚ), αλλά την αρχή να έχει μόλις γίνει.
Η πρώτη μας νίκη σε παιχνίδι με την Τουρκία ήρθε το 1947, στο τρίτο κατά χρονική σειρά μεταξύ μας με 35-25 και, έκτοτε, αρχίσαμε... να παίρνουμε το κολάι, καταφέρνοντας μάλιστα να κάμψουμε την αντίστασή τους με 54-41 στο πρώτο επίσημο παιχνίδι, εν έτει 1949, στο Ευρωμπάσκετ της Αιγύπτου, εκεί όπου μάλιστα κατακτήσαμε το πρώτο μας μετάλλιο, που είχε χάλκινη απόχρωση. Σε τελική φάση Ευρωμπάσκετ, μάλιστα, μετράμε έξι νίκες σε οκτώ αγώνες απέναντί τους, με την τελευταία να μετράται το 1975.
Ήταν στο Ευρωμπάσκετ της Γιουγκοσλαβίας, όταν η Εθνική μας σημείωσε μια από τις πιο «φτωχές» της παρουσίες σε Ευρωμπάσκετ, καταλαμβάνοντας την τελευταία θέση κι έχοντας ηττηθεί με 74-64 από τους γείτονες. Έναν χρόνο νωρίτερα, πάντως, υπήρξε ένας αγώνας στην Άγκυρα για το Κύπελλο Εθνών Ευρώπης, που θα θυμούνταν πολύ περισσότεροι, τόσο για την κολασμένη ατμόσφαιρα στην Άγκυρα όσο και για το... ζέσταμα του Στιβ Γιατζόγλου στον εθνικό τους ύμνο, σε μια από τις πιο επικίνδυνες ελληνικές αποστολές, η οποία ίσως θα μπορούσε να πάρει άλλες διαστάσεις, αν κερδίζαμε, με τον έναν εκ των διαιτητών, Ούγγρο στην καταγωγή, να παραδέχεται στον Στιβ, ότι είχε παιδιά που τον περίμεναν στο σπίτι, επομένως η Τουρκία έπρεπε να νικήσει.
Ελληνική ανωτερότητα... με θρίλερ ή χωρίς
Η Εθνική μας κατάφερε, με τα χρόνια να περνούν, να βρίσκει μόνιμα τον τρόπο να επιβάλλεται της Τουρκίας, ειδικά στα Ευρωμπάσκετ, όπου μετά το 1975 έχει σημειώσει πέντε σερί νίκες. Πιο χαρακτηριστική από όλες μάλλον ήταν τιο 2009, στο «θρίλερ» της παράτασης, όπου ο νυν ομοσπονδιακός τεχνικός, Βασίλης Σπανούλης, πρόσφερε μια από τις κορυφαίες του παραστάσεις, ώστε να... ταβλιαστεί η παρέα του νυν προέδρου της τουρκικής ομοσπονδίας, Χέντο Τούρκογλου, με 76-74.
Έναν χρόνο αργότερα, βέβαια οι Τούρκοι κατάφεραν να πάρουν μια άτυπη ρεβάνς στο Μουντομπάσκετ του 2010, επικρατώντας χωρίς δυσκολία στο ματς του ομίλου ανάμεσα στις δύο ομάδες, σε μια διοργάνωση που τους βρήκε στον τελικό με αντίπαλους τους Αμερικανούς. Η... τάξη, πάντως, αποκαταστάθηκε με τρεις σερί νίκες, αργότερα, σε επίσημα παιχνίδια.
Η επιβλητική εμφάνιση στο Ευρωμπάσκετ του 2013, με τον Αντρέα Τρινκιέρι στον πάγκο, ακολουθήθηκε από μια άνετη νίκη στο Προολυμπιακό Τουρνουά στον Καναδά, με τις δύο ομάδες να βρίσκονται τότε στον ημιτελικό της διοργάνωσης και την Εθνική να βρίσκει τρόπο να ανατρέψει την εναντίον της κατάσταση, κάτι που έκανε και λίγο αργότερα στα Άνω Λιόσια, με τις βολές του Παπανικολάου να «σφραγίζουν» σε μεγάλο βαθμό την παρουσία μας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2023, προχωρώντας λίγες μόλις μέρες μετά σε εμφατική άλωση της Πόλης, στον τελευταίο μεταξύ μας αγώνα μέχρι τον αποψινό (12/9, 21:00) στη Ρίγα.
Κάπως έτσι, το μωσαϊκό των αναμετρήσεων των δύο χωρών συνεχίζει να δημιουργείται μέσα στα χρόνια, σε ένα από τα πιο ιδιαίτερα αθλητικά συναπαντήματα. Και ίσως, τώρα, να είμαστε μπροστά στο πιο σημαντικό κεφάλαιο.
Αναλυτικά η προϊστορία:
25.06.1936 Ελλάδα-Τουρκία 12-49 Φιλικό
06.11.1946 Ελλάδα-Τουρκία 30-34 Φιλικό
19.03.1947 Ελλάδα-Τουρκία 35-25 Φιλικό
17.05.1949 Ελλάδα-Τουρκία 54-41 Ευρωμπάσκετ 1949
11.05.1951 Ελλάδα-Τουρκία 36-42 Ευρωμπάσκετ 1951
10.10.1951 Ελλάδα-Τουρκία 43-37 Μεσογειακοί Αγώνες
27.04.1952 Ελλάδα-Τουρκία 40-36 Φιλικό
17.11.1962 Ελλάδα-Τουρκία 55-72 Βαλκανικό Ανδρών
11.09.1963 Ελλάδα-Τουρκία 73-62 Βαλκανικό Ανδρών
18.09.1964 Ελλάδα-Τουρκία 80-69 Βαλκανικό Ανδρών
17.09.1966 Ελλάδα-Τουρκία 64-70 Φιλικό
21.12.1966 Ελλάδα-Τουρκία 76-62 Βαλκανικό Ανδρών
11.05.1967 Ελλάδα-Τουρκία 81-63 Βαλκανικό Ανδρών
16.09.1967 Ελλάδα-Τουρκία 84-87 Μεσογειακοί Αγώνες
25.12.1968 Ελλάδα-Τουρκία 74-99 Βαλκανικό Ανδρών
01.09.1969 Ελλάδα-Τουρκία 75-65 Βαλκανικό Ανδρών
22.09.1971 Ελλάδα-Τουρκία 80-89 Βαλκανικό Ανδρών
10.10.1971 Ελλάδα-Τουρκία 66-80 Μεσογειακοί Αγώνες
26.07.1972 Ελλάδα-Τουρκία 87-60 Βαλκανικό Ανδρών
14.05.1973 Ελλάδα-Τουρκία 84-81 Ημιτελική Φάση Ευρωμπάσκετ 1973
12.09.1973 Ελλάδα-Τουρκία 60-64 Βαλκανικό Ανδρών
24.05.1974 Ελλάδα-Τουρκία 68-70 Κύπελλο Εθνών Ευρώπης
05.06.1975 Ελλάδα-Τουρκία 71-55 Κύπελλο Εθνών Ευρώπης
15.06.1975 Ελλάδα-Τουρκία 64-74 Ευρωμπάσκετ 1975
16.05.1977 Ελλάδα-Τουρκία 87-90 Προκριματική Φάση Ευρωμπάσκετ 1977
18.12.1977 Ελλάδα-Τουρκία 72-63 Βαλκανικό Ανδρών
07.05.1978 Ελλάδα-Τουρκία 81-80 Βαλκανικό Ανδρών
19.05.1979 Ελλάδα-Τουρκία 87-77 Προκριματική Φάση Ευρωμπάσκετ 1979
14.09.1979 Ελλάδα-Τουρκία 92-71 Βαλκανικό Ανδρών
17.09.1979 Ελλάδα-Τουρκία 86-73 Μεσογειακοί Αγώνες
12.09.1980 Ελλάδα-Τουρκία 62-56 Βαλκανικό Ανδρών
07.05.1981 Ελλάδα-Τουρκία 85-84 Ημιτελική Φάση Ευρωμπάσκετ 1981
03.06.1981 Ελλάδα-Τουρκία 72-64 Ευρωμπάσκετ 1981
05.12.1981 Ελλάδα-Τουρκία 80-93 Βαλκανικό Ανδρών
04.05.1982 Ελλάδα-Τουρκία 77-82 Βαλκανικό Ανδρών
25.05.1982 Ελλάδα-Τουρκία 75-57 Ημιτελική Φάση Ευρωμπάσκετ 1983
02.09.1983 Ελλάδα-Τουρκία 74-66 Βαλκανικό Ανδρών
16.09.1983 Ελλάδα-Τουρκία 73-77 Μεσογειακοί Αγώνες
16.05.1984 Ελλάδα-Τουρκία 83-73 Προολυμπιακό Τουρνουά
16.05.1984 Ελλάδα-Τουρκία 52-70 Βαλκανικό Ανδρών
15.09.1987 Ελλάδα-Τουρκία 66-77 Μεοσγειακοί Αγώνες
24.12.1988 Ελλάδα-Τουρκία 105-114 Βαλκανικό Ανδρών
22.11.1990 Ελλάδα-Τουρκία 78-77 Βαλκανικό Ανδρών
10.07.1991 Ελλάδα-Τουρκία 82-76 Μεσογειακοί Αγώνες
12.06.1993 Ελλάδα-Τουρκία 86-79 Μεσογειακοί Αγώνες
29.12.1993 Ελλάδα-Τουρκία 84-79 Διεθνές Τουρνουά
13.06.1997 Ελλάδα-Τουρκία 60-51 Μεσογειακοί Αγώνες
25.06.1997 Ελλάδα-Τουρκία 74-52 Ευρωμπάσκετ 1997
26.08.2000 Ελλάδα-Τουρκία 61-71 Διεθνές Τουρνουά
06.09.2003 Ελλάδα-Τουρκία 75-70 Ευρωμπάσκετ 2003
28.06.2005 Ελλάδα-Τουρκία 69-78 Μεσογειακοί Αγώνες
24.08.2006 Ελλάδα-Τουρκία 76-69 Παγκόσμιο Ανδρών
02.07.2009 Ελλάδα-Τουρκία 82-79 Μεσογειακοί Αγώνες
18.09.2009 Ελλάδα-Τουρκία 76-74 Ευρωμπάσκετ 2009
31.08.2010 Ελλάδα-Τουρκία 65-76 Παγκόσμιο Ανδρών
19.08.2011 Ελλάδα-Τουρκία 62-38 Διεθνές Τουρνουά
07.09.2013 Ελλάδα-Τουρκία 84-61 Ευρωμπάσκετ 2013
20.08.2014 Ελλάδα-Τουρκία 70-56 Φιλικό
22.08.2014 Ελλάδα-Τουρκία 76-72 Φιλικό
15.08.2015 Ελλάδα-Τουρκία 64-73 Διεθνές Τουρνουά
28.08.2015 Ελλάδα-Τουρκία 62-58 Τουρνουά Ακρόπολις
23.06.2016 Ελλάδα-Τουρκία 78-52 Φιλικό
26.06.2016 Ελλάδα-Τουρκία 75-70 Φιλικό
17.09.2019 Ελλάδα-Τουρκία 84-70 Τουρνουά Ακρόπολις
17.08.2019 Ελλάδα – Τουρκία 84-70 Τουρνουά Ακρόπολις
03.07.2021 Ελλάδα – Τουρκία 81-63 Προολυμπιακό Τουρνουά
25.02.2022 Ελλάδα – Τουρκία 72-71 Προκριματικά Παγκοσμίου 2023
28.02.2022 Ελλάδα - Τουρκία 76-67 Προκριματικά Παγκοσμίου 2023
 την Τουρκία για μια θέση στον τελικό του Ευρωμπάσκετ 2025.){kind=link}