Μια από τις πιο φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρώπου τείνει να χαρακτηριστεί ως ¨υπέρβαση¨ στο χώρο του αθλητισμού, εξαιτίας των καταχρήσεων που πολλές φορές γίνονται. Μερικοί το σεξ το αντιμετωπίζουν υποκριτικά, σαν κάτι βρώμικο και ανήθικο, το οποίο πιστεύουν ότι κάνει τους αθλητές ανάξιους να πρωταγωνιστήσουν, όταν αυτό πραγματοποιηθεί λίγες μόνο ώρες πριν την αναμέτρηση. Ο πουριτανισμός αυτός συνεχίζεται μέχρι σήμερα και πολλές φορές διαιωνίζεται στις μικρές κοινωνίες (ομάδες) ενώ έρχεται σε αντίθεση με την εικόνα των αθλητών, ως σύμβολα και είδωλα.
Πολλοί πιστεύουν, αθλητές ή όχι, ότι με την σεξουαλική πράξη επιτυγχάνονται θεαματικά αποτελέσματα απώλειας ενέργειας, εκεί κάνουν λάθος. Για ένα αθλητή με βάρος 70 κιλών η έντονη άσκηση, κατά μέσο όρο, θα τον κάνει να κάψει 15-22 θερμίδες το λεπτό, ενώ απλοί άνθρωποι με καθημερινές δραστηριότητες δεν θα έχουν απώλειες μεγαλύτερες από 5-7 θερμίδες το λεπτό, κάνοντας σεξ. Άρα λοιπόν το σεξ δεν αποτελεί μεγάλη επιβάρυνση, όσο αυτή αφορά την απώλεια ενέργειας μετρούμενη σε θερμίδες.
Διάφορες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν, παρουσίασαν αποτελέσματα υψηλής ηλεκτρομυϊκής διεγερσιμότητας των μυών των ποδιών και χεριών σε κατάσταση έντονης σεξουαλικής επαφής. Μεγάλη δραστηριοποίηση υπήρχε και στο αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα, με αυξημένους χτύπους της καρδιάς, ενώ υπήρχε αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Παρουσιάζονται ωστόσο σημαντικές ορμονικές μεταβολές που μερικές φορές έχουν θετικές και άλλες φορές αρνητικές επιδράσεις στην απόδοση των αθλητών.
Η τεστοστερόνη είναι κατ΄ εξοχήν ανδρική ορμόνη, που όμως επηρεάζεται η συγκέντρωσή της από την ψυχολογική κατάσταση του αθλητή, την απώλεια βάρους, την επιβάρυνση που ο αθλητής έχει δεχτεί και βέβαια την σεξουαλική δραστηριότητά του. Αυτές οι μεταβολές έχουν συνδεθεί με τον όγκο, τον αριθμό σπερματοζωαρίων, το ΡΗ και την χαμηλή κινητικότητα του σπέρματος, όπως επίσης και την μεταβολή ορισμένων μορφολογικών χαρακτηριστικών του. Η μείωση της τεστοστερόνης, μειώνει την επιθετικότητα και την δίψα για νίκη (έλλειψη κινήτρων). Καμία έρευνα όμως δεν αναφέρει ότι υπάρχει συσχέτιση αυξημένης ψυχολογικής διάθεσης και υψηλών επιπέδων τεστοστερόνης. Ο αθλητής μετά το σεξ χαλαρώνει, έχει σαφώς λιγότερο στρες για τους αγώνες που θα ακολουθήσουν, μα πάνω από όλα είναι χαρούμενος και ευτυχισμένος.
Οι μεταβολές των επιπέδων της ορμόνης κορτιζόλη (εκκρίνεται από τα επινεφρίδια), της τεστοστερόνης, καθώς και του λόγου αυτών των δύο (T/C), μας δείχνουν το πλαίσιο της προπονητικής υπερκόπωσης των αθλητών. Πολλοί προπονητές και ερευνητές προσπαθούν να αυξήσουν τα επίπεδα της τεστοστερόνης και να μειώσουν αυτά της έκκρισης κορτιζόλης για να μεγιστοποιήσουν την απόδοση των αθλητών. Αυτές οι τιμές υπόκεινται σε έλεγχο από την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) και τιμωρούνται αν υπερβούν τα όρια, με αυστηρές ποινές.
Σε οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα, το σώμα χρησιμοποιεί τους ανάλογους μύες για να αντεπεξέλθει. Κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής σχεδόν όλο το σώμα μετέχει ενεργά. Ο Arnold Kegel, χαρακτηριστικό και άκρως ενδιαφέρων το ασκησιολόγιό του, παρατήρησε ότι ο ηβοκοκκυγικός μυς (PC-Pubococcygeu) -αποτελεί τμήμα του πυελικού σώματος- χρησιμοποιείται με συχνότητα 0,8 φορές/ sec κατά την διάρκεια του οργασμού και στα δύο φύλα. Οι ασκήσεις Kegel μπορούν να δυναμώσουν και να ενισχύσουν την περιοχή αυτή, και έτσι να αποφύγουμε μια έντονη κόπωσή της, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες.
Το σεξ μπορεί όμως να έχει και αρνητικές ψυχολογικές συνέπειες ιδίως όταν δεν προσφέρει ικανοποίηση. Στην περίπτωση ενός νέου παρτενέρ, η σεξουαλική επαφή έχει μεγάλη ένταση και σαφώς μπορεί να επηρεάσει την απόδοση πριν από κάποιο παιχνίδι. Μερικοί αθλητές στην προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν την παρτενέρ τους, καταβάλουν έντονη προσπάθεια και σε συνδυασμό με το άγχος για την αξιολόγηση της ερωτικής τους ΄΄απόδοσης΄΄ φτάνουν σε ακραίες καταστάσεις έντασης και σωματικής κόπωσης. Νωθρότητα και αδυναμία κατά την διάρκεια του αγώνα μπορεί να συσχετιστεί και να εξισωθεί με παρατυπίες της προηγούμενης νύκτας, αλλά δεν μπορούμε να το τοποθετήσουμε σαν κανόνα ή σαν εξαίρεση.
Αν αναλογιστούμε ότι στους Ολυμπιακούς αγώνες του Ρίο στην Βραζιλία μοιράστηκαν περισσότερα από 450.000 προφυλακτικά, μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε ότι η καθημερινότητα των αθλητών καθώς και η έντονη προσπάθεια και προσήλωση στο αγώνισμά τους, δεν αποτελεί εμπόδιο στο να έχουν φυσιολογική και ίσως σε μερικές περιπτώσεις ακραία σεξουαλική ζωή. Η αποχή από το σεξ πριν τους αγώνες είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα μεταξύ αθλητών, προπονητών, συνοδών και....επισκεπτών. Το να απαγορεύουν οι προπονητές μια τέτοια φυσική διαδικασία, είναι στην ουσία σαν να αποτρέπουν ένα φυσικό ντοπάρισμα του αθλητή. Ας μην κάνουμε τους αθλητές να έχουν ενοχές με το σεξ. Εξάλλου και αν αποτύχουν την πρώτη φορά και αυτό συσχετιστεί μαζί του, θα υπάρξουν σίγουρα άλλοι αμυντικοί μηχανισμοί που θα τον καλύψουν στους επόμενους αγώνες.
Σαφώς και υπάρχει ανοικτό πεδίο συζήτησης για το κατά πόσο το σεξ μπορεί να επηρεάσει σωματικά, ψυχικά ή πνευματικά έναν αθλητή είτε θετικά είτε αρνητικά. Κάθε αθλητής είναι ξεχωριστός και μόνον μέσα από την παρατήρηση και το πείραμα θα μπορέσουμε να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα...
Βαβέτσης Γεώργιος Ph.D., M.Sc., C.S.C.S., P.E.S., C.E.S.
Κλινικός Εργοφυσιολόγος - Βιοχημεία της Άσκησης
Βιβλιογραφία
Γιαννόπουλος Α., Μητρόπουλος Δ., Αλαμανής Χ., Βαβέτσης Γ.,Φατούρος Ι. Η σχέση μεταξύ παραμέτρων του σπέρματος και των επιπέδων βιοχημικών δεικτών μετά από συγκεκριμένο πρωτόκολλο άσκησης. (Άθληση και Κοινωνία- 12ο Διεθνές Συνέδριο Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού-Κομοτηνή 2004)
Βαβέτσης Γ., Αλαμανής Χρ., Μητρόπουλος Διον., Αδαμάκης Ιωαν., Ζέρβας Αν. Συσχέτιση της συγκέντρωσης Γαλακτικού Οξέως και Αριθμού Σπερματοζωαρίων μετά από εργοδοκιμασία μέγιστης Αναερόβιας Ισχύος. (18ο Πανελλήνιο Ουρολογικό Συνέδριο, Ρόδος 2006)
Leder BZ, Longcope C, Catlin DH, et al. Oral androstenedione administration and serum testosterone concentrations in young men. J Am Med Assoc. 2000; 283:779-782.
Rasmussen BB, Volpi E, Gore DC, Wolfe RR. Androstenedione does not stimulate protein metabolism anabolism in young healthy men. J Clin Endocrin Metab. 2000; 85:55-59.
Wallace MB, Lim J, Cutler A, Bucci L. Effects of dehydroepiandrosterone vs. androstenedione supplementation in men. Med Sci Sports Exerc. 1999; 31:1788-1792.
Mahesh VB, Greenblatt RB. The in-vivo conversion of dehydroepiandrosterone and androstenedione to testosterone in the human. Acta Endocrinol, 1962;41:400-406.
Catlin DH, Murray TH: Performance-enhancing drugs, fair competition, and Olympic sport. JAMA 1996;276(3):231-237
Catlin D, Wright J, Pope H Jr, et al: Assessing the threat of anabolic steroids. Phys Sportsmed 1993;21(8):37-44
Bhasin S, Storer TW, Berman N, et al: The effects of supraphysiologic doses of testosterone on muscle size and strength in normal men. N Engl J Med 1996;335(1):1-7
Papadakis MA, Grady D, Black D, et al: Growth hormone replacement in healthy older men improves body composition but not functional ability. Ann Intern Med 1996;124(8):708-716
Deschenes, M.R., W.J. Kraemer, C.M. Maresh, and J.F. Crivello. Exercise-induced hormonal changes and their effects upon skeletal muscle tissue. Sports Med. 12: 80-93, 1991.
Galbo, H. Hormonal and Metabolic Adaptation to Exercise. Stuttgart: G. Thieme Verlag, 1983.
Kraemer, W.J. Endocrine responses to resistance exercise. Med. Sci. Sports Exerc. 20 (5, suppl.): S152-S157, 1988.
Kuoppasalmi, K. and H. Adlercreutz. Interaction between catabolic and anabolic steroid hormones in muscular exercise. In: Exercise Endocrinology, K. Fotherby and S.B. Pal (Eds.). Berlin: Walter de Gruyter, 1985, pp.65-98.
Viru, A. Plasma hormones and physical exercise. Int. J. Sports Med. 13: 201-209, 1992.
