Χριστούγεννα! Οικογενειακές μαζώξεις, φαί, φαί και... φαί και άδεια από τη δουλειά (αν είσαι τυχερός). Δώρα και μία γενικότερη αίσθηση χαράς και αισιοδοξίας από την οποία όμως λάμπουν δια της απουσίας τους τα αθλητικά γεγονότα, τα οποία τον υπόλοιπο καιρό περιμένουμε ανυπόμονα να παρακολουθήσουμε κάνοντας άνω κάτω το πρόγραμμά μας για να μη χάσουμε ένα καλό ματς.
Κι αν στο ποδόσφαιρο έχει βρεθεί εδώ και χρόνια η λύση, με την αγγλική "boxing day", στο μπάσκετ περιμέναμε χρόνια μέχρι να καθιερωθεί η χριστουγεννιάτικη αγωνιστική της Euroleague. Αυτά φυσικά όσον αφορά την Ευρώπη γιατί στην Αμερική, από όταν ο Τζέιμς Νέισμιθ έδειξε πως περνάνε τη μπάλα μέσα από ένα καλάθι στις 21 Δεκεμβρίου 1891, δεν σκέφτηκαν ποτέ γιορτές και διακοπές και μέχρι σήμερα στο ΝΒΑ η μέρα των Χριστουγέννων είναι βαμμένη... πορτοκαλί.
Με αφορμή τις γιορτινές αυτές ημέρες που η αγωνιστική δράση μειώνεται αισθητά, το Basketa.gr θυμάται το "Χριστουγεννιάτικο Κύπελλο FIBA", το οποίο έδινε ένα παραπάνω χρώμα κάθε χρόνο τέτοιες μέρες μέχρι να σταματήσει να διεξάγεται το 2006.
Πρόγονος του Διηπειρωτικού
Όλα ξεκίνησαν το 1965 από μία ιδέα του αείμνηστου, Ραιμούντο Σαπόρτα, ηγετικού στελέχους της Ρεάλ Μαδρίτης και διευθυντή της Επιτροπή Διεθνών Διοργανώσεων της FIBA εκείνη την εποχή. Ο Σαπόρτα εκμεταλλεύτηκε τα επερχόμενα εγκαίνια του κλειστού γηπέδου της Ρεάλ και πρότεινε στον γραμματέα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, Ρενάτο Γουίλιαμ Τζόουνς, τη διεξαγωγή ενός διεθνούς τουρνουά στις ημέρες των Χριστουγέννων, με συμμετοχή ισχυρών ομάδων από όλον τον κόσμο σαν ένα φινάλε της μπασκετικής χρονιάς που φεύγει.
Η έγκριση δόθηκε άμεσα και το πρώτο Διεθνές Χριστουγεννιάτικο Κύπελλο FIBA έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 1966 με συμμετοχή των Ρεάλ Μαδρίτης, Κορίνθιανς, Σοκάγο Τζάμακο Σεντς και της Βαρέζε, που κατέκτησε και το πρώτο τρόπαιο.
Η επιτυχία ήταν τόσο μεγάλη, που η FIBA έσπευσε να καθιερώσει τη διεξαγωγή του Διηπειρωτικού Κυπέλλου, το οποίο ξεκίνησε επίσημα από την επόμενη χρονιά αλλά έχει αναγνωρίσει επίσημα ως κομμάτι του, στα κιτάπια της ιστορίας του, το πρώτο Χριστουγεννιάτικο Κύπελλο του 1966! Tην ίδια στιγμή η διοργάνωση του 1966 θεωρείται το... δεύτερο Χριστουγεννιάτικο Κύπελλο.
Ούτε φιλικά, ούτε επίσημα αλλά κομμάτι της FIBA
Ο θεσμός ποτέ δεν είχε ακριβώς επίσημο χαρακτήρα αλλά ούτε και ανεπίσημο... Παρέμεινε υπό την πλήρη αιγίδα της FIBA μέχρι και το 1980. Από το 1981 κι έπειτα υπήρχε μία μορφή συνδιοργάνωσης της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας με τη Ρεάλ Μαδρίτης παίρνοντας πλέον επίσημα μορφή φιλικού χαρακτήρα και αλλάζοντας ονόματα με βάση το χορηγό ή το τιμώμενο πρόσωπο («Τουρνουά Ραϊμούντο Σαπόρτα», «Κύπελλο Philips» κτλ.). Το κύρος που έδινε μία διεθνή επιτυχία δεν άφηνε πάντως αδιάφορο κανένα συμμετέχοντα και κάπως έτσι άνοιξε και ο δρόμος για τη συμμετοχή εθνικών ομάδων αλλά και all - star ομάδων από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Η διοργάνωση του 1984 μάλιστα με τη συμμετοχή, όπως πάντα, της γηπεδούχου Ρεάλ Μαδρίτης, ομάδας all-star από το NCAA, της εθνικής Γιουγκοσλαβίας και της αντίστοιχης της Σοβιετικής Ένωσης, συγκαταλέγεται από τη FIBA στη λίστα με τα κορυφαία τουρνουά που έχουν διεξαχθεί ποτέ.
https://www.youtube.com/watch?v=auyoy5bbQjU&t=48s
Οι ελληνικές συμμετοχές, το παράδοξο του Παναθηναϊκού και η εξαφάνιση
Το 1987 θέση στο τουρνουά βρήκε και η Εθνική μας ομάδα, που λίγους μήνες νωρίτερα είχε στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης, τερματίζοντας στην 3η θέση, πάνω από την Αργεντινή και πίσω από τη Σοβιετική Ένωση και την Ρεάλ Μαδρίτης, που κατέκτησε το τρόπαιο (12 συνολικά έχουν οι «μερένχες»).
https://www.youtube.com/watch?v=w5FLruESZxw
Μετά την πρώτη έκδοση του θεσμού το 1966, που είχε νοκ-άουτ ματς, ο τρόπος διεξαγωγής μέχρι το 1997 ήταν αυτός του μίνι - πρωταθλήματος με τις ομάδες να δίνουν 3 αγώνες από τις 24 ως τις 26 Δεκεμβρίου. Πράγμα που σημαίνει ότι το «Χριστούγεννα στο γήπεδο» ήταν κυριολεκτικό.
Όσον αφορά τις ελληνικές συμμετοχές, το 1989 ο Άρης τερμάτισε στην 3η θέση ανάμεσα σε Ρεάλ, Γιουγκοπλάστιγκα και Μακάμπι Τελ Αβίβ, ενώ το 1996 ο Ολυμπιακός ήταν δεύτερος, αφού μετά τις νίκες απέναντι σε Εφές Πίλσεν και Σκαβολίνι, ηττήθηκε από την Ρεάλ με 66-64 στο τρίτο ματς.
Το 1999 ήταν η τελευταία χρονιά που το τουρνουά διεξήχθη με την παρουσία τεσσάρων ομάδων, ενώ επιλέχθηκε και η μορφή νοκ άουτ αγώνων. Κάπως ο Παναθηναϊκός, αφού απέκλεισε τη Ζαντάρ επικράτησε ανήμερα των Χριστουγέννων της "βασίλισσας" με 77-76, κατακτώντας τον λιγότερο... γνωστό, επίσημο, διεθνή τίτλο του, λίγους μήνες πριν στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης στην Πυλαία.
Άξιο αναφοράς πάντως για το "τριφύλλι", είναι ότι έχει καταφέρει να έχει ένα "ρεκόρ" τουλάχιστον σπάνιο, αφού έχει κατακτήσει διεθνή τίτλο αγωνιζόμενο τόσο ανήμερα των Χριστουγέννων, όσο και ανήμερα του Πάσχα (2002 στον τελικό της Euroleague στην Μπολόνια), στις μεγαλύτερες θρησκευτικές γιορτές της χώρας δηλαδή, που κατά παράδοση αποτελούν αργία, τουλάχιστον στον αθλητισμό.
Το Κύπελλο Χριστουγέννων από εκεί κι έπειτα άρχισε να φθίνει όλο και περισσότερο, αφού πλέον διεξαγόταν με τη μορφή ενός εορταστικού ματς της Ρεάλ και κάποιας άλλης ομάδας κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα το 2006 να εξαφανιστεί εντελώς -Ρεάλ - Λιέτουβος Ρίτας το τελευταίο ματς της ιστορίας του- με την Euroleague πλέον να καλύπτει το κενό, με τη δική της "boxing day".
