Νίκος Ζήσης εκ βαθέων... Σε μια αναδρομή για μπάσκετ, ανθρώπους και άλλα πολλά. Θυμάται στιγμές, καταστάσεις, τα πάντα. Και βάζει τον τίτλο ενώ ετοιμάζεται να βιώσει τα νέα άλματα προόδου της ομάας που τον... έδεσε χειροπόδαρα μέχρι το 2019 για να ηγηθεί της προσπάθειάς της...
Μπάμπεργκ ακούγαμε μέχρι πρότινος και ψάχναμε τον χάρτη. Τον γεωγραφικό, όχι τον μπασκετικό εκεί... δεν υπήρχε. Μπάμπεργκ ακούμε τώρα. Και λέμε Ζήσης. Νίκος Ζήσης. Και λέει κι ο ίδιος... σπίτι. Οχι παντοτινό, αλλά σπίτι στο οποίο ρίζωσε. Σπίτι στο οποίο θα πάρει τις πρώτες του ανάσες το πέμπτο μέλος της οικογένειας, το τρίτο παιδί σε λίγο καιρό. "Γιος κι αυτός. Δεν μας θέλει η κόρη. Αλλά όταν μεγαλώνεις παιδιά καταλαβαίνεις την αξία αυτού που λένε γερό να 'ναι. Μόνο αυτό".
Μπάμπεργκ. Δυο ώρες δρόμο από το Μόναχο. Περίπου τόσο μας πήρε να... το κλείσουμε το τηλέφωνο, την ημέρα που η Μπάμπεργκ ταξίδευε από τη βάση της προς τη Βαυαρία για να "πετάξει" για το Βελιγράδι και το ματς με τον Ερυθρό Αστέρα. Οταν δέχτηκε την πρόσκληση για τη συνέντευξη στο νεοσύστατο www.basketa.gr μάλλον ενδόμυχα και οι δύο ξέραμε ότι δεν θα ήταν συνέντευξη με την στενή έννοια του όρου. Κάπου 17 χρόνια είναι που μετράει αυτή η γνωριμία. Από ένα απόγευμα στο Περιστέρι, έπαιζε Περιστέρι - ΑΕΚ και ο τότε αλλά και νυν μετά από ένα... διάλλειμα μάνατζέρ του ο Γιώργος Δημητρόπουλος, έγνεφε "να σου γνωρίσω τον Νίκο, τον μικρό από την ΧΑΝΘ που θα κλείσει στην ΑΕΚ".
Από τις επαφές που ξέρεις σε τόσα χρόνια ότι μπορείς να πεις δύο λόγια με τον άλλο πιο άνετα. Οι συνεντεύξεις πολλές, για πολλά μέσα. Μέχρι που κάποτε έλεγε στον φωτογράφο στο Κάραβελ, "καλλιτέχνη, έλα να κάνουμε κι αυτή την πόζα που κάνουμε κάθε χρόνο, καλά μας έχει πάει". Τώρα πια... μεγαλώσαμε. Και έχουν "γεμίσει" οι αποθήκες των εμπειριών, όλο και περισσότερα έχουμε να πούμε. Βγήκε μια φιλική εξομολόγηση. Κύλησε νεράκι. Και τι δεν είπαμε. Με αφορμή την διετή επέκταση της συνεργασίας του με τη Μπάμπεργ. Αλλά αυτό εν τέλει μας απασχόλησε και λιγότερο. Λογικό ήταν και αναμενόμενο, όταν μιλάς με τον Νίκο Ζήση, τον... ταξιδευτή του ευρωπαϊκού μπάσκετ, τον φίλαθλο πλέον πρώην αρχηγό της Εθνικής, τον μέντορα των νέων, τον άνθρωπο με την τετράγωνη σκέψη και το θάρρος των λόγων του.
Μπάμπεργκ μέχρι το 2019 λοιπόν, φανταζόσουν ποτέ ότι τα μπασκετικά "γεράματα" μιας τέτοιας πολυταξιδεμένης καριέρας θα σε έβρισκαν σε μια γερμανική επαρχία;
"Οχι, η αλήθεια είναι ότι δεν το φανταζόμουν. Τότε που ήρθε η Μπάμπεργκ στη ζωή μου, τελειώνοντας από τη Φενέρ, ο πρώτος στόχος μου ήταν αν μπορούσα να μείνω στο επίπεδο των ομάδων που είναι διεκδικήτριες της Ευρωλίγκας, να είμαι κάπου που θα έπαιζα τουλάχιστον σε φάιναλ φορ. Δεν ήρθαν έτσι τα πράγματα, όμως και τώρα πια, αν γυρίζαμε στο καλοκαίρι του 2015 και μου έλεγαν ότι θα ερχόμουν σε μια τόσο καλή, επαγγελματική, οργανωμένη ομάδα και σε τόσο σωστό και υγιές περιβάλλον, πάλι θα την έπαινα την επιλογή.
Οταν έχεις ζήσει για χρόνια στο υψηλότερο επίπεδο, είναι λογικό να έχεις στόχο να παραμείνεις εκεί. Και οφείλω να πω ότι αποδεχόμενος την πρόταση της Μπάμπεργκ, είχα ένα ερωτηματικό, δεν ήμουν 100% βέβαιος για την επιλογή μου. Επαιξε βέβαια μεγάλο ρόλο η παρουσία του Τρινκιέρι, ήξερα ότι με αυτόν θα είχε μια σωστή κατεύθυνση η ομάδα και θα έπαιζε σωστό μπάσκετ, δεν περίμενα όμως με τίποτα και τόσο ταλέντο, μια ομάδα με τόσα πολλά παιδιάμε μεγάλες δυνατότητες, έστωκι αν είναι άπειρα σε αυτό το επίπεδο.
Και διοικητικά είναι μια πολύ καλά οργανωμένη ομάδα, ξέρουν οι άνθρωποι πολύ καλά τι κάνουν, έχουν πλάνο, έχουν οικονομική υγεία και ένα πολύ μπασκετικό περιβάλλον για όποιον έχει την τύχη να το ζει σαν παίκτης, το να παίζεις πάντα σε γεμάτο γήπεδο είναι ό,τι καλύτερο. Είτε η Ρεάλ είναι απέναντι είναι ο τελευταίος του γερμανικού πρωταθλήματος, τα ματς είναι μια γιορτή, παρόλο που αναφερόμαστε σε μια μικρή γερμανική πόλη που δεν έχει καμία σχέση με τη δική μας μπασκετική παράδοση, όμως, έχει δημιουργήσει τη δική της και είναι πολλά που σε κάνουν να αισθάνεσαι όμορφα εδώ".
Για να ανανεώσεις πρόωρα πάντως, σημαίνει ότι περνάς καλά εκεί. Εχεις βρει όσα ζητούσες, δεν έκρινες οτι υπήρχε λόγος για να περιμένεις το καλοκαίρι που λογικά θα υπήρχαν προτάσεις.
"Να σου πω ακριβώς πώς έγιναν τα πράγματα, να καταλάβεις πώς λειτουργούν και αν ήταν δυνατόν να αρνηθώ με τέτοιο τρόπο προσέγγισης. Ξέρεις πότε μου έκαναν την πρώτη κουβέντα; Σεπτέμβριο, στην προετοιμασία. Δηλαδή φαντάσου ότι νόμιζα πως μου έκαναν πλάκα. Είμασταν στην Ιταλία, στο βουνό για προετοιμασία και τους λέω ρε παιδιά ώπα, ακόμα δεν έχουμε παίξει ένα φιλικό που λέει ο λόγος, κάτε να δούμε πώς θα πάει. Ισως να πίστευα ότι τέτοιες κουβέντες θα μου τις άνοιγαν το επόμενο καλοκαίρι, που μας έρχεται, αφού είχαν δει πώς πάει η χρονιά.
Ο τρόπος που με προσέγγισαν λοιπόν, τόσο τα λόγια όσο και οι πράξεις τους, ήταν τόσο επαγγελματικός που με έκανε να πω ότι είμαι πραγματικά τυχερός που βρίσκομαι σε αυτό το περιβάλλον. Είναι μια ομάδα εδώ που είναι λογικό να μην μπορεί να κρατάει κάθε καλοκαίρι παίκτες που μέσα από αυτήν κάνουν τεράστια πρόοδο. Να για παράδειγμα ο Μέλι, είναι αδύνατον να μείνει, όπως και άλλοι. Είμαι σίγουρος όμως ότι υπάρχει τέτοιο πλάνο και τέτοια πίστη, ώστε όσοι κι αν φεύγουν, η ομάδα θα διατηρείται ανταγωνιστική. Νιώθω και εισπράττω τον σεβασμό και την εκτίμηση, από τον κόσμο, τη διοίκηση, τον προπονητή, απ' όλους στον οργανισμό, σε βαθμό που δεν θυμάμαι να έχω νιώσει στην καριέρα μου. Είναι πολύ σημαντικό να νιώθεις καλά, ειδικά... μεγαλώνοντας και έχοντας τόσα πολλά παιχνίδια και ταξίδια.
Νιώθω ότι είναι καλύτερο να είσαι ενεργός, να νιώθεις σημαντικός σε μία ομάδα, σου δίνει κίνητρο για να συνεχίσεις να δουλεύεις, έτσι γίνεσαι ακόμα πιο ενεργός για όσα περισσότερα χρόνια μπορείς. Για όλους αυτούς τους λόγους που σου ανέλυσα, λοιπόν, αλλά κυρίως επειδή η οικογένειά μου είναι πολύ καλά εδώ, έχουμε βρει σχολεία, όλα όσα χρειάζονται και για μένα η οικογένεια είναι το πιο σμαντικό και συζητώντας και με τη σύζυγό μου είπαμε ότι αξίζει".
Der Lord of the Rings verlängert! @nik683 bleibt Freak City bis 2019 erhalten. #Basketballherz
---
Nikos Zisis extends his contract! #GameOn pic.twitter.com/F0xifhwG48— Brose Bamberg (@BroseBamberg) 15 Φεβρουαρίου 2017
Κατά το ελληνικώς λεγόμενο, ισχύει το μια πόλη μια ομάδα; Εισπράττουμε κάτι σα να είσαστε το κοσμικό γεγονός, οι ήρωες αυτής της πόλης, όλα να κινούνται γύρω σας.
"Ετσι ακριβώς είναι, όπως το λες. Είναι φοβερό το γεγονός ότι μια πόλη 80 χιλιάδων κατοίκων, γεμίζει το γήπεδο με όποιον κι αν παίζεις, για όποια διοργάνωση. Εντάξει, μπορεί η ατμόσφαιρα να μην έχει πάντα την ίδια ένταση, όμως, άδεια θέση δεν υπάρχει. Ο κόσμος έχει αγαπήσει πολύ το μπάσκετ εδώ, είναι από τις ελάχιστες περιοχές στη Γερμανία που το μπάσκετ είναι το νούμερο 1, ίσως επειδή δεν υπάρχει και ποδόσφαιρο εδώ, η πιο κοντινή ομάδα είναι η Νυρεμβέργη, περίπου μια ώρα δρόμο.
Λογικά λοιπόν, το μπάσκετ είναι το καμάρι της περιοχής, έχει πάρει πρωταθλήματα τα τελευταία χρόνα και απ' όσο μαθαίνω και οι γονείς ωθούν πιο πολύ τα παιδιά προς το μπάσκετ στην περιοχή παρά στο ποδόσφαιρο. Και όταν μιλάμε για ποδόσφαιρο στη Γερμανία, όλοι ξέρουμε τι υποδομές υπάρχουν, είναι πραγματικά απίστευτο. Εγώ μένω σε ένα χωριουδάκι λίγο έξω από το Μπάμπεργκ, όλα κι όλα 20 σπίτια έχει και υπάρχει ρε φίλε ένα γηπεδάκι ποδοσφαίρου που το βλέπεις και λες δε γίνονται αυτά. Οχι χοτάρι μόνο, αλλά υποδομές, εκγαταστάσεις, άλλο πράγμα. Είναι πολύ εύκολο λοιπόν εδώ να παίξεις ποδόσφαιρο, αλλά το Μπάμπεργκ είναι σαν πόλη η εξαίρεση των προτιμήσεων".
Η ανακοίνωση της ανανέωσης έδειξε από την ομάδα κάτι παραπάνω από αναγνώριση για σένα. Σα να είναι το θεμέλιο αυτού του οικοδομήματος που φτιάχνουν. Το εισπράττεις;
"Δεν θα έλεγα κάτι τόσο... βαρύγδουπο, όσο ότι είμαι το θεμέλιο, αλλά όπως σου είπα και πριν, τόσο με τα λόγια όσο και με τις πράξεις των ανθρώπων έχω νιώσει και μου έχουν δώσει να καταλάβω ότι με θεωρούν πολύ σμαντικό όπως και την παρμαονή μου στην ομάδα. Είμαι ένας έμπειρος παίκτης και έχουν πολλά νέα παιδιά, ειδικά στη θέση μου υπάρχουν δύο πολύ ταλαντούχοι παίκτες και η διοίκηση και ο προπονητής με βλέπουν λίγο σαν μέντορά τους. Τόσο ο Μαόντο Λο, που τον έχει δει αρκετά και ο κόσμος φέτος αφού παίρνει χρόνο, όσο και και ο Σλοβένος ο Νίκολιτς που δεν τον έχει δει τόσο πολύ ο κόσμος, αλλά έχει σπουδαίες δυνατότητες θέλουν να πάρουν εμπειρίες δίπλα μου και η εμπιστοσύνη που μου δείχνει η ομάδα και γι' αυτό με κάνει να νιώθω σημαντικός. Σου είπα γενικά ότι περνάω καλά σε μια ομάδα σωστά οργανωμένη που ξέρει τι της γίνεται, που ξέρει ότι για να πάει στην ελίτ της Ευρώπης απαιτείται προσπάθεια και χρόνος.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τον περασμένο Γενάρη έκανε την πρώτη της νίκη στο τοπ 16 και πανηγυρίστηκε σα... να πήραν τίτλο γιατί είναι μια ομάδα που από το 2010 μέχρι το 2013 έπαιρνε τα πρωταθλήματα Γερμανίας, αλλά πήγαινε στο Τοπ16 και τελείωνε χωρίς νίκη, το '13 είχε 0-14. Μπήκε λοιπόν ο στόχος σταδιακά να κοντράρει έστω τα μεγαθήρια της Ευρώπης, ομάδες που υπερτερούν σε όλα, βάρος φανέλας, παράδοση, μπάτζετ. Ξέρει ότι δεν είναι εύκολο να τους ανταγωνιστεί, θέλουν όμως, οι άνθρωποι να σταθεροποιηθούν στο Τοπ10-12 της Ευρωλίγκας.
Τρομερό μπασκετικό μυαλό ο Τρινκιέρι, είναι για το ανώτατο επίπεδο
Ο Τρινκιέρι που είναι και ατακαδόρος δείχνει σα να... ζηλεύει που είχε πει ο Μπλατ ότι θα ήθελε να μοιάσει το παιδί του με σένα. Πρέπει να σε... λατρεύει μπασκετικά και όχι μόνο ε;
"Τώρα τι να σου πω (γελάει)... Να ρωτήσουμε τον ίδιο τον Αντρέα καλύτερα. Κοίτα, μπασκετικά είναι η τρίτη μου χρονιά που τον έχω προπονητή σε ομάδα και μαζί με την εμπειρία της Εθνικής έχουμε περάσει και ζήσει πολλά μαζί και σίγουρα μπασκετικά ταιριάζουμε, στον τρόπο που βλέπεουμε το μπάσκετ. Σίγουρα παίζει ρόλο που με θέλει μαζί του και το δείχνει, νιώθω άνετα εγώ με τη συνεργασία μας. Ξέρεις δεν είναι εύκολο αυτό, όπως για κανέναν προπονητή ειδικά στο επίπεδο της Ευρωλίγκας να νιώσει άνετα ο παίκτης. Εχουν όλοι τις ιδιαιτερότητές τους, δίνουν τόσο μεγάλο βάρος στη λεπτομέρεια και την επανάληψη των σωστών πραγμάτων που ίσως γίνεται κουραστικό για κάποιους, αλλά είναι και ο μόνος τρόπος να φτάσεις σε κάτι καλό.
Αισθάνομαι λοιπόν άνετα μαζί του γιατί ξέρω ότι έχω την εμπιστοσύνη του και σίγουρα ήταν ο πιο σημαντικός λόγος που ήρθα εδώ. Τον ήξερα και είναι τρομερό μπασκετικό μυαλό, οι ιδέες του πιστεύω είναι πρωτοποριακές που λίγοι τις έχουν στην Ευρώπη και πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα του δοθεί η ευκαιρία για να κοουτσάρει στο ανώτατο επίπεδο και να δείξει την αξία του. Μην ξεγελιόμστε, η Μπάμπεργκ δεν είναι... Ουόριορς, δεν είναι του ανώτατου επιπέδου σε "βάρος" αν και έχει τρομερή οργάνωση και φιλοδοξία, πιστεύω λοιπόν ότι ο Αντρέα με την μπασκετική του ταυτότητα θα δείξει πράγματα στον μεγαλύτερο επίπεδο που υπάρχει στην Ευρώπη".
Δείχνει σε διάρκεια ότι είναι ένας πολύ καλός προπονητής. Στην Εθνική λες ότι έπεσε λίγο θύμα της ελλνικής ισοπέδωσης; Ισως ήταν σωστό να έχει ευκαιρία για συνέχεια;
"Τι θέλεις να σχολιάσω τώρα, πραγματικά; Οτι ήρθε ο άνθρωπος να δουλέψει και άρχιζαν διάφοροι να τον σχολιάζουν και να λένε να ο εθνικός σταρ; Ελα, σε παρακαλώ, είναι αστείοι, δεν χρειάζεται καν σχόλιο. Να σου μιλήσω μπασκετικά. Ολοι κρινόμαστε βάσει του αποτελέσματος. Πολλές φορές σε βάθος χρόνων έχουμε δει να κάνουν κακές χρονιές με ένα αποτέλεσμα σούπερ όμως που να εκτοξεύει καριέρες και το αντίθετο, πόσω μάλλον σε Εθνικές και στη δική μας. Είναι ένα τελείως ξεχωριστό κομμάτι και πάντα η τύχη και η συγκυρία που έχουν ρόλο στον αθλητισμό, στην Εθνική έχουν ακόμα μεγαλύτερο.
Οτι μπορεί να έκανε λάθος επιλογές; Ναι. Αλλά πήρε τις αποφάσεις του για να δουλέψει πάνω σε αυτές και είχαμε την ατυχία με τον Βασίλη. Ισως στην καλύτερη φάση της καριέρας του ήρθε ο τραυματισμός στο ματς με τη Ρωσία στη Σλοβενία, την ώρα που η ομάδα και πολύ σωστά είχε στηθεί γύρω του, ήρθε το οστικό οίδημα και τον χάσαμε ακόμα κι όταν γύρισε δεν ήταν ο γνωστός. Είχαμε λιγότερα γκαρντ, αλλά είπαμε λάθη δεν κάνει μόνο όποιος δεν δουλεύει, η ομάδα απέτυχε και λογικά το μεγάλο βάρος πήγε στον προπονητή. Είναι κυνικό, στυγνό, πες το όπως θες, αλλά έτσι πάει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε τουρνουά δύο εβδομάδων μπορούν όλα να αλλάξουν σε μια στιγμή, αλλά είπαμε, έτσι είναι".
Μόνο ευλογία, κανένα απωθημένο με την Εθνική
Εσύ; Μήπως βιάστηκες; Ηταν απόλυτα συνειδητή η αποχώρηση ή, ακόμα το ζυγίζεις καμιά φορά;
"Οχι, όχι, καμία βιασύνη. Ελικιρνά στο λέω και όσο περνάει ο καιρός τόσο νιώθω κα περισσότερο ευλογημένος και τυχερός για όσα έζησα, λέω καμια φορά πώς έγινε και ήρθαν έτσι τα πράγματα. Θυμάμαι μικρός είχα τοόνειρο να φορέσω έστω μια φορά τη φανέλα με το Εθνόσημο, μιας μικρής Εθνικής ας ήταν, την μπλε, την άσπρη, όποια να ήταν. Και τελικά είχα την τύχη να είμαι 20 χρόνια στις Εθνικές, 12 στην ανδρών και να γίνω και αρχηγός. Είναι κάτι που δεν μπορώ να περιγράψω, κάτι που με κάνει να αισθάνομαι χαρούμενος, περήφανος.
Ενιωσα ότι έφτασε το σημείο που δεν είχα κάτι άλλο να δώσω. Τα έδωσα όλα, μέσα από την καρδιά μου, την ψυχή μου και πλέον ανυπομονώ κι εγώ και σαν παίκτης αλλά και σαν άνθρωπος που ασχολείται με το μπάσκετ να δω την επόμενη μέρα. Να μάθω τον προπονητή, να δω τα παιδιά που θα είναι στην ομάδα να πάνε γεροί και δυνατοί στο Ελσίνκι και να μας δώσουν τη χαρά που όλοι θέλουμε.
Εδώ όμως, θέλω με την ευκαιρία να πω κάτι. Μην αρχίσουμε πάλι τα πότε θα κάνουν, πότε θα ράνουν και τα γνωστά. Αυτό που γίνεται πλέον στο μπάσκετ, με τις τεράστιες σεζόν για τα κλαμπ είναι απάνθρωπο. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν έχουν ξαναγίνει τόσοι τραυματισμοί. Εντάξει, πάντα υπήρχαν ατυχίες στις ομάδες, όμως, αυτό πλέον είναι ο κανόνας, πολλοί και σοβαροί τραυματισμοί.
Ας σκεφτούμε ότι αυτοί οι παίκτες θα τελειώσουν στις 15 Ιουνίου, τόσο χρησιμοποιημένοι ως... "καμμένοι", θα έχουν τις έγνοιες τους, κάποια αποκατάσταση, ίσως το επόμενο συμβόλαιό τους, όσα σκέφτεται ένας επαγγελματίας παίκτης και 20-25 Ιουλίου θα πρέπει να είναι παρόντες στις Εθνικές. Παρ' όλα αυτά, οι περισσότεροι τα προσπερνάνε, πάμε αντίθετα με τις γνώμες και των ομάδων μας για να είμαστε στην Εθνική. Μη νομίζετε ότι είναι μόνο ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός επειδή είναι οι ελληνικές ομάδες. Εμένα ειδικά τα 2-3 τελευταία χρόνια που μεγάλωνα κιόλας μου έλεγαν μήπως να άφηνα την Εθνική, αλλά τους έλεγα καλύτερα να μην ανανεώσω μαζί σας...
Αυτά γίνονται παντού κι όμως βλέπουμε τους Ελληνες παίκτες να προσπαθούν, να κάνουν τα αδύνατα - δυνατά και αυτό είναι το πιο ωραίο, το πιο σημαντικό. Λογικό είναι να υπάχουν και κάποιες εξαιρέσεις ενίοτε, όμως έχοντας ζήσει για τόσα χρόνια την Εθνική από μέσα σε διαβεβαιώ ότι οι Ελληνες παίκτες αγαπάνε την Εθνική. Εκτός από το ταλέντο, έχουν και μεγάλη επιθυμία να εκπροσωπήσουν τη χώρα και με αυτόν τον συνδυασμό, είμαι πεπεισμένος ότι είναι θέμα χρόνου να έρθει και πάλι μια μεγάλη επιτυχία που περιμένουμε. Θα έρθει γιατί έχουμε και την παράδοση και την μπασκετική ποιότητα και τα πάντα".
Εκλεισε ο κύκλος, έτσι απλά, αγωνιστικά ή υπήρξε και ο,τιδήποτε άλλο… ενισχυτικό;
"Οχι, όχι τίποτα, το παραμικρό. Μπορεί η Εθνική ποτέ να μην ήταν "εύκολη" ομάδα, να είχε μεγάλη πίεση αλλά σωστά την είχε, αφού όλοι οι Ελληνες έχουν μεγάλες απαιτήσεις. Περιμένουν πώς και πώς μια επιτυχία, έχει μπολιαστεί ο Ελληνας με το μικρόβιο από το 1987, και παλιότερα για να μην είμαι άδικος αλλά τότε ήταν η μεγάλη έκρηξη, έγινε το μεγάλο μπααμ. Υπάρχει μεγάλο βάρος λοιπόν, πίεση, έχουμε δει παιδιά να μπαίνουν για πρώτη ορά στην Εθνική και να δυσκολεύονται να συνηθίσουν, δεν είναι εύκολο. Ξέρω ότι πολλές φορές ακούστηκαν πράγματα, ότι γίνονται διάφορα που ίσως να ξενέρωνε κάποιος, αλλά πίστεψέ με όλα αυτά ήταν καθημερινή τροφή για τα μίντια και όχι η πραγματικότητα. Δεν ξέρω, ίσως να είμαι λίγο παραπάνω ρομαντικός επειδή ξόδεψα στο εξωτερικό τα περσσότερα χρόνια μου και η Εθνική ερχόταν κάθε χρόνο σαν ευλογία για μένα. Ξέρεις, η γενιά ίσως μεγαλώνοντας είχε μια ιδιαιτερότητα, γιατί ζήσαμε τα πάντα στα 5-6 πρώτα χρόνια και ίσως νομίσαμε ότι θα είμαστε για πάντα εκεί, στα ψηλά, στις επιτυχίες. Μετά καταλάβαμε ότι η επιτυχία δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε δεδομένη. Είναι ένας συνδυασμός όπως σου είπα, ταλέντου, καρδιάς, συγκυρίας".
Μετάλλια, επιτυχίες, αρχηγός, πίκρες που υπάρχουν πάντα, απ’ όλα είχε η πορεία και σε όλα τα επίπεδα των Εθνικών. Είχε και απωθημένο να μένει ή, όλα καλά;
Απωθημένο όχι, θα ήταν μεγάλη απληστία να έλεγα κάτι τέτοιο. Σαν γενιά μας, των παιδιών που φέραμε κάποιες σημαντικές επιτυχίες, το Ολυμπιακό μετάλλιο θα έλεγα ότι μας έλειψε. Αυτές τις δύο φορές που χάσαμε από τους Αργεντίνους για ένα σουτ δεν θα τις ξεχάσουμε ποτέ. Αυτή ίσως ήταν η μεγαλύτερη πίκρα, αλλά ο αθλητισμός τις περισσότερες φορές έχει πίκρες και τις λιγότερες χαρές. Υπάρχει κάτι ακόμα. Το σημείο που ένιωσα ίσως ένα τρομερό "άδειασμα" γιατί το περιμέναμε πώς και πώς, ήταν ο προημιτελικός με την Ισπανία το '15. Πιστεύω ότι ήταν κάτι που μας έκανε να νιώσουμε πολύ άσχημα, ήταν εμφανές ότι σηματοδότησε το τέλος ενός κύκλου, αλλά ακόμα κι αυτά, τα άσχημα, μέσα σε μια γενική αθλητική... ευλογία εντάσσονται".
Κι από τα πολλά καλά, υπάρχει το... καλύτερο. Αυτό που λέει το κλισέ αν σε υποχρέωναν να διαλέξεις μια στιγμή, ποια θα ήταν και γιατί;
"Είναι τόσο πολλές οι στιγμές που πραγματικά είναι δύσκολο κάνοντας την αναδρομή να διαλέξεις μίας. Ξέρεις, ακόμα και μια νίκη, που δεν έδινε τίτλο, αυτή η τεράστια ανατροπή επί της Σλοβενίας στη Μαδρίτη, μια τέτοια στιγμή ήταν, δεν τη ξεχνάς ποτέ. Ε, όπως και να το δούμε πάντως, είναι δύο στιγμές που μένουν παραπάνω. Η νίκη με τους Αμερικανούς και για μένα ίσως να μην εξηγείται, επειδή... δεν έπαιζα. Ηταν όμως η μόνη φορά που έλειπα λόγω τραυματισμού και ήταν σα να έπαιζα. Ηταν κάτι απίστευτο, όσα ζήσαμε εκείνο το βράδυ όσοι είμασταν στην Ιαπωνία, οι φίλαθλοι, εσείς οι δημοσιογράφοι που είχατε έρθει, όλοι, όλοι, φυσικά και όλοι μέσα στην ομάδα.
Ε, η δεύτερη, πώς να βγάλεις από το μυαλό σου το κύπελλο του πρωταθλητή Ευρώπης, τη στιγμή που το σηκώνεις. Την απονομή, τότε που κάνεις πραγματικότητα ένα όνιρο τρελό, που έχεις δει σαν παιδάκια όλους τους θρύλους της ομάδας του 1987 και να κάνεις κι εσύ το ίδιο. Δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια, ξέρεις είναι και βαρύ και ρεαλιστικά εκτός από μεταφορικά (γελάει...). Αυτά δεν ξεχνιούνται, τι να σου πω, ειλικρινά εύχομαι τέτοιες στιγμές σε όποιον ασχολείται με τον αθλτισμό".
Δημιουργείται τρομερή χημεία στην Εθνική, θα έρθει σίγουρα η επιτυχία
Προσωπικά μου ακούγεται λίγο «αστείο» το να γίνεται θέμα το 7-8 χρόνια χωρίς μετάλλιο, λες και τα… πουλάνε τα μετάλλια και παίρνεις όποτε θέλεις. Ισως μας έχετε κακομάθει βέβαια. Οπότε ας το δεχτούμε. Υπάρχει η προοπτική για μια μεγάλη επιτυχία σύντομα; Τα παιδιά που τώρα «μπαίνουν στα παπούτσια σας» και οι επόμενες φουρνιές έχουν τα φόντα;
"Οχι απλά υπάρχει, αλλά και με τον κίνδυνο να ακουστώ κουραστικός, θα ξαναπώ κάτι σημαντικό. Ξεκινάμε από το ότι υπάρχει επιθυμία, μεγάλη επιθυμία από τα νέα παιδιά να παίξουν στην Εθνική. Σίγουρα υπάρχει και μια ιδιαιτερότητα ανάμεσά τους, ο Γιάννης ο Αντετοκούνμπο, αυτό το παιδί με την ραγδαία πρόοδο που μόνο καλύτερος θα γίνεται και μακάρι να μείνει το ίδιο πεινασμένος και διψασμένος όχι μόνο για το μπάσκετ, αλλά και για την Ελλάδα, όπως είδαμε και ακούσαμε και πρόσφατα στη συνέντευξη Τύπου για το All star Game. Δείχνει ότι αναγνωρίζει, είναι κάτι πολύ σημαντικό η συμπεριφορά του.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε και να υποτιμούμε στο ελάχστο την παρουσία των 90άρηδων, μια σπουδαία γενιά που έχει χαρίσει πολλά στις μικρές Εθνικές και πλέον είναι πολύ έμπειροι, έχουν ζήσει πολλά και με τις ομάδες τους και με τη Εθνική. Πιστεύω ότι αυτά τα παιδιά είναι σε μια ανάλογη φάση όπως ήταν ο Παπαλουκάς, ο Κακιούζης, ο Ντικούδης, ο Λάζαρος, η δική τους γενιά που είχαν ζήσει τις πίκρες και όταν άρχισε να μπαίνει το νέο αίμα, η δική μου γενιά με τον Βασίλη, τον Μπουρούση, τον Βασιλόπουλο, που δεν είχαμε νιώσει ακόμα... σφαλιάρες, και αυτή η μίξη αποδείχτηκε τέλεια. Ετσι και τώρα, αυτή η γενιά μαζί με Αγραβάνη, Παπαγιάννη, Παπαπέτρου Χαραλαμπόπουλο που έχουν πολύ ταλέντο και φυσικά και το άφησα τελευταίο, για όσο ακόμα υπάρχουν δύο σπουδαίοι, πολύ μεγάλοι παίκτες σαν τον Γιάννη και τον Γιώργο (Μπουρούση και Πρίντεζη) που συνεχίζουν, πιστεύω ότι αυτή η ομάδα έχει τα πάντα".
Ασπάζεσαι τη γνώμη που λέει ότι στην όποια Εθνική χρειάζεται παρτ - τάιμ προπονητής που να είναι ενεργός όλη τη χρονιά ή, αυτήν που λέει ότι χρειάζεται φουλ τάιμ για να είναι αφοσιωμένος εκεί; Και γιατί;
"Κατ' αρχάς πρέπει να σκεφτούμε ότι ετοιμαζόμαστε να ζήσουμε μια κατάσταση που είχαμε ξεχάσει για χρόνια, αυτή με τα προκριματικά. Εγώ θυμάμαι είχε προλάβει στο τέλος το προηγούμενο καθεστώς, τότε επί Ιωαννίδη που παίζαμε προκριματικά για το Ευρωμπάσκετ της Σουηδίας. Ετσι όπως το σκέφτομαι και με ξεκάθαρο το ότι δεν είμαι εγώ που αποφασίζω ή έχω λόγο, νομίζω ότι το καλύτερο είναι ένας φουλ τάιμ προπονητής. Είναι τόσες πολλές πια οι υποχρεώσεις μέσα στη χρονιά ενός προπονητή σε κλαμπ, που θεωρώ αδύνατο να ετοιμάζεις όλα αυτά και μετά ξαφνικά για ένα εννιαήμερο να αλλάζεις τσιπάκι που λένε και να πας κατευθείαν στις υποχρεώσεις της Εθνικής. Στην ομοσπονδία ξέρουν και θα πάρουν την απόφαση που θεωρούν σωστή, πάντως έτσι που θα γίνουν τα πράγματα από το Νοέμβρο, με τα "παράθυρα", εκτιμώ ότι είναι σωστό το τάιμινγκ για έναν προπονητή που θα δίνει 100% σώμα και ψυχή στην Εθνική".
Τα παιδιά μας μεγαλώνουν με... ήθη Ελλάδας
Πάμε πάλι στη Μπάμπεργκ. Η αίσθηση είναι ότι οι Γερμανοί το παλεύουν διαρκώς για το μπάσκετ, βελτιώνονται σε όλα τα επίπεδα. Εσύ πώς το ζεις, σε μια χωρίς με άλλα αθλήματα όπως ποδόσφαιρο, χάντμπολ να έχουν μεγάλο μερίδιο;
"Το πρώτο πράγμα που πρέπει να πω είναι ότι όπου κι αν πας, τα γήπεδα είναι γεμάτα και αυτό λέει πολλά. Μιλάμε για ένα σπορ που δεν έχει καμία σχέση η αναγνώριση με το ποδόσφαιρο αλλά και το χάντμπολ που σωστά είπες. Ακόμα και στην πρωτεύουσα, ένας διεθνής παίκτης μπορεί να περάσει απαρατήρητος, να μην τον αναγνωρίσουν καν.
Το ποδόσφαιρο είναι ξεκάθαρα ο βασιλιάς, με όλη αυτή την προϊστορία που έχουν, όμως στο μπάσκετ είναι ξεκάθαρη η θέληση και η επιθυμία τους να κάνουν βήματα προόδου. Εχουν παιδιά με πολύ καλά αθλητικά προσόντα και είναι σίγουρο ότι για να ανέβει κι άλλο το επίπεδο της λίγκας, πρέπει να βελτιώσουν ακόμα τους γηγενείς τους. Είναι εύκολο να έχουν οι ομάδες 5-6 καλούς ξένους, το θέμα να έχεις καλούς γηγενείς, αυτοί ανεβάζουν το επίπεδο. Πιστευώ ότι υπάρχει η προοπτική, γιατί οι Γερμανοί έχουν σωστή οργάνωση, ο καθένας το φαντάζεται αυτό, έχουν και τις οιοονομικές δυνατότητες και θέλουν να πλησιάσουν στα κορυφαία πρωταθήματα. Εχουν γίνει βήματα μπροστά, αλλά υπάρχει δρόμος ακόμα".
Η ζωή πώς είναι; Αν και φαντάζομαι ότι για έναν κοσμογυρισμένο και γενικά «σπιτόγατο» οικογενειάρχη σαν κι εσένα , η προσαρμογή είναι πια μια συνηθισμένη υπόθεση…
"Κάθε αρχή είναι και δύσκολη και πρέπει να πω εδώ ότι χωρίς τη σύζυγο και τα παιδιά μου σε καμία περίπτωση δεν θα έμενα τόσα χρόνια έξω. Αυτοί είναι η δύναμή μου, ο λόγος που με κάνει να συνεχίσω να παλεύω και να αισθάνομαι δυνατός.
Η ζωή εδώ λοιπόν είναι όσο πιο απλή και ήρεμη μπορείς να φανταστείς. Και για τους Ελληνες, μη νομίζει κανείς ότι μας... στραβοκοιτάζουν, καμία σχέση, το αντίθετο. Κατ' αρχάς όλοι όπου κι αν έχουμε κάνει διακοπές, έχουμε δει Γερμανούς. Ολοι μόλις ακούν Ελλάδα το πρώτο που θα σου πουν είναι τι όμροφη χώρα, θα σου αναφέρουν ένα μέρος που πέρασαν ωραία, Θάσο, Κυκλάδες, Ρόδο. Για τις ομορφιές θα σου μιλήσουν ,όχι για κρίση, Μέρκελ, Τσίπρα. Αυτά τους νοιάζουν, εδώ δεν έχουν ήλιο και τέτοια μέρη.
Αυτό που έχουν όμως είναι ότι σε τόσες χώρες που έχω πάει τόσα χρόνια, εδώ βρίσκω τα περισσότερα ελληνικά προϊόντα. Λάδι, φέτα, χυμούς, γλυκά, πράγματα που είναι ωραίο να τα βρίσκεις εκεί που μένεις. Ξέρεις τι είναι να βρίσκεις άνετα, τώρα εντάξει δεν κάνω διαφήμιση, αλλά να πω τον καφέ του Λουμίδη; Νιώθεις άνετα με τόσα πράγματα της πατρίδας".
Η οικογένεια; Εχεις παιδιά που την πατρίδα τους την γνωρίζουν μόνο στις διακοπές. Αυτό στη σημερινή εποχή, το να λαμβάνει παιδί τόσες παραστάσεις δεν είναι κακό, σίγουρα όμως για σένα και την γυναίκα σου θα υπήρξαν δυσκολίες και κρίσιμες αποφάσεις.
"Ναι, γεγονός, ειδικά ο μεγάλος ο Αλέξανδρος έζησε όλη την εποχή που πραγματικά... γύριζα την Ευρώπη. Γεννήθηκε στην Ιταλία, μετά πήγε στο Μπιλμπάο και πάει λέγοντας... Εχει πολλές εικόνες, φαντάσου καμια φορά μπερδεύεται, βλέπει φωτογραφίες και ρωτάει αυτό το σπίτι για παράδειγμα σε ποια χώρα ήταν. Τι Πόλη, τι Καζάν, τα πάντα...
Οπως είπες, όμως, το βλέπουμε για καλό όλο αυτό. Εχω πει ότι το ποιο πιθανό, αυτό που θέλω είναι όταν τελειώσω την καριέρα μου να ζήσω στην Ελλάδα, στη θεσσαλονίκη, από όπου καταγόμαστε και εγώ και η σύζυγός μου, λέω θέλω γιατί ποτέ δεν ξέρεις πώς τα φέρνει η ζωη. Πάνω απ' όλα όμως, προσπαθούμε να τηρούμε όλες τις ελληνικές παραδόσεις, όλες όμως, να μεγαλώνουν έτσι τα παιδιά μας. Να, αυτές τις μέρες που ήταν η Καθαρά Δευτέρα πετάξαμε αετό, φάγαμε λαγάνα, μαθαίνουν τα ποιήματά τους την 28η Οκτωβρίου, την 25η Μαρτίου, τα πάντα, το σπίτι είναι σαν Ελλάδα. Βοηθάει σε αυτό και η τηλεόραση, έχω και τις δύο ελληνικές πλατφόρμες και είναι πολύ σημαντικό, να βλέπουν τα παιδιά, να ακούν, όμως πάνω απ' όλα είναι τα ήθη και τα έθιμα και αυτά τα τηρούμε και τους τα μαθαίνουμε όλα".
Ελλάδα λοιπόν, μόνο για διακοπές ως ενεργός μπασκετμπολίστας; Η πότε δεν είναι αργά και μετά το τέλος του νέου σου συμβολαίου με τη Μπάμπεργκ;
"Ε, εντάξει, η αλήθεια είναι ότι από την ώρα που έκανα την ανανέωση αν με το καλό το εξαντλήσω θα είμαι 36 και πιστεύω ότι το τέλος θα είναι κοντά. Δεν ξέρεις ποτέ πώς τα φέρνει η ζωή και ειλικρινά το τελευταίο πράγμα που σκέφτομαι τώρα είναι αν και πότε θα σταματήσω. Αλλά κι αν σταματήσω έτσι, σκέφτομαι ότι πάλι τυχερός θα είμαι, όλα καλά θα έχουν πάει. Ας ζήσουμε το παρόν και βλέπουμε"...
Δεν έριξα μάυρη πέτρα πίσω, η συγκυρία δεν βοήθησε...
Το ήθελες, με την έννοια το επιδίωξες να επέστρεφες κάποτε για να παίξεις; Η μήπως το αντίθετο και το απέφευγες;
"Ξέρω ότι πολλοί έχουν για μένα την εικόνα ότι έριξα μαύρη πέτρα πίσω μου, όμως, το έχω πει πολλές φορές ότι δεν ήταν έτσι τα πράγματα, δεν ισχύει αυτό. Υπήρξαν δύο περιπτώσεις με τον Ολυμπιακό που βρεθήκαμε τόσο κοντά, πραγματικά στις λεπτομέρειες. Την πρώτη φορά το καλοκαίρι του '11 ο ίδιος ο Μινούτσι είχε δεχτεί την πρόταση, μου λέει θα σε αφήσω και όταν έφτασαν στο τέλος, ο ίδιος το χάλασε... Εχουν γίνει πολλά, δεν έριξα μαύρη πέτρα, η συγκυρία δεν το ήθελε. Σε καμία περίπτωση, ειδικά με τη παρουσία του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού στη Ευρωλίγκα τόσα χρόνια, θα το ήθελα, όταν παίζεις σε τέτοιο επίπεδο τέτοιες ομάδες θέλεις, αυτές που διεκδικούν το φάιναλ φορ, αυτός είναι ο πρωταρχικός σου στόχος".
Με τον Σπανούλη δεν θα σας μείνει παράπονο ότι ποτέ δεν παίξατε μαζί σε κλαμπ;
"Αλήθεια είναι ότι θα ήθελα να το ζήσουμε κι αυτό, έχουμε ζήσει τόσα πολλά μαζί, μόνο αυτό μας λείπει. Δεν το ξέρουν πολλοί, αλλά η μεγάλη πιθανότητα υπήρξε το 2004 με την ΑΕΚ, αλλά μετά άρχισαν τα προβλήματα κι εκεί, φύγαμε όλοι. Με τον Βασίλη η σχέση που έχουμε είναι πολύ διαφορετική, ξέχωρα από το μπάσκετ. Κι όταν τελειώσουμε το μπάσκετ κάποια στιγμή, ίδια σχέση θα έχουμε, σαν συγγενείς είμαστε πλέον. Τόσα χρόνια στις Εθνικές μαζί, έχουμε ζήσει και άσχημα και ωραία, θα ήταν ωραία να έχω νιώσει κάπου και σε καθημερινή βάση την εναχόλησή του με το μπάσκετ και τον τρόπο πορσέγγισης. Οπως ειπώθηκε και πρόσφατα στο ντοκιμαντέρ της Ευρωλίγκας, όσο κι αν προσπαθείς να του αλλάξεις συζήτηση πάντα στο μπάσκετ τη γυρνάει και αυτό εγώ είμαι ο πρώτος που μπορώ να το καταλάβω και στην Εθνική και στις διακοπές. Οπως τα φέρνει η ζωή όμως και δεν τα έφερε να παίξουμε μαζί και σε ομάδα.
Εχεις πει, και ξέρω ότι είσαι τέτοιος άνθρωπος, ότι από όπου πήγες κι έπαιξες κρατάς τα όμορφα. Υπάρχει κάποιος σταθμός που θυμάσαι για οποιονδήποτε λόγο, συνθηκών, επιτυχιών ό,τιδήποτε λίγο πιο… γλυκά, αλλά και κάποιος λίγο πιο… πικρά;
"Γλυκά... Ναι, θα έλεγα την Ιταλία.Και τη Σιένα, ένα πολύ ξεχωριστό μέρος, παρότι το φινάλε ήταν πολύ άσχημο και ουσιαστικά διαλύθηκε η ομάδα. Ζήσαμε τρία χρόνια εκεί, δέθηκε πολύ με τον κόσμο, έχου λίγο και την ελληνική τρέλα. Τα ζουν όλα με την καρδιά τους, με την ψυχή τους, δεν τους γουστάρουν και πολύ οι υπόλοιποι Ιταλοί. Τότε ήταν και η ομάδα που κέρδιζε συνέχεια το πρωτάθλημα και όπου υπάρχουν τέτοιες κυριαρχίες, δημιουργύνται και αντιπάθειες στους άλλους. Εζησα πολλά εκεί, γεννήθηκε το πρώτο μου παιδί ο Αλέξανδρος, όλο λέμε πότε θα γυρίσουμε και όλο το αναβάλουμε το ταξίδι. ΑΛλά και στο Τρεβίζο ήταν όλα καλά, γενικά την Ιταλία την αγαπάω πολύ, έμαθα τη γλώσσα, δέθηκα, νιώθουμε πολύ όμορφα εκεί.
Για το... πικρά που λες θα πω το Μπιλμπάο. Είχα πολλά όνειρα πηγαίνοντας εκεί, ήθελα πολύ να πάω και να πάμε καλά αλλά τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα φανταζόμουν. Ηταν και η σχέση που έχω με τον Φώτη που με είχε ενθουσιάσει, από μικρό παιδί είμαι μαζί του, ήταν αυτός που είχε πάει στην ΑΕΚ, ο λόγος που πήγα, πράγματα που δεν θα τα ξεχάσω ποτέ, όμως, ποτέ δεν έγιναν πραγματικότητα όσα φανταζόμκουν πηγαίνοντας στο Μπιλμπάο. Πολές φορές συμβαίνει αυτό, κάνουμε σχέδια και... γελάει ο Θεός. Ηταν μια ομάδα εκεί με πολλούς εγωισμούς, πολλές προσωπικότητες, ήρθαν και τα οικονομικά προβήματα στο τέλος, κόντεψε να αφανιστεί η ομάδα, να πάει στην Α2 παρότι τελικά σώθηκε, γενικά ήταν μια χρονιά που δεν ήρθαν τα πράγματα όπως ήθελα".
Και αντίστοιχα κάποιοι άνθρωποι που έχεις συνεργαστεί μέχρι τώρα; Εντάξει, εδώ πες αυτούς που άφησαν την καλύτερη αίσθηση και.. εξαίρεσε τον Βασίλη.
"Δεν θα υπεκφύγω, δεν είναι διπλωματική η απάντηση, αλλά πραγματικά έχω ζήσει τόσα πολλά, με τόσους πολλούς και ως δια μαγείας, όπου πηγαίνεις συμβίνει το να δημιουργείς σχέσεις που μένουν σαν σχέσεις ζωής. Δημιουργούνται συνθήκες που δεν τις περιμένεις, να σου πω ας πούμε ένα παράδειγμα, τώρα δεν περίμενα ποτέ τι δέσιμο θα υπήρχε με τον Μέλι, είναι ένας Ιταλός, έχουμε τόσα χρόνια διαφορά, όμως, τον έχω σαν μικρό αδελφό, είναι εξαιρετικός. Ακόμα και στη Φενέρ, που πήγα μόνο για 5-6 μήνες, δέθηκα πολύ με παιδιά σαν τον Βέσελι, τον Μπονγκντάνοβιτς, τον Σιπάχι.
Τις προάλλες έβλεπα τον Λάνγκτον, GM στους Νετς που δεν έχουμε και τόσο στενή σχέση, ποτέ δεν είχαμε, αλλά δε μπορείς να φανταστείς πόσο το χάρηκα. θυμήθηκα δυο χρόνια που τον μάρκαρα κάθε μέρα στην προπόνηση, ένα σωρό αναμνήσεις ξύνπησαν, είναι πολύ ωραίο να βλέπεις ανθρώπους που έχεις περάσει πολλά σε επόμενους σταθμούς τους περνώντας τα χρόνια.
Θέλω όμως να κάνω και μια αναφορά σε έναν Ελληνα, τον Θοδωρή Παπαλουκά. Εναν Ελληνα που τον ήξερα κιόλας από την Εθνική, όμως, αυτά που ζήσαμε στη Μόσχα, έναν χρόνο και εγώ και η Φανή, είναι πράγματαπου δεν θα τα ξεχάσουμε ποτέ και ειδικά στη Ρωσία, ένα μέρος δύσκολο. Ο Θοδωρής μας βοήθησε πολύ και γενικά περάσαμε πολλά και δεθήκαμε πολύ μαζί. Και άλλη μια παρεμφερής περίπτωση, εξαιτίας.. Ρωσίας δηλαδή, θέλω να αναφερθώ στον Καϊμακόγλου και τον Βουγιούκα στο Καζάν. Δεν είναι εύκολο για Ελληνες να ζουν εκεί, κι εμείς ζήσαμε πολλές στιγμές, ειδικά με τον Κώστα που είμασταν και 1,5 χρόνο μαζί. Είναι οι συνθήκες που σου είπα, που κάνουν ξεχωριστές κάποιες γνωριμίες. Και άρχισα από μη συμπατριώτες μου, με την έννοια ότι με τον Ελληνα είναι πιο αυτονόητο να δημιουργείς σχέσεις, όπως έχω εξαιρετικές με πολλούς, απλά με αυτά τα παιδιά μας... ένωσε η ξενιτιά και υπήρξαν ξεχωριστές καταστάσεις"...
Νιώθεις ότι έχεις εισπράξει σε ηθικό επίπεδο, αναγνώρισης και αποδοχής, όσα στόχευσες και όσα θεωρείς ότι αξίζεις με την πορεία σου στα γήπεδα;
"Επειδή παίζω και ζω τόσα χρόνια στο εξωτερικό, μπορώ αυτό το πράγμα να το καταλάβω πιο εύκολα το καλοκαίρι. Ειδικά τα τελευταία χρόνια δεν ξέρω για ποιο λόγο, ένιωθα πραγματικά την αγάπη και τη στήριξη του κόσμου, κάθε φορά που με έβλεπες κάποιος το καλοκαίρι και σε γεμίζουν μεγάλη χαρά και περηφάνεια αυτές οι αντιδράσεις των απλών ανθρώπων.
ΑΠό 'κει και πέρα, δε μπορώ να ξέρω τι νιώθει και τι σκέφτεται ο κάθε άνθρωπος, όμως, εγώ ξέρω ότι πάντα προσπαθούσα για το καλύτερο μέσα στο γήπεδο και... αυτό είναι όλο. Ξαναλέω, ότι ειδικά τα τελευταία χρόνια εσέπραττα όλο και μεγαλύτερη αγάπη και παρότι δεν ξέρω τον λόγο την... αύξησης, δεν μπορώ παρά να ευχαριστήσω ειλικιρινά, από καρδιάς, όλους τους ανθρώπους που έρχονται να μου πουν μια κουβέντα".
Συνολικά είσαι ένας αθλητής και ένας άνθρωπος ευρειας αποδοχής, από αυτούς που κέρδισε με επιδόσεις και συμπεριφορές το κοινώς λεγόμενο "να του φέρονται καλά". Υπήρξαν συμπεριφορές που σε στενοχώρησαν, και δεν λέω για κριτική που ξέρω ότι τη δέχεσαι, αλλά για κακοήθειες αυτά τα χρόνια;
"Οχι, ειλικρινά, δεν το ένιωσα. Η κριτική είναι και σωστό να υπάρχει και απαραίτητο, είμαστε άνθρωποι με στραμμένα πάνω μας τα φώτα, με μεγάλη προβολή, αλλά ειλικρινά όχι, καμία σχέση, ποτέ δεν ένιωσα τέτοιο πράγμα, κακοήθεια. Αλλο τώρα να έχω... εισπράξει την γενικότερη ελληνική νοοτροπία, του να είσαι Θεός τη μια μέρα και ο χειρότερος την άλλη, αλλά πάντα σκεφτόμουν και αισθανόμουν ότι πρέπει να κλείνεις τα αυτιά και να προσπαθείς, να προσπαθείς όλο και περισσότερο να γίνεσαι καλύτερος, όσο δύσκολο κι αν είναι ορισμένες φορές να πετύχεις τον στόχο σου.
Και ξέρεις κάτι; Λέμε πολλές φορές ότι στο εξωτερικό ηρεμεί το κεφάλι σου από τέτοια. Μη νομίζεις και κυρίως μη νομίζουν οι νέοι αθλητές ότι έξω είναι όλα καλά, ότι ζεις... χρυσά, ότι κάνεις ζωάρα. Κι εδώ μονίμως στην πίεση είσαι, να αποδόσεις καλά σε διάρκεια γιατί μην ξεχνάμε ότι καλύπτεις και μια θέση ξένου. Είναι άλλες οι απαιτήσεις, γιατί είναι πολύ απλό να κοπείς και να έρθει ο επόμενος. Από την άλλη όμως, θα σε κρίνουν μόνο για την παρουσία σου στο γήπεδο, δεν έχει φήμες και άλλα, θα γίνει η σωστή καλοπροαίρετη κριτική και θα γίνει σε διάρκεια όχι μετά από 2-3 αγώνες".
Με αθλητές και προπονητές γνώρισες κάποιους που όχι απλά να μην ταίραξαν τα χνώτα σας αλλά να είπες "δεν θέλω να τον ξαναδώ;"
"Οχι, όχι τόσο... βαριά δεν μπορώ να το πω, ελικρινά, δεν υπάρχει. Σίγουρα όμως με κάποιους ταίριαξα καλύτερα και με κάποιους όχι. Πάντα απ' όλους είχα την τύχη να πάρω τα καλύτερα, να μη με επηρεάζει ο τρόπος που μεχρησμιποιοιύσαν, πάντα προσπαθούσα να είμαι εντάξει σε σχέσεις με συμπαίκτες με όλους. Οχι λοιπόν όπως το ρωτάς. Αλλά σίγουρα και το ξαναλέω εκείνη η χρονιά στο Μπιλμπάο μου δημιούργησε άσχημα συναισθήματα, πήγα με τελείως άλλη διάθεση και τελικά η χημεία δεν ταίραξε ποτέ".
Η "λυτρωτική" στιγμή με Βαρεζάο έξι χρόνια μετά...
Τον Βαρεζάο τον συγχώρεσες ποτέ;
"Χαίρομαι που με ρωτάς. Θέλω να πω έτσι λίγο αναλυτικά αυτή την ιστορία. Θα σου απαντήσω. Το '12, όταν πήγαμε με την Εθνική σε εκείνο το... περίφημο τουρνουά του Σάο Κάρλος, θυμάμαι ότι με το που μπήκα στο ξενοδοχείο εκείνης της... τρομερής επαρχίας που ήταν πέντα ώρες με το πούλμαν από το Σάο Πάολο για ένα τουρνουά, πριν το Καράκας, ήταν ένας άνθρωπο της ομοσπονδίας της Βραζιλίας και με περίμενε στο ξενοδοχείο. Οπως μπήκαμε, κουρασμένος, πτώμα είμασταν όλοι με εκείνο το τρομερό ταξίδι, μου λέει "Θέλει να σου μιλήσει ο Αντι, ο Βαρεζάο, δέχεσαι;". Του λέω οκ, εδώ θα είμαι μια βδομάδα και περίμενα. Τη μέρα που παίξαμε στο τουρνουά με τους Βραζιλιάνους, έρχεται στην παρουσίαση εκεί που αλλάζαμε τα λάβαρα, δεν είχε εμφανιστεί στο ξενοδοχείο εκεί στο κέντρο του γηπέδου και μου λέει "θέλω να σου ζητήσω πραγματικά συγγνώμη. Ντρέπομαι ακόμα μου λέει, ακόμα με ρωτάνε οι φίλοι μου, οι συγγενείς μου ότι πρέπει να ντρέπομαι". Σάστισα, έξι χρόνια είχαν περάσει και ξαφνικά σε μια παρουσίαση να μου λέει αυτά. Κατάφερα να του πω, θέλω να σε ρωτήσω μόνο γιατί το έκανες. Μου απαντάει δεν ξέρω, δεν ξέρω, ήμουν χαζός, το μετάνιωσα, δεν έχω να σου πω κάτι...
Δεν περίμενα ότι θα γίνει, το είχα βγάλει από το μυαλό μου. Ετσι όμως ξαφνικά, ήρθε με αγκάλισε, μου είπε αυτά, μου φάνηκε τόσο ειλικρινής. Δεν το σκεφτόμουν ότι υπήρχε ποτέ περίπτωση να τον συγχωρήσω. Αλλά ήρθε αυτή η στιγμή δεν ξέρω πώς να την πω, λυτρωτική, δεν ξέρω, σίγουρα πολύ δυνατή. Αντε, ήρθες, σκέφτηκα, σε συγχωρώ"...
Με (τουλάχιστον) δύο χρόνια ακόμα ενεργού δράσης θα μπορούσε κάποιος να πει ότι δεν χωράνε σκέψεις για το μέλλον. Απ 'όσο ξέρω την μεθοδικότητά σου, σίγουυρα έχεις στοχεύσει. Και αποκλείω να μην έχει μπάσκετ. Αυτό που όλοι πιστεύουν, λόγω της μπασκετικής σου ευφυίας, ένας προπονητής σε αναμονή; Η μήπως υπάρχει τομέας που θα μπορούσε να σε ιντριγκάρει περισσότερο;
"Οντως, ακόμα δεν το σκέφτομαι με λεπτομέρειες, όμως σίγουρα θέλω να μείνω κοντά στο μπάσκετ. Δεν το πολυβλέπω να σου πω για προπονητή, δεν θα το κάνω, είναι η πιο δύσκολη δουλειά στον χώρο. Ποτέ μη λες ποτέ, αλλά το πιο λογικό είναι να μην το κάνω. Το άλλο όμως είναι σίγουρο, ότι θα μείνω στον χώρο. Μαζί με την οικογένειά μου το μπάσκετ είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή μου, δεν είναι μόνο επάγγελμα, είναι αυτό που αγαπάω να κάνω, που έχω ζήσει τόσα πολλά".
Αν ήσουν πρόεδρος και όχι προπονητής, λοιπόν, πες ένα προπονητικό δίδυμο στο οποίο θα ανέθετες τηνομάδα των... ονείρων σου.
(Γελάει, σκέφτεται...) "Ε, εντάξει τώρα άσε, ακόμα παίκτης είμαι. Αν γίνω ποτέ gm, θα φανούν οι προτιμήσεις μου"....
Επειδή αποδεδειγμένα έχεις και δημοσιογραφική σκέψη, βάλε μου έναν τίτλο για την αθλητική ζωή σου.
"Εχω δεν το αρνούμαι, αλλά με τους τίτλους ποτέ δεν ήμουν καλός. Ούτε με τα βιβλία... Στην έκθεση γενικά δεν είμαι καλός. Τι να πω τώρα... Τίτλος... Θα έλεγα "Εμπειρίες". Εντάξει, ξέρω, είναι γενικό τετριμμένο, τίποτα το ιδιαίτερο. Δεν είμαι και καλός όπως σου είπα. Αλλά πραγματικά, τώρα που το σκέφτομαι, αυτό ήταν όλο αυτό το ταξίδι. Γνώρισα τόσα μέρη, τόσους οργανισμούς, τόσους ανθρώπους, τόσες κουλτούρες. Αυτό λοιπόν. Εμπειρίες...".
