Έχει φωνή, έχει παρουσία, έχει μια ξεχωριστή οντόντητα μετά από τόσα χρόνια στα παρκέ, είτε στο ΝΒΑ, είτε στην Εθνική Ισπανίας και αυτή τη φορά ο Πάου Γκασόλ έκανε ένα βήμα πιο μπροστά. Πήρε το βήμα και με μια ανοιχτή επιστολή του μίλησε για την Μπέκι Χάμον. Ποια είναι η κυρία; Μια από τις πιο επιτυχημένες μπασκετμπολίστριες, που ασχολήθηκε με την προπονητική με μεγάλη επιτυχία για να βρεθεί δίπλα στον Γκρεγκ Πόποβιτς στον πάγκο των Σαν Αντόνιο Σπερς και τώρα να θεωρείται υποψήφια για τη θέση του προπονητή στους Μιλγουόκι Μπακς του Γιάννη Αντετοκούνμπο. Και ο Γκασόλ ψηφίζει υπέρ! Άλλωστε είχε το παράδειγμα αυτών των διακρίσεων, αυτών των στερεότυπων αν θέλετε, μέσα στο ίδιο του το σπίτι μεγαλώνοντας... Όσα έχει να πει είναι κάτι παραπάνω από ενδιαφέροντα... Αξίζει τον κόπο κα τον χρόνο σας...
«Θα ήθελα να σας πω δύο λόγια για τους γονείς μου.
Μεγάλωσα λίγο έξω από τη Βαρκελώνη, παιδί δύο επιτυχημένων επαγγελματιών. Ο πατέρας μου ήταν νοσοκόμος ενώ η μητέρα μου ήταν γιατρός. Όπως ήταν επόμενο, ξεκίνησα να διαβάζω φυσική και βιολογία, και μετά το λύκειο φοίτησα έναν χρόνο στην Ιατρική, πριν τελικά αφοσιωθώ απρόσκοπτα στο μπάσκετ. Μερικές φορές αναρωτιέμαι τι θα είχε συμβεί εάν είχα μείνει στην ιατρική, ακολουθώντας τα βήματα των γονιών μου.
Θυμάμαι έντονα πολλούς ανθρώπους να μπερδεύονται και να πιστεύουν πως ο πατέρας μου ήταν ο γιατρός και η μητέρα μου η νοσοκόμα- κάτι που συνέβη πολλές φορές, πολύ περισσότερες απ’ ότι εγώ πίστευα ότι έπρεπε να έχει συμβεί. Για μένα, το γεγονός πως η μητέρα μου ήταν μία επιτυχημένη γιατρός, ήταν απλώς κάτι το φυσιολογικό. Χωρίς βέβαια να θέλω να παρεξηγηθώ.. φυσικά και θαύμαζα τη σκληρή δουλειά του πατέρα μου. Ωστόσο, μεγάλωσα γνωρίζοντας πως η μητέρα μου φοίτησε σε μία πιο απαιτητική σχολή και είχε ένα πιο απαιτητικό πρόγραμμα, και έτσι είχε και μία πιο καλή δουλειά. Αυτό δεν ήταν σε καμία περίπτωση περίεργο ή κατακριτέο, ήταν απλώς η αλήθεια. Και ποτέ στην πραγματικότητα δεν το σκεφτήκαμε ως κάτι περισσότερο από την αλήθεια.
Μεγαλώνοντας, τα αδέρφια μου κι εγώ, πάντα θαυμάζαμε το πρότυπο που μας είχαν θέσει οι γονείς μας.
Και τώρα που είμαι πλέον ενήλικος, και ανυπομονώ να γίνω και ’γω ο ίδιος γονιός στο κοντινό μέλλον, συνειδητοποιώ ακόμα περισσότερο, πόσο τυχερός είμαι που έχω μεγαλώσει με αυτό το πρότυπο. Μέσα από αυτό το πρότυπο προκύπτει μία μόνο ερώτηση: Όχι το αν είσαι το κατάλληλο άτομο για μία δουλειά, αλλά το εάν είσαι κατάλληλα εξοπλισμένος γι’ αυτή τη δουλειά.
Στα 37 μου χρόνια, μπορώ με ειλικρίνεια να πω ότι ποτέ μου δε σκέφτηκα τη μητέρα μου ως “γυναίκα” γιατρό. Για μένα ήταν ανέκαθεν απλά… γιατρός. Και μάλιστα μία σπουδαία γιατρός.
Ο λόγος για τον οποίο ήθελα να ξεκινήσω αυτή την επιστολή μιλώντας για τους γονείς μου, είναι γιατί η ιστορία τους μου θυμίζει έντονα το σημερινό NBA. Συγκεκριμένα το πώς στα 72 χρόνια της ιστορίας του πρωταθλήματος, δεν έχει υπάρξει ποτέ γυναίκα επικεφαλής του προπονητικού επιτελείου. Πολύ περισσότερο με κάνει να σκέφτομαι την Μπέκι Χάμον: Μία προπονήτρια που έχει γίνει το βασικό θέμα αρκετών συζητήσεων τον τελευταίο καιρό. Μία γυναίκα για την οποία είχα την ευκαιρία να παίξω στους Σαν Αντόνιο Σπερς.
Αλλά αν πιστεύετε πως γράφω αυτή την επιστολή προκειμένου να υποστηρίξω το ότι η Μπέκι έχει τα προσόντα για να γίνει head coach στο NBA, τότε μάλλον κάνετε λάθος, μιας και αυτό είναι προφανές. Πρώτον, ήταν μία επιτυχημένη παίχτρια, με το μυαλό ενός εκλεκτού point guard, και δεύτερον, έχει υπάρξει σπουδαία βοηθός ενδεχομένως του καλύτερου προπονητή του πρωταθλήματος. Τι παραπάνω χρειάζεστε; Ωστόσο όπως είπα, δεν είμαι εδώ για να επιχειρηματολογήσω υπέρ αυτού. Άλλωστε το να επιχειρηματολογεί κανείς εκ μέρους της προπονήτριας Hammon, θα ήταν αλαζονικό. Από τη δική μου μεριά τουλάχιστον, θα ήταν περίεργο αν οι ομάδες του ΝΒΑ ΔΕΝ ενδιαφέρονταν να την κάνουν head coach.
Αυτό που θα ήθελα ωστόσο να κάνω, είναι να καταρρίψω μερικά ανόητα επιχειρήματα που έχω δει γενικά να κυκλοφορούν εναντίον της υποψηφιότητάς της και εναντίον της γενικότερης ιδέας της γυναίκας head coach στο ΝΒΑ.
Το επιχείρημα που έχω δει να κυκλοφορεί περισσότερο είναι ευτυχώς και αυτό που μπορώ να καταρρίψω ευκολότερα: Είναι η γενικότερη ιδέα ότι στο υψηλότερο επίπεδο του μπάσκετ, μία γυναίκα δεν είναι ικανή να προπονήσει άνδρες. «Βεβαίως, οι γυναίκες προπονήτριες είναι μια χαρά για το γυναικείο κολεγιακό μπάσκετ, ή για το WNBA… αλλά για το ΝΒΑ; Όχι, το ΝΒΑ είναι διαφορετικό.»
Αρχικά πρέπει να σας πω: Εάν εκφράσετε αυτό το επιχείρημα σε οποιονδήποτε έχει πράγματι παίξει μπάσκετ υψηλού επιπέδου θα φανείτε τουλάχιστον αδαείς. Έχω βέβαια ακόμη μία πολύ πιο απλή απάντηση σε αυτό το επιχείρημα: το γεγονός ότι βρίσκομαι στο ΝΒΑ εδώ και 17 χρόνια. Έχω κερδίσει δύο πρωταθλήματα... έχω παίξει με μερικούς από τους καλύτερους παίχτες αυτής της γενιάς… και έχω παίξει υπό την εποπτεία δύο εκ των πιο εκλεκτών “μυαλών” στην ιστορία του αθλητισμού, του Phil Jackson και του Gregg Popovich. Και γι’ αυτό σας λέω: Η Becky Hammon μπορεί να προπονήσει. Δε λέω ότι μπορεί να προπονήσει αρκετά καλά. Δε λέω ότι μπορεί να προπονήσει ίσα ίσα για να βγάλει τη σεζόν, ούτε λέω ότι μπορεί να προπονήσει σχεδόν στο επίπεδο που μπορούν οι άνδρες προπονητές του ΝΒΑ. Αυτό που λέω είναι ότι η Becky Hammon μπορεί να προπονήσει στο ΝΒΑ. Τελεία.
Θα σας πω μία γρήγορη ιστορία για να κάνω το επιχείρημά μου πιο ξεκάθαρο. Φέτος, σε μία προπόνηση λίγους μήνες πριν, δουλεύαμε μαζί με τον Dejounte Murray το pick-and-roll. Ήταν μία σχετικά τυπική εξάσκηση, οι δυο μας σε μία μπασκέτα… εγώ θα έστηνα το σκριν και είτε θα έκανα ποπ άουτ για το σουτ ή θα ρόλλαρα προς το καλάθι. Εάν έκανα ποπ άουτ ο Dejounte μου έκανε μία πάσα στήθους. Εάν ρόλλαρα, μία σκαστή πάσα. Όπως είπα, ήταν μία πολύ στάνταρ εξάσκηση, το έχουμε κάνει ένα εκατομμύριο φορές.
Αυτό που θυμάμαι όμως από εκείνη τη συγκεκριμένη προπόνηση, είναι ότι κάποια στιγμή, η προπονήτρια Hammon μας σταμάτησε στη μέση. Μόλις μπήκαν μέσα οι προπονητές Hammon, Borrego και Messina, η Becky είπε στον Dejounte, “D.J., λοιπόν, η σκαστή σου πάσα; Είναι πολύ χαμηλή. Πρέπει να την φέρεις στον Pau εκεί που τη χρειάζεται. Ξανακάντε το.” Στη συνέχεια μιλήσαμε λίγο ακόμα όλοι μαζί σχετικά με το που θα ήθελα την μπάλα προκειμένου να έχω περισσότερες πιθανότητες για ένα καλύτερο τελείωμα της φάσης. Μετά ξαναπροσπαθήσαμε μερικές φορές, άλλοτε από τα αριστερά και άλλοτε από τα δεξιά. Φυσικά ο Dejounte το “έπιασε” αμέσως και πολύ σύντομα το τελειοποιήσαμε. Αλλά κάτι είχε εκείνη η στιγμή που μου έχει μείνει… ίσως η γνώση που έδειξε η Becky για το παιχνίδι, καταλαβαίνετε τι θέλω να πω;
Έπιασε μία μικρή λεπτομέρεια με την άκρη του ματιού της και κατευθείαν εντόπισε και το πρόβλημα αλλά και τη λύση του. Και όχι μόνο αυτό, μας έδωσε την δυνατότητα να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας με τέτοιο τρόπο, ώστε να πάρουμε το αποτέλεσμα που χρειαζόμασταν. Είναι μία καλή υπενθύμιση θα έλεγα, της σημασίας που έχει η επικοινωνία μεταξύ των μελών μίας ομάδας- ειδικά στο επίπεδο του ΝΒΑ. Δε νομίζω ότι πήρα άλλη λάθος πάσα στο υπόλοιπο της σεζόν.
Ένα άλλο επιχείρημα που επίσης έχω δει να κυκλοφορεί- ίσως ακόμη πιο ανόητο από το προηγούμενο- είναι ότι η Becky έφτασε εκεί που βρίσκεται, γιατί το γεγονός ότι υπήρχε μία γυναίκα στο προπονητικό team των Spurs, ήταν καλή διαφήμιση για την ομάδα.
Τι; Σοβαρά τώρα: Τι;
Όχι βέβαια... Εδώ μιλάμε για το ΝΒΑ- μία επιχείρηση με πολλά λεφτά και λίγη υπομονή για μετριότητες. Επίσης μιλάμε για τους San Antonio Spurs, μία από τις πιο επιτυχημένες ομάδες του ΝΒΑ αυτό τον αιώνα: Μία “βιομηχανία” που έχει βγάλει τον David Robinson,τον Tim Duncan,τον Manu Ginóbili, τον Tony Parker- και αυτοί είναι μόνο όσοι ανήκουν στο Hall Of Fame. Πρόκειται για μία ομάδα που έχει κερδίσει πάνω από 50 παιχνίδια για 18 σερί σεζόν και πέντε πρωταθλήματα τα τελευταία 20 χρόνια.
Πιστεύετε στ’ αλήθεια ότι ο κόουτς Ποπ θα επέλεγε το team του διαφορετικά απ’ ότι διαλέγει τους παίχτες του; Φυσικά και όχι. Το μοναδικό κριτήριο του Ποπ για να κάνει το οτιδήποτε είναι αν αυτό θα μας βοηθήσει ακόμα και αν δεν είναι καλή διαφήμιση. Και έτσι φέρνει νίκες. Και τις φέρνει με τον τρόπο των Spurs.
Ωραία, και κάτι ακόμα. Σχεδόν παραείναι ανόητο για να το αναφέρω, αλλά την ίδια στιγμή είναι και πολύ σημαντικό. Και δείχνει κάτι γι’ αυτό το πρωτάθλημα γενικότερα, κάτι που σκέφτομαι εδώ και καιρό.
Είναι η ιδέα πως αν υπήρχε γυναίκα head coach στο ΝΒΑ, θα επικρατούσε μία γενικότερη αμηχανία στα αποδυτήρια.
Πιθανώς να γελάτε την ώρα που το διαβάζετε αυτό… Και το καταλαβαίνω, είναι γελοίο. Αλλά νομίζω πως αξίζει να το πάρουμε για λίγο στα σοβαρά, για να δούμε πόσο ντροπιαστικό είναι για εμάς ως πρωτάθλημα το γεγονός πως ορισμένα άτομα όντως μιλάνε γι’ αυτό το πράγμα.
Αρχικά ως ιδέα από μόνη της… Προφανώς και πρόκειται για έναν μύθο. Σας παρακαλώ… Πραγματικά δεν έχω τίποτα να πω γι αυτό. Παίχτες και προπονητές, αλλάζουν ο καθένας στον δικό του χώρο. Εντάξει; Και ναι, είμαι σίγουρος πως στα αποδυτήρια των προπονητών, η Becky θα έχει τον δικό της ιδιωτικό χώρο. Αλλά το θέμα είναι πως δεν βλέπεις γενικά τους προπονητές να αλλάζουν μαζί με τους παίχτες. Απλά δεν συμβαίνει. Επομένως αυτό που μπορώ να σας πω από τη δεκαεπτάχρονη εμπειρία μου είναι ότι αυτός ο τρόπος σκέψης είναι απλά γελοίος. Όσον αφορά τα αποδυτήρια και όσα συμβαίνουν πίσω από τις κάμερες, δεν υπάρχει πραγματικά καμία διαφορά στο να έχεις άνδρα ή γυναίκα προπονητή.
Πιστεύω όμως ότι αυτό το επιχείρημα κρύβει κάτι πολύ βαθύτερο, κάτι που πραγματικά με ενοχλεί πολύ. Έχει να κάνει με το γεγονός ότι ενώ κάνουμε όλα αυτά τα σπουδαία βήματα ως κοινωνίες, αναπτύσσοντας παραπάνω την κοινωνική μας συνείδηση και κάνοντας σημαντική πρόοδο σε θέματα ισότητας και διαφορετικότητας, για κάποιο λόγο ο αθλητισμός θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση. Είναι σχεδόν σαν να υποστηρίζει κάποιος, πως ο χώρος των σπορ είναι ένα “άσυλο” όπου είναι λογικό να είναι κανείς στενόμυαλος- σα μία φούσκα που κρύβει μέσα της όλη την άγνοια των ανθρώπων. Και με ενοχλεί επίσης το γεγονός πως αν εμείς ως αθλητές έχουμε πρόβλημα με την παρούσα τάξη πραγμάτων, πρέπει απλά (όπως λένε), «να ασχοληθούμε με το άθλημά μας».
Επομένως όταν βλέπω επιχειρήματα -η ακόμα και αστεία- σχετικά με το ότι δεν πρέπει να έχουμε γυναίκες head coach στο ΝΒΑ εξ’ αιτίας του θέματος των αποδυτηρίων, υποθέτω απλά μου υπενθυμίζει πως όση πρόοδο και αν έχουμε κάνει ως πρωτάθλημα τα τελευταία χρόνια, ακόμα έχουμε μπροστά μας πολύ δρόμο. Γιατί για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, υπάρχουν πιέσεις για ίσες ευκαιρίες και στα δύο φύλα στον εργασιακό χώρο, σχεδόν σε κάθε βιομηχανία στον κόσμο. Είναι αυτό που όλοι θα περίμεναν ότι θα συμβεί, και πολύ περισσότερο είναι αυτό που πρέπει να συμβεί. Και παρόλα αυτά το ΝΒΑ πρέπει να είναι η εξαίρεση επειδή κάποιοι φίλαθλοι δε θα το πάρουν στα σοβαρά, επειδή «ανήκει στον χώρο των σπορ»; Πραγματικά ελπίζω πως όχι.
Ελπίζω το ΝΒΑ να μην είναι ικανοποιημένο, γιατί απλώς θεωρείται προοδευτικό για «αθλητικό πρωτάθλημα». Ας παλέψουμε, ώστε να είμαστε προοδευτικοί σα βιομηχανία γενικότερα.
Την προηγούμενο εβδομάδα, δεν ξέρω αν το είδατε, οι Suns προσέλαβαν τον πρώτο Ευρωπαίο προπονητή στην ιστορία του ΝΒΑ, τον Igor Kokoškov.
Από κάθε άποψη, αυτά ήταν σπουδαία νέα για το πρωτάθλημα. Αλλά σε προσωπικό επίπεδο πρέπει να εκμυστηρευθώ πως αυτή ήταν μία πολύ ξεχωριστή στιγμή για εμένα. Πάνε 17 χρόνια τώρα από τότε που έγινα draft- και παρόλα αυτά θυμάμαι ακόμα τα σχόλια που έκαναν κάποιοι τότε. Έλεγαν, «Αα, όχι… Δεν μπορείς να πάρεις έναν Ευρωπαίο στο νούμερο 3 του draft. Είναι τρέλα. Ίσως αργότερα, στον πρώτο γύρο, ναι. Αυτό το παιδί έχει όντως ταλέντο στην τελική. Αλλά στο τοπ 5; Όχι,. στο τοπ 5 χρειάζεσαι κάποιον φτασμένο παίχτη, κάποιον με το ένστικτο του δολοφόνου, κάποιον με ηγετικές ικανότητες. Και αυτοί οι Ευρωπαίοι… δεν παίζουν σκληρά. Όχι, δεν μπορείς να πάρεις αυτό το παιδί στο νούμερο 3».
Και φυσικά με πήραν στο νούμερο 3. Σήμερα βέβαια βλέπεις συνέχεια Ευρωπαίους παίχτες να βρίσκονται πολύ ψηλά στo draft. Είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο. Φέτος, με τον Luka Dončić, ποιος ξέρει.. ίσως δούμε άλλο ένα νούμερο ένα από την Ευρώπη.
Και πραγματικά συμβαίνει το ίδιο με τους προπονητές. Στην αρχή καμία ομάδα στο πρωτάθλημα δεν έπαιρνε ξένους βοηθούς. Αλλά αργότερα κάποιοι πρωτοτύπησαν και ξεκίνησαν να το κάνουν και είχαν φυσικά επιτυχία. Και έτσι μετά άρχισαν να ακολουθούν το ίδιο παράδειγμα και άλλες ομάδες. Και τώρα, ο Igor πήρε τη δουλειά του head coach στους Suns.
Βέβαια, δε θέλω να συγκρίνω τον Igor με την Becky. Άλλωστε δεν πιστεύω ότι είναι ακριβώς το ίδιο. Αλλά πιστεύω ότι είναι πραγματικά όμορφο να βλέπεις το ΝΒΑ να αντανακλά τον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί πρόκειται για έναν πραγματικά πολύ μεγάλο κόσμο, έτσι δεν είναι; Και νομίζω πως ήρθε πια η ώρα να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας σε κάτι καινούριο και σημαντικό… Γιατί το μόνο που θα γίνει θα είναι να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους.
Και αυτός είναι και ο λόγος που χαίρομαι να βλέπω ότι αυτό το πρωτάθλημα παίρνει πρωτοβουλίες σε τόσα σημαντικά θέματα. Το βλέπω όταν ενωνόμαστε όλοι μαζί για κάτι τόσο σημαντικό όσο το κίνημα του “ Black Lives Matter”… Το βλέπω όταν άτομα όπως ο DeMar και ο Kevin είναι τόσο ανοιχτοί σε θέματα συναισθηματικής ευημερίας… Το βλέπω όταν ο Adam Silver, ο επίτροπός μας, κατεβαίνει σε LGBTQ pride… Το βλέπω όταν MVP όπως ο Stephen Curry και ο LeBron συνεχίζουν να δείχνουν στον κόσμο ότι κανείς δεν χρειάζεται να είναι τόσο διάσημος, ώστε να βγει μπροστά και να μιλήσει γι’ αυτά που πιστεύει… Και φυσικά το βλέπω όταν ένα τόσο μεγάλο όνομα όπως οι Bucks, είναι πρόθυμοι να δώσουν τη θέση του προπονητή σε ένα άτομο, που ασχέτως με το αν είναι άνδρας ή γυναίκα, την αξίζει δικαιωματικά.
Το βλέπω παντού σε αυτό το πρωτάθλημα και πραγματικά με γεμίζει υπηρηφάνεια.
Γιατί για εμένα, αυτό το πρωτάθλημα είναι η οικογένειά μου. Και ένα από τα πράγματα που έρχεται μαζί με την οικογένεια, είναι το γεγονός ότι τα μέλη της έχουν τη δυνατότητα να κρίνουν το ένα το άλλο. Γιατί μόνο αυτά μπορούν να πουν τα πράγματα ως έχουν. Γιατί στο τέλος ξέρεις πως το κάνουν απλά από αγάπη.
Αυτό που έχω να πω λοιπόν στην οικογένεια μου στο ΝΒΑ αυτή τη στιγμή, νομίζω πως είναι « Ας συνεχίσουμε όλοι, την καλή δουλειά. Ας γίνουμε υπερήφανοι.»
Αλλά την ίδια στιγμή, ας μην επαναπαυθούμε.
Ας αναγνωρίσουμε όλοι πως μία μόνο διαμαρτυρία δεν είναι αρκετή για να λύσει το πρόβλημα των φυλετικών διακρίσεων σε αυτή τη χώρα. Μία παρέλαση δε σημαίνει ότι έχουμε κάνει ό, τι μπορούσαμε για το κίνημα LGBTQ. Και μία συνέντευξη για τη θέση του προπονητή δε σημαίνει ότι λύσαμε το ζήτημα ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα στον εργασιακό χώρο.
Ένα πρωτάθλημα που έχει επαναπαυθεί, μπορεί να κοίταζε αυτά τα κατορθώματα και να έλεγε με άνεση πως έκανε ό, τι έπρεπε να κάνει και πως η δουλειά του τελείωσε. Το ΝΒΑ όμως δεν είναι ένα τέτοιο πρωτάθλημα.
Είναι ένα σπουδαίο πρωτάθλημα.
Και για μένα, ένα σπουδαίο πρωτάθλημα, θα κοίταζε αυτά που έχει κάνει μέχρι τώρα και θα έλεγε: « Κάναμε πολύ δρόμο και δείξαμε πραγματικά μεγάλη βελτίωση… αλλά έχουμε ακόμα πολλά βήματα μπροστά μας». Ένα σπουδαίο πρωτάθλημα θα έλεγε: «Ναι, αυτό είναι πρόοδος- αλλά δεν είναι η γραμμή του τερματισμού».
Περιμένετε και θα δείτε. Αυτή είναι μόνο η αρχή».
Απόδοση: Νεφέλη Ντατσοπούλου
