Επαγγελματίες αθλητές vs SARS – CoV – 2

Από την Φάση της Προπαρασκευαστικής Περιόδου, οι αθλητές προσπαθούν να προσαρμοστούν στα Προπονητικά ερεθίσματα της ομάδας τους, δίνοντας τον χώρο και τον χρόνο στους Προπονητές και Υπευθύνους Δύναμης & Φυσικής Κατάστασης, να προγραμματίσουν για όλες τις φάσεις του κύκλου της Περιοδικότητας.

Εκεί όμως που φθάναμε προς το τέλος των πρωταθλημάτων, έρχεται να προστεθεί στην εξίσωση του Περιοδισμού ο SARS-CoV-2, δημιουργώντας την ασθένεια COVID-19 με αναστολή και πιθανό τερματισμό των πρωταθλημάτων. Η λύση της διακοπής των πρωταθλημάτων ίσως φέρει ηρεμία σε όλους οι οποίοι εργάζονται για την ομάδα, όχι όμως για την ίδια την ομάδα και τους Ιδιοκτήτες της.

Ήδη έχουν εκφραστεί αρκετά παράπονα για την δύσκολη οικονομική θέση που θα βρεθούν με την αποχώρηση χορηγών και συμβάσεων τηλεοπτικών, και με το δίκαιο τους βέβαια, αλλά θα πρέπει όλοι να θυμούνται ότι χωρίς την παρουσία αθλητών, πρωταθλήματα δεν διεξάγονται. Η περίπτωση της συνέχισης των πρωταθλημάτων και διοργανώσεων ίσως φαίνεται πιο αληθινή αλλά όχι τόσο κοντινή, με την προϋπόθεση ότι η συμμόρφωση των συνανθρώπων μας με τα προληπτικά μέτρα κατά της διασποράς που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, θα πιάσει τόπο.

Η απαγόρευση λειτουργίας και χρήσης των αθλητικών εγκαταστάσεων και γυμναστηρίων, δεν επιτρέπει την ομαδική προπόνηση των αθλητών, και αναζητούνται λύσεις ατομικά. Σαφώς τυχεροί οι αθλητές οι οποίοι έχουν προσωπικό χώρο άσκησης στο σπίτι τους και ίσως είναι επανδρωμένος με κατάλληλο προπονητικό εξοπλισμό, αλλά συνήθως αυτός δεν είναι ο κανόνας. Η ποιότητα της προπόνησης στο σπίτι σαφώς και δεν μπορεί να αντικατασταθεί στον ίδιο βαθμό με αυτήν των εξειδικευμένων γυμναστηρίων, αλλά τουλάχιστον θα διατηρήσει κάποια από τα συστήματα των αθλητών σε εγρήγορση. Αναγκαστικά λοιπόν οι αθλητές θα περάσουν μια Περίοδο (Detraining) - Α-προπόνησης ή Υπό-Προπόνησης, με την έννοια ότι κάποιοι από αυτούς δεν θα προπονηθούν καθόλου ή θα προπονηθούν σε εντάσεις πολύ χαμηλότερες από αυτές που χαρακτηρίζουν το άθλημα τους.

Οι αθλητές έχουν μάθει να εκπαιδεύονται με συνέπεια και συστηματικότητα, να δουλεύουν σκληρά και να ανακάμπτουν σκληρότερα "Train Hard - Recover Harder". Οι αθλητές αυτήν την περίοδο δεν παίρνουν ρεπό οικειοθελώς. Έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες, πόσος χρόνος είναι αρκετός και πόσος είναι πολύς? Βέβαιη απάντηση δεν μπορούμε να δώσουμε, αλλά έστω και αν μείνουν για τις επόμενες 3-4 εβδομάδες εκτός αθλητικής δράσης, τότε η πραγματική επανένταξή τους θα καθυστερήσει αρκετά. Θα θεωρούνται πλέον "Απροπόνητοι" αθλητές και θα πρέπει να εκπαιδευτούν για να επιστρέψουν έτοιμοι στις υποχρεώσεις των ομάδων τους, χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμού. Αυτό σημαίνει, ότι το "προϊόν" το οποίο ονομάζεται Καλαθοσφαίριση, θα πρέπει να εμφανισθεί στους δέκτες της τηλεόρασής μας αρκετά αργότερα.

Συνήθως η περίοδος αυτής της αδράνειας δεν μπορεί να έχει τον ίδιο κανόνα εφαρμογής για όλα τα μέλη της ομάδας. Ο κάθε αθλητής είναι ξεχωριστός και χρειάζεται τον δικό του τρόπο προσανατολισμού στην επανένταξή του στην ομάδα. Η προσπάθεια επανεκπαίδευσης μετά από μια τέτοια περίοδο αποχής μπορεί να αποδειχθεί πρόκληση, αλλά και απογοήτευση, καθώς θα προσπαθούμε να φέρουμε τα σώματα των αθλητών στην προηγούμενη προ ιού κατάσταση.

Η επανεκπαίδευση των αθλητών θα πρέπει να γίνει προσεκτικά και αργά, επιτρέποντας στο σώμα να προσαρμοστεί. Ένα όριο όμως 6 εβδομάδων θα ήταν καταστροφικό για την υγεία και την ασφάλεια των αθλητών. Το σίγουρο πάντως θα είναι ότι για την συγκεκριμένη περίοδο οι αθλητές θα ανακάμψουν και θα αναγεννηθούν τόσο σωματικά αλλά και ψυχολογικά. Μερικά στατιστικά από ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, θα μας προβληματίσουν ακόμη περισσότερο για το τι θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε σαν Προπονητές μετά από μια τέτοια μεγάλη περίοδο αποχής των αθλητών μας.

• Σε  αθλητές υψηλού επιπέδου θα δούμε πτώση της Αερόβιας Ικανότητας μέχρι και 7-10% μέσα στις 3 πρώτες εβδομάδες, φθάνοντας το 18-25% κατά την 5η εβδομάδα αποχής από τις συστηματικές δραστηριότητες της ομάδος.
• Η μεταβολή της σύνθεσης της σύστασης του σώματος μπορεί να ξεπεράσει σε μόλις 4 εβδομάδες αθλητικής απραξίας το 1,8-3,4% του ποσοστού Σωματικού Λίπους
• Σημαντικές διαφορές σημειώνονται στην Δύναμη και την Ισχύ των αθλητών φθάνοντας ακόμη και το 22% σε 3 εβδομάδες αποχής από δραστηριότητες
• Μεταβολές στο Λιπιδαιμικό προφίλ των αθλητών (Χοληστερίνη, HDL-C, LDL-C, TGs, VLDL, ApoA1-ApoB, TC/HDL-C -Αθηρωματικός Δείκτης κλπ)
• Μείωση της βραχυπρόθεσμης Μυϊκής Ισχύος (Κατακόρυφο Άλμα) κατά 5,3%
• Μείωση της Ισομετρικής Δύναμης των κάτω άκρων 5,5%
• Μείωση μέχρι και 12-14% του Μεταβολισμού Ηρεμίας των ασκουμένων μετά από 4 εβδομάδες αποχής από αθλητικές δραστηριότητες
• Η ευλυγισία μετά από 4 εβδομάδες αποχής μπορεί να μειωθεί κατά 7-30%

Το ζητούμενο είναι τι κάνουμε για να μπορέσουμε να μικρύνουμε την απόσταση από την Υποπροπόνηση, στην επανένταξη του αθλητή. Η έκφραση "Use it or Lose it" τα περιγράφει όλα. Πρέπει να διατηρηθεί ένα επαρκές ερέθισμα προπόνησης για τους αθλητές μας έστω καθημερινά, και έστω με επιβαρύνσεις οι οποίες δεν προσομοιάζουν το παιχνίδι. Η δουλειά μας στην συνέχεια θα γίνει ευκολότερη, αλλά και η περίοδος προσαρμογής των αθλητών μας θα μικρύνει αισθητά.  Μερικές ιδέες για την εξ αποστάσεως προπόνηση περιγράφονται παρακάτω:

•   Διαδικτυακά με τον Υπεύθυνο Δύναμης & Φυσικής Κατάστασης της ομάδας

• Αποστολή προσωποποιημένου προγράμματος άσκησης
• Εμφαση σε προγράμματα ισορροπίας και ενίσχυσης του πυρήνα (Core)
•  Τύπος εφαρμογής των ασκήσεων με κυκλικό τρόπο ακόμη και στις διατάσεις για ενίσχυση του Καρδιοαναπνευστικού μηχανισμού
• Έμφαση σε προγράμματα πρόληψης ή αντιμετώπισης Μυοσκελετικών προβλημάτων
• Εκμάθηση χρήσης μηχανημάτων Ηλεκτρομυοδιέγερσης
• Οδηγίες διατροφής και υποστηρικτικό πρόγραμμα για μειωμένη πρόσληψη χιλιοθερμίδων (kcal)
• Αξιολόγηση Ορθοσωμίας με χρήση βίντεο και φωτογραφιών με κατεύθυνση ειδικού Συνταγολογίου Άσκησης για τον κάθε αθλητή ξεχωριστά

Η διάρθρωση του προπονητικού μας προγράμματος είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο σωματικά αλλά διανοητικά και ψυχολογικά για τους αθλητές μας. Όλοι οι Υπεύθυνοι Δύναμης & Φυσικής Κατάστασης των ομάδων που εμπλέκονται σε ομάδες στις οποίες διεκόπη το πρωτάθλημα, θα πρέπει να βεβαιωθούν, ότι οι θεμελιώδεις αρχές και προσαρμογές της προπονητικής εξακολουθούν να ισχύουν. Συνήθως η επιστροφή στην αγωνιστική δράση είναι αρκετά περίπλοκη και εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του κάθε αθλητή ξεχωριστά. Το φύλο, η ηλικία, οι προηγούμενοι τραυματισμοί, το μέγεθος και οι ικανότητες, το γονιδιακό προφίλ καθώς και ανάλογες εμπειρίες διαδοχής πρωταθλημάτων (από ΝΒΑ σε Ευρώπη ή Κίνα), στα οποία παρεμβάλλονται μεγάλες περίοδοι ανάπαυλας, μπορεί να είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά που θα μας κάνουν να προσέξουμε τον κάθε αθλητή ξεχωριστά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Andersen LL, Andersen L, Magnusson P, et al. Changes in the human muscle force-velocity relationship in response to resistance training αnd subsequent detraining Appl Physiol 2005; 99(1): 87-94.

2. Hortobágyi T, Houmard A, Αtevenson DR, Eraser DD, Johns DA, Israel FG. The effects of detraining on power athletes. Med Sci Sports Exerc 1993; 25(8): 929-35.

3. Izquierdo M, Ibañez J, González-Badillo GJ, et al. Detraining and tapering effects on hormonal responses and strength performance. J. Strength Cond Res 2007; 21(3): 768-75.

4. Murach KA, Bagley GR. Less is more: The physiological basis for tapering in endurance, strength, and power athletes. J Sports 2015; 3: 209-18.

5. Santos EJ, Janeira MA. Effects of reduced training and detraining on upper and lower body explosive strength in adolescent male basketball players. J. Strength Cond Res 2009; 23(6): 1737-44.

6. Staron RS, Leonardi MJ, Karapondo DL, et al. Strength and skeletal muscle adaptations in heavy-resistance-trained women after detraining and retraining. J. Appl Physiol 1991; 70(2): 631-40

7. Harridge, Stephen D. R. (2007). Plasticity of human skeletal muscle: gene expression to in vivo function. Experimental Physiology. 92.5 783-797.

8. Mujika, I and Padilla, S. (2000). Detraining: Loss of training-induced Physiological and Performance Adaptations. Part 1. Short Term Insufficient Training Stimulus. Sports Medicine. 30 (2). 79-87.

9. Turner, A. Comfort P. (2018) Advance strength and conditioning: An evidenced-based approach. New York, NY: Routledge.

10. Chi, M., C. Hintz, E. Coyle, W. martin, J. Ivy, P. Nemeth, J. Holloszy, and O. Lowry. Effects of detraining on enzymes of energy metabolism in individual human muscle fibers. American Journal of Physiology, 244: C276-87, 1983

11. Mujika, I., and S. Padilla. Detraining: Loss of Training-Induced Physiological and performance Adaptations. Part II: Long Term Insufficient Training Stimulus. Sports Medicine. 30(3): 145-154, 2000

• O dr. Γιώργος Βαβέτσης είναι:
   
• Kλινικός Εργοφυσιολόγος. Διδακτορικές (PhD) και Μετα-διδακτορικές σπουδές
  (Post-Doc) στην Ιατρική Σχολή του ΠανεπιστημίουΑθηνών (Κλινική
  Εργοφυσιολογία – Βιοχημεία της Ασκησης).
   
• Μεταπτυχιακές σπουδές (MSc) στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα
  Στατιστικής). ΑπόφοιτοςΤΕΦΑΑ Αθηνών με ειδικότηταΠετοσφαίριση.
   
• Φυσιοθεραπευτής. Πιστοποιημένος από πολλούς Παγκόσμιους Οργανισμούς
  Υγείας και Ασκησης (DNAFit, ACSM, NSCA, NASM)
   
•  Ειδικός σε προγράμματα Φυσικής Κατάστασης και ανάπτυξης Φυσικών
  Ικανοτήτων σε επαγγελματίες αθλητές
   
•  Μεγάλη εμπειρία στην επανένταξη αθλητών στην ενεργό δράση, μετά από
  αποκατάσταση και αναλγησία
   
•  Περισσότερα από 20 χρόνια ενασχόληση με αξιολογήσεις σε περιβάλλον
  Εργαστηρίου
   
•  Προπονητής Φυσικής Κατάστασης σε υψηλού επιπέδου αθλητές σε πολλά και
  διαφορετικά αθλήματα, σε περισσότερες από 35 ομάδες (εκ των οποίων 5
  επιπέδου Euroleague - Μαρούσι, Εφες, Ούνιξ, Λοκομοτίβ, Χίμκι),
  συμπεριλαμβανομένου των Ελληνικών Εθνικών Ομάδων (Πετοσφαίρισης,
  Χειροσφαίρισης, Beach Volleyball) και της Εθνικής Ανδρών Γεωργίας
  Καλαθοσφαίρισης.
   
•  Συγγραφέας σε πάνω από 20 επιστημονικά άρθρα και πάνω από 60
  επιστημονικές παρουσιάσεις.
   
•  Εισηγητής σε περισσότερα από 150 σεμινάρια (Παγκόσμια, Πανευρωπαϊκά,
  Πανελλήνια)