Η ιστορία των Final Four της Ευρωλίγκας ξεδιπλώνεται λίγο πριν τον μεγάλο και τον μικρό τελικό της Κυριακής... από το Κύπελλο Πρωταθλητριών του 58' μέχρι τη σημερινή σύγχρονη εποχή.
Η κορυφαία ευρωπαϊκή σκηνή βρίσκεται ένα βήμα πριν τo πέσιμο της αυλαίας της, με ακόμα ένα Final Four. Η ιστορία ξεκινάει από το μακρινό 1958, με το Κύπελλο πρωταθλητριών και συνεχίζετε να γράφεται μέχρι και σήμερα. Όπου, όλοι αναμένουν με ανυπομονησία την τεράστια μάχη της Μονακό με την Φενέρμπαχτσε (25/5, 20:00) για την κατάκτηση του πολυπόθητου τροπαίου. Επίσης, τρεις ώρες πριν υπάρχει και ο ελληνικός "εμφύλιος", ο μικρός τελικός (25/5, 17:00), στον οποίο θα "κονταροχτυπηθούν" o Ολυμπιακός με τoν Παναθηναϊκό για την... "παρηγοριά" της τρίτης θέσης.
- Η αρχή (1958 – 2000): Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης
Η Ευρωλίγκα, η κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση μπάσκετ άρχισε το 1958 και αξίζει να σημειωθεί ότι η ιδέα ανήκε στην γαλλική εφημερίδα L’ Equipe και την ενστερνίστηκε η FIBA που την πήρε επ' ώμου ως διοργανώτρια αρχή. Στην αρχή στο FIBA European Champions Cup, το λεγόμενο Κύπελο Πρωταθλητριών Ευρώπης, συμμετείχαν μόνο οι πρωταθλήτριες κάθε χώρας. Tο σύστημα διεξαγωγής δεν είχε τη σημερινή μορφή.
- Υπήρχε ο προκριματικός γύρος, σε διπλά ματς εντός και εκτός. Ο νικητής προκρινόταν με βάση το άθροισμα πόντων.
- Ακολουθούσαν όμιλοι ημιτελικής φάσης. Οι 6 ή 8 καλύτερες ομάδες σχημάτιζαν όμιλο (round-robin). Παίζονταν εντός-εκτός ματς (ή single round robin, ανάλογα με τη χρονιά) Οι δύο πρώτες ομάδες προκρίνονταν στον τελικό.
- Τελικός – ένας αγώνας. Πραγματοποιούνταν σε ουδέτερη ή ημι-ουδέτερη έδρα. Ένας αγώνας έκρινε τον πρωταθλητή Ευρώπης!
Οι νικητές ανά χρονιά λοιπόν, ήταν οι εξής:
Έτος | Πρωταθλήτρια Ομάδα | Χώρα |
---|---|---|
1958 | ASK Ρίγα | Λετονία (ΕΣΣΔ) |
1959 | ASK Ρίγα | Λετονία (ΕΣΣΔ) |
1960 | ASK Ρίγα | Λετονία (ΕΣΣΔ) |
1961 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | ΕΣΣΔ |
1962 | Ντιναμό Τιφλίδας | ΕΣΣΔ |
1963 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | ΕΣΣΔ |
1964 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1965 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1966 | Σιμιτάρ Μιλάνο | Ιταλία |
1967 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1968 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1969 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | ΕΣΣΔ |
1970 | Ινίς Βαρέζε | Ιταλία |
1971 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | ΕΣΣΔ |
1972 | Ινίς Βαρέζε | Ιταλία |
1973 | Ινίς Βαρέζε | Ιταλία |
1974 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1975 | Ινίς Βαρέζε | Ιταλία |
1976 | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ | Γιουγκοσλαβία |
1977 | Μακάμπι Τελ Αβίβ | Ισραήλ |
1978 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1979 | Μπόσνα Σαράγεβο | Γιουγκοσλαβία |
1980 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1981 | Μακάμπι Τελ Αβίβ | Ισραήλ |
1982 | Καντού | Ιταλία |
1983 | Μπανκορόμα Ρόμα | Ιταλία |
1984 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1985 | Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ | Γιουγκοσλαβία |
1986 | Ζαλγκίρις Κάουνας | ΕΣΣΔ (Λιθουανία) |
1987 | Τρέισερ Μιλάνο | Ιταλία |
1988 | Τρέισερ Μιλάνο | Ιταλία |
1989 | Γιουγκοπλάστικα Σπλιτ | Γιουγκοσλαβία |
1990 | Γιουγκοπλάστικα Σπλιτ | Γιουγκοσλαβία |
1991 | POP 84 Γιουγκοπλάστικα Σπλιτ | Γιουγκοσλαβία |
1992 | Παρτιζάν | Γιουγκοσλαβία |
1993 | Λιμόζ | Γαλλία |
1994 | Ολίμπια Μιλάνο | Ιταλία |
1995 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
1996 | Παναθηναϊκός | Ελλάδα |
1997 | Ολυμπιακός | Ελλάδα |
1998 | Κίντερ Μπολόνια | Ιταλία |
1999 | Ζαλγκίρις Κάουνας | Λιθουανία |
2000 | Πανινι Μπολόνια (Κίντερ) | Ιταλία |
- Η ρήξη και η "νέα EuroLeague" (2000–σήμερα)
Δημιουργείται από την ULEB (ένωση ευρωπαϊκών λιγκών) η νέα EuroLeague, ανεξάρτητη από τη FIBA.
-
Το 2000–01 υπήρχαν δύο διοργανώσεις (!):
-
EuroLeague (ULEB)
-
SuproLeague (FIBA)
-
2001 | SuproLeague: Μακάμπι Τελ Αβίβ / EuroLeague: Κίντερ Μπολόνια | Ισραήλ / Ιταλία |
2002 | Παναθηναϊκός | Ελλάδα |
2003 | Μπαρτσελόνα | Ισπανία |
2004 | Μακάμπι Τελ Αβίβ | Ισραήλ |
2005 | Μακάμπι Τελ Αβίβ | Ισραήλ |
2006 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | Ρωσία |
2007 | Παναθηναϊκός | Ελλάδα |
2008 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | Ρωσία |
2009 | Παναθηναϊκός | Ελλάδα |
2010 | Μπαρτσελόνα | Ισπανία |
2011 | Παναθηναϊκός | Ελλάδα |
2012 | Ολυμπιακός | Ελλάδα |
2013 | Ολυμπιακός | Ελλάδα |
2014 | Μακάμπι Τελ Αβίβ | Ισραήλ |
2015 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
2016 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | Ρωσία |
2017 | Φενέρμπαχτσε | Τουρκία |
2018 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
2019 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | Ρωσία |
2020 | Δεν διεξήχθη (COVID-19) |
2021 | Αναντολού Εφές | Τουρκία |
2022 | Αναντολού Εφές | Τουρκία |
2023 | Ρεάλ Μαδρίτης | Ισπανία |
2024 | Παναθηναϊκός | Ελλάδα |
- Εδώ να σημειωθεί ότι το σημερινό format του Final 4 της διοργάνωσης, δοκιμάστηκε στις διοργανώσεις του 1966 και του 1967 αλλά έγινε ο επίσημος τρόπος στέψης του πρωταθλητή από το 1988 και μετά.
Οι περισσότερες κατακτήσεις ανά ομάδα
Ρεάλ Μαδρίτης (11): 1964, 1965, 1967, 1968, 1974, 1978, 1980, 1995, 2015, 2018, 2023
ΤΣΣΚΑ Μόσχας (8): 1961, 1963, 1969, 1971, 2006, 2008, 2019
Παναθηναϊκός (7): 1996, 2000, 2002, 2007, 2009, 2011, 2024
Μακάμπι Τελ Αβίβ (5): 1977, 1981, 2004, 2005, 2014
Βαρέζε (5): 1970, 1972, 1973, 1975, 1976
Ολυμπιακός (3): 1997, 2012, 2013
Μιλάνο (3): 1966, 1987 ,1988
Γιουγκοπλάστικα (3): 1989, 1990, 1991
Ρίγα (3): 1958, 1959, 1960
Τσιμπόνα (2): 1985, 1986
Μπαρτσελόνα (2): 2003, 2010
Βίρτους Μπολόνια (2): 1998, 2001
Καντού (2): 1982, 1983
Αναντολού Εφές (2): 2021, 2022
Φενέρμπαχτσε (1): 2017
Ζάλγκιρις (1): 1999
Παρτίζαν (1) : 1992
Μπανταλόνα (1): 1994
Λιμόζ (1): 1993
Μπάνκο ντι Ρόμα (1): 1984
Σαράγεβο (1): 1979
Ντιναμό Τμπίλισι (1): 1962
Κατανομή τίτλων ανά χώρα
Χώρα | Τίτλοι |
---|---|
Ισπανία | 15 |
Ρωσία / ΕΣΣΔ | 14 |
Ιταλία | 13 |
Ελλάδα | 10 |
Ισραήλ | 6 |
Γιουγκοσλαβία / Σερβία | 6 |
Τουρκία | 3 |
Γαλλία | 1 |
Λιθουανία | 1 |
Βοσνία & Ερζεγοβίνη | 1 |
Γεωργία (ΕΣΣΔ) | 1 |