Στα χρόνια των παχέων αγελάδων του ελληνικού μπάσκετ μια από τις βασικές κατηγορίες που εκτοξευόταν εναντίον των ομάδων της Α1 και ειδικά των "μεγάλων" του λεκανοπεδίου Αττικής και της Θεσσαλονίκης, ήταν ότι αδιαφορούσαν για τα τμήματα υποδομής τους. Η παραγωγή γινόταν ως επί το πλείστον από τα μικρότερα σωματεία και οι "μεγάλοι" έπαιρναν τα ταλέντα όταν πια αυτά ήταν έτοιμα να γίνουν επαγγελματίες.
Στις μέρες μας, όμως, το σκηνικό έχει αλλάξει. Είτε επειδή δεν ήθελαν πια να πληρώνουν μεγάλα ποσά για να αγοράζουν ταλέντα είτε επειδή βρήκαν έναν άλλο τρόπο για να κερδίζουν χρήματα, οι μεγάλες ομάδες ανέπτυξαν τα τμήματα υποδομής τους και πλέον είναι αυτές που παράγουν τους περισσότερους ταλαντούχους αθλητές. Συνεχίζουν να κάνουν μεταγραφές Ελλήνων, όμως τώρα πια στοχεύουν στις πιο νεαρές ηλικίες προκειμένου να πληρώνουν λιγότερα χρήματα, να δουλεύουν με τους παίκτες όπως ακριβώς θέλουν αυτές και να κερδίζουν και τα πανελλήνια πρωταθλήματα, για λόγους διαφήμισης της παραγωγής τους, προφανώς. Δείτε, για παράδειγμα, τι συμβαίνει στο φετινό πανελλήνιο πρωτάθλημα εφήβων, όπου έχουν ήδη προκριθεί οι ΑΕΚ, Ολυμπιακός και Άρης. Τρεις μεγάλες ομάδες θα αναμετρηθούν και γι' αυτόν τον τίτλο, κάτι που μέχρι πρότινος ήταν εξαιρετικά σπάνιο.
Πριν παραθέσουμε τους αριθμούς, που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω, πρέπει να σημειώσουμε ότι η έρευνα έγινε με βάση το δείγμα που προσφέρουν οι πρόσφατες κλήσεις της Εθνικής Παίδων (18 παίκτες, από τους οποίους επελέγησαν οι 12 που πήραν μέρος στο τουρνουά του Μπελγκάρντ στη Γαλλία) και των κλιμακίων Βορρά και Νότου της Εθνικής Εφήβων (συνολικά 29 παίκτες). Η Εθνική νέων δεν είχε κλήσεις, ωστόσο υπολογίσαμε τους γεννημένους το 1998 από την περσινή και τους γεννημένους το 1999 της περσινής Εφήβων, που φέτος θα γίνουν νέοι (συνολικά 15 παίκτες).
Από τους 62 αθλητές στις τρεις κατηγορίες των νέων, εφήβων και παίδων, σχεδόν οι μισοί, ήτοι οι 29 (ποσοστό 46,8%) ανήκουν σε Παναθηναϊκό, Ολυμπιακό, ΑΕΚ, Άρη και ΠΑΟΚ. Αν μάλιστα προσθέσουμε και αυτούς των Πανιωνίου (3), Κολοσσού (1) και Προμηθέα Πάτρας (1), τότε οι αθλητές που ανήκουν σε ομάδες της Α1 ξεπερνούν τους μισούς (54,9%). Αν βάλουμε, τέλος, και τους αθλητές του Περιστερίου, που στην πραγματικότητα ομάδα Α1 είναι κι αυτή, τότε το συγκεκριμένο ποσοστό εκτινάσσεται στο 66,1%! Δηλαδή, δύο στους τρεις αθλητές των λεγόμενων "μικρών" εθνικών ομάδων προέρχεται από τους παραδοσιακά μεγάλους του ελληνικού μπάσκετ.
Το φαινόμενο είναι πιο έντονο στην Εθνική παίδων, που, λόγω του χαμηλού ορίου ηλικίας της (κάτω των 16) συνήθως απαρτιζόταν από αθλητές μικρότερων σωματείων. Όμως φέτος, από τα 18 παιδιά που κλήθηκαν πρόσφατα για προπονήσεις και για φιλικά στη Γαλλία, τα 10 (ποσοστό 55,6%) ανήκουν στους τρεις μεγάλους του λεκανοπεδίου και τους δύο της Θεσσαλονίκης (4 στον Ολυμπιακό, από 2 σε ΑΕΚ και Παναθηναϊκό κι από ένα σε Άρη και ΠΑΟΚ). Με Πανιώνιο και Περιστέρι το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται στο 77,8%.
Στην Εθνική εφήβων η κατάσταση είναι πιο μοιρασμένη, επειδή μιλάμε ακόμα για δύο κλιμάκια με περισσότερους αθλητές. Από αυτούς τους 29 πάντως, οι 11 (37,8%) ανήκουν σε Παναθηναϊκό, Ολυμπιακό, ΑΕΚ, Άρη και ΠΑΟΚ κι αυτό το ποσοστό δεν είναι καθόλου χαμηλό. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στην Εθνική νέων, όπου οι 8 από τους 15 αθλητές του δείγματος ανήκουν στους πέντε μεγάλους.
Το Περιστέρι έρχεται... παντού!
Με το σκηνικό διαμορφωμένο κατ' αυτό τον τρόπο, είναι φυσικό κάποιοι παραδοσιακοί "αιμοδότες" των εθνικών ομάδων να έχουν υποχωρήσει. Ο Μαντουλίδης, για παράδειγμα, έχει μόνον έναν αθλητή στους 62 και ίσως γι' αυτό να ευθύνεται το ότι οι νεαροί παίκτες φεύγουν πλέον νωρίς για τις μεγάλες ομάδες.
Κάποιοι άλλοι, ωστόσο, έχουν ανακάμψει εντυπωσιακά δείχνοντας ότι συνεχίζουν την καλή δουλειά στα τμήματα υποδομής και ότι οι περιοχές τους δικαίως αποκαλούνται... μπασκετομάνες. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του Περιστερίου, που όχι μόνο επιστρέφει με... φόρα στην Α1, αλλά έχει και μεγάλο βάθος από πίσω, όπερ σημαίνει σημαντικές προοπτικές να διατηρηθεί για χρόνια στα σαλόνια. Ο ΓΣΠ έχει τρεις αθλητές στην Εθνική Παίδων, άλλους τρεις στα κλιμάκια της Εθνικής Εφήβων κι έναν στην Εθνική Νέων. Σύνολο 7 δηλαδή, όσους και ο Άρης, που επίσης συνεχίζει την εξαιρετική δουλειά του στα τμήματα υποδομής. Αυτά τα δύο σωματεία έχουν τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση στις "μικρές" εθνικές σήμερα.
Με 6 αθλητές ακολουθούν ο Ολυμπιακός (4 στην παίδων, 2 στην εφήβων), ο Παναθηναϊκός (2 στην παίδων, 2 στην εφήβων, 2 στη νέων) και η ΑΕΚ (2 στην παίδων, 2 στην εφήβων, 2 στη νέων), 4 έχει ο ΠΑΟΚ (1 στην παίδων, 2 στην εφήβων, 1 στη νέων), 3 ο Πανιώνιος (από έναν σε καθεμιά από τις τρεις ομάδες), ενώ μεγάλη συνεισφορά έχει και ο Δούκας με 4 αθλητές.
