"Έπρεπε να νικήσουμε για τον Σενγκέλια. Δεν είχε κατακτήσει ποτέ τίτλο". Τα πρώτα λόγια του Ντούσκο Ιβάνοβιτς δεν ήταν για τον εαυτό του, αλλά για τον αρχηγό της ομάδας του. Ο Τόκο Σενγκέλια μετά από έξι χρόνια στην Μπασκόνια και δώδεκα στο επαγγελματικό μπάσκετ μπορούσε να πανηγυρίσει ένα πρωτάθλημα. Ήταν ο "βασιλιάς" των Βάσκων, ο Γεωργιανός που εκφράζει το παρκέ το πνεύμα αυτής της ξεχωριστής περιοχής της Ισπανίας και πλέον έχει και το στέμμα του. Σήκωσε την... κούπα του στην υγειά του μπάσκετ, λίγο πριν αποχωρήσει με κατεύθυνση της Μόσχα και την ΤΣΣΚΑ.
?️ "Teníamos que ganar por @TokoShengelia23, tenía pendiente de ganar algo"
— Liga Endesa (@ACBCOM) June 30, 2020
¡Dusko Ivanovic VUELVE a ganar la #LigaEndesa con @Baskonia!
? En directo por @vamos pic.twitter.com/mVaC4ys5ss
Ο Σενγκέλια το πανηγύρισε σαν μικρό παιδί και λογικό. Περίμενε πολλά χρόνια αυτή τη στιγμή και είχε κάθε λόγο να σκαρφαλώνει σε καλάθια και να κόβει διχτάκια στη Λα Φοντέτα μετά τη νίκη επί της Μπαρτσελόνα στον τελικό του ισπανικού πρωταθλήματος.
Y @TokoShengelia23 se sube a lo más alto.
— Liga Endesa (@ACBCOM) June 30, 2020
¡La red es suya!#LigaEndesa pic.twitter.com/uRC8bXs8kP
Είχε κάθε λόγο να αγκαλιάζει τους πάντες και να τραγουδάει στα αποδυτήρια. Δεν ήταν μόνο ο τίτλος, ή τα χρόνια. Ήταν οι δυσκολίες που αντιμετώπισε, ο τρόπος που τις ξεπέρασε, αλλά και το πως τον στήριξε η Μπασκόνια σε πολύ δύσκολες στιγμές.
Clásicos que nunca mueren.
— Liga Endesa (@ACBCOM) June 30, 2020
El "We Are The Champions" suena en el vestuario del Kirolbet @Baskonia.#LigaEndesa pic.twitter.com/atnniSU3sB
Ήταν (και) θέμα DNA
Το μπάσκετ δεν μπήκε στη ζωή του από κάποια τηλεόραση. Το μπάσκετ υπήρχε στο σπίτι του πριν καλά καλά γεννηθεί, χάρη στον πατέρα του, Κάχα. Ένας τύπος 2.10, 140 κιλά, που πρωταγωνιστούσε με την Εθνική Γεωργίας. Ο Σενγκέλια παραδέχεται πως δεν τον θυμάται να παίζει στα καλύτερά του χρόνια, όταν είχε φτάσει να δηλώσει συμμετοχή και στο ντραφτ του ΝΒΑ. Θυμάται πολύ καλά όμως και δεν ξεχνά πως μεγαλώνοντας οι συνθήκες δεν ήταν και οι καλύτερες στην Τυφλίδα.
"Δεν είχαμε ηλεκτρικό όλη την ημέρα στο σπίτι. Ερχόταν για δύο ώρες την ημέρα και μετά είχε ρεύμα η επόμενη γειτονιά. Έτσι λειτουργούσαν τα πράγματα".
Το μπάσκετ ήταν ήδη στο DNA του. Έπαιζε, είχε μια μπάλα παντού.
"Η πρώτη μου μπασκετική ανάμνηση είναι από όταν ήμουν 5-6 χρονών, όταν για γενέθλιά μου μου χάρισαν μια μπάλα μπάσκετ. Από τότε δεν υπήρχε τίποτα άλλο στο μυαλό μου".
Στην Ισπανία από τα 15 του
Ο Σενγκέλια άφησε τη Γεωργία στα μόλις 15 του χρόνια για να ενταχθεί στις Ακαδημίες της Βαλένθια. Όπως βλέπετε η ζωή έχει τον τρόπο της να κάνει τους δικούς της κύκλους, να παίρνει τις δικές της στροφές. Ανοιχτές και ήρεμες ή "φουρκέτες" απότομες. Το κλειδί είναι να ξέρεις να οδηγείς και να ξέρεις να περιμένεις, ακόμη κι αν δεν έχεις ορατότητα για το τι έρχεται από την άλλη πλευρά.
Έμεινε στη Βαλένθια δύο χρόνια, πανηγύρισε το EuroCup το 2ο10 ως 12ος παίκτης με DNP δίπλα στο όνομά του στον τελικό, ακολούθησε το Βέλγιο και η Σαρλερουά για άλλα δύο, για να φτάσει στο ΝΒΑ το 2012. Ο ίδιος λέει ακόμη και σήμερα πως "η απόφαση να πάω στο Βέλγιο ήταν από τις καλύτερες της καριέρας μου", αφού πήρε το χρόνο συμμετοχής που τόσο ήθελε και χρειαζόταν.
Ήταν η 54η επιλογή στο ντραφτ του 2012 και φόρεσε τη φανέλα των Μπρούκλιν Νετς. Οι τραυματισμοί όμως δεν τον άφησαν σε ησυχία. Ήταν ένα μοτίβο που θα τον ακολουθούσε ξανά και ξανά αρκετές φορές στην καριέρα του. Οι άτυχες στιγμές δεν έλειψαν. Αρκετές ομάδες τον προσπέρασαν σε διαφορετικά χρονικά σημεία εξαιτίας των τραυματισμών του στα γόνατα.
Οι Νετς ανακοίνωσαν ότι θα υποβληθεί σε επέμβαση στις 31 Ιουλίου 2013 μετά από τραυματισμό του στο summer league, το 2018 έμεινε ένα μήνα εκτός, το 2019, κάτι περισσότερο από δύο μήνες. Μετά από ένα σύντομο πέρασμα από τους Σικάγο Μπουλς, η Μπασκόνια μπήκε στη ζωή του.
Οι Βάσκοι τον στήριξαν, έγινε ηγέτης, έκανε το βήμα παραπάνω που ήθελε, αλλά η Μπασκόνια βρήκε έναν παίκτη που θα ήταν εκεί για την ομάδα. Υπέγραψε το 2014, το 2017 υπέγραψε συμβόλαιο τριετούς διάρκειας, αλλά μόλις ένα χρόνο αργότερα, τον Αύγουστο του 2018 υπέγραψε καινούριο και μάλιστα τετραετές, δείχνοντας την εμπιστοσύνη και το δέσιμο που υπήρχε ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Φέτος, παρά τα προβλήματα που είχε στην πλάτη, είχε μέσο όρο 13.2 πόντους και σχεδόν πέντε ριμπάουντ, ενώ στον τελικό ήταν καθοριστικός τόσο με τη βοήθεια στην άμυνα πάνω στον Νίκολα Μίροτιτς, αλλά και επιθετικά με 14 πόντους, τέσσερα ριμπάουντ, δύο ασίστ και δύο κλεψίματα.
Οικογενειάρχης και επαγγελματίας
Ο Σενγκέλια είναι παράδειγμα εντός παρκέ και ηγέτης. Το ίδιο όμως είναι και εκτός των γραμμών όπως λένε όσοι τον γνωρίζουν καλά. Η οικογένειά του μπαίνει πάντα σε πρώτο πλάνο. Το Σεπτέμβριο του 2018 απέκτησε τον τρίτο του γιο. Όπως παραδέχεται ένας από τους λόγους που αγαπά την Μπασκόνια, είναι ο ίδιος λόγος που πολλοί μπασκετμπολίστες τη βρίσκουν ολίγον βαρετή: "Είναι ήσυχη, έχεις ζώνες πράσινου και πολλούς χώρους για παιδιά!"
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Είναι ένας τύπος που έχει ένα σπάνιο χαρακτηριστικό: Ξέρει να εκτιμά και δεν ξεχνά αυτούς που τον βοήθησαν, όπως τόσο συχνά βλέπουμε να γίνεται γύρω μας. Ποτέ δεν ξέχασε για παράδειγμα τη γυναίκα που ουσιαστικά τον φιλοξένησε όταν από τη Γεωργία έφτασε στη Βαλένθια, μόλις 15 χρονών. Όταν αυτή έφυγε από τη ζωή ήταν απαρηγόρητος, όπως φάνηκε στο post του, αλλά και όπως λένε άνθρωποι που είναι κοντά του.
Από τότε όμως ήξερε πολύ καλά ένα πράγμα: Αν ήθελε να πετύχει έπρεπε να δουλέψει και να δουλέψει πολύ: "Νομίζω πως ήταν κάτι που το είχα μέσα μου. Κάποιες φορές, ακόμη κι όταν ήμουν κουρασμένο σκεφτόμουν να μπορούσα να αντέξω λίγο ακόμη. Είναι κάτι που απλά είναι κομμάτι μου".
Η φιλοσοφία του είναι να οδηγεί μέσω του παραδείγματος και όχι με λόγια: "Όπου κι αν πας και πιστεύεις πως δουλεύεις σκληρά και λες "οκ, η προπόνηση τελείωσε", για μένα αυτό είναι το σημείο κλειδί. Να πεις "μπορείς να κάνεις κάτι περισσότερο;" Για μένα ισχύει πάντα το ίδιο: "Αν δεν κάνεις το κάτι παραπάνω εσύ, θα το κάνει κάποιος άλλος".
Ένας συμπατριώτης του που τον γνωρίζει καλά και είχε τη δική του μεγάλη σεζόν στην Ισπανία, ο Γκιόργκι Σερμαντίνι, μιλώντας στο basketa.gr έρχεται να συνηγορήσει με τα παραπάνω: "Είμαστε πολύ καλοί φίλοι με τον Τόκο. Γνωριζόμαστε πολλά χρόνια όπως είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος, αφού αγωνιζόμαστε μαζί στην Εθνική Γεωργίας. Είναι οικογενειάρχης, έχει μια εκπληκτική οικογένεια και ο πατέρας του ήταν επίσης μεγάλος μπασκετμπολίστας. Είναι ένας ξεχωριστός άνθρωπος, στηρίζει πολύ τους συμπαίκτες του και τους μικρότερους σε ηλικία παίκτες και είναι ένα από τους καλύτερους παίκτες στη θέση του στην Ευρώπη, ενώ έχει επίσης το πνεύμα και το χαρακτήρα του ηγέτη. Θα ήθελα και πάλι να του πω συγχαρητήρια για το πρωτάθλημα. Τον αγαπώ πολύ, όπως και την οικογένειά του!"
Η αγάπη του για τη Γεωργία
Το επίθετό του είναι Γεωργιανό και σημαίνει "περιμένοντας για κάποιον" όπως μας ενημερώνει το ίντερνετ. Συνολικά 9.081 άτομα φέρουν το όνομα αυτό παγκοσμίως. Στην περίπτωση του Τόρνικε Σενγκέλια και της Εθνικής Γεωργίας, το άτομα που περίμενε ίσως να ήταν και ο Ηλίας Ζούρος.
Ο Έλληνας τεχνικός με τον Γιώργο Λιμνιάτη στο πλευρό του, έχει δώσει άλλη πνοή στην Εθνική Ομάδα της Γεωργίας και ο Σενγκέλια το αναγνωρίζει και το καταλαβαίνει με το παραπάνω. Η σχέση τους είναι ξεχωριστή. Ένα ποστάρισμά του στο instagram με τη λεζάντα "more than a game", όπου είναι αγκαλιά με τον Ζούρο ίσως λέει περισσότερα από οποιαδήποτε λέξη.
Από τη Σύρο όπου είχε βρεθεί το 2018 είχε δηλώσει: "Ο Ζούρος είναι σπουδαίος προπονητής, αλλά ακόμη πιο σπουδαίος άνθρωπος. Συνεργαζόμαστε ιδανικά και χάρηκα που βοήθησα στο τελευταίο... παράθυρο και προκριθήκαμε. Μακάρι να γινόταν να παίξουμε και το χειμώνα". Είναι ο τύπος που λατρεύει να παίζει για την Εθνική Ομάδα και που ακόμη "αισθάνομαι ανατριχίλα όταν είμαι στο παρκέ και ακούω τον Εθνικό Ύμνο της χώρας μου, όπως όταν ήμουν μικρός και ονειρευόμουν να βρεθώ σε αυτή τη θέση κάποια μέρα", όπως είχε πει μιλώντας στη FIBA.
Σε κάποιες δύσκολες προσωπικές και οικογενειακές στιγμές του Έλληνα κόουτς ο Σενγκέλια ήταν εκεί, κάτι που αναγνωρίζει και εκτιμά ο Ζούρος. Και τα αισθήματα είναι αμοιβαία όπως φαίνεται. Η επικοινωνία ανάμεσα στους δύο δεν περιορίζεται στα διαστήματα που αγωνίζεται ή προετοιμάζεται η Εθνική Γεωργίας.
"Είναι ένα απίστευτο παιδί, που δουλεύει πάρα πολύ σκληρά", είναι τα πρώτα λόγια του Ζούρου για τον Σενγκέλια μιλώντας στο basketa.gr. Ο τόνος δεν θα αλλάξει και στη συνέχεια: "Δουλεύει στο 200%! Είναι παίκτης που τα δίνει όλα, δεν "κλέβει" στο παιχνίδι, είναι πάρα πολύ συγκεντρωμένος και καλός επαγγελματίας. Δουλεύει κάθε καλοκαίρι με γυμναστές και προπονητές. Δεν σταματά. Προσλαμβάνει ανθρώπους που τον βοηθούν. Πέρυσι έκανε προετοιμασία με εμάς, έχει εμπιστοσύνη. Ακολούθησε το δικό του ατομικό πρόγραμμα, γιατί είχαμε και πολλούς μικρούς στο καμπ, αλλά ήταν μαζί μας και συμμετείχε κανονικά στο κομμάτι του μπάσκετ".
Αυτούς τους "μικρούς" δεν τους κοίταξε ποτέ υποτιμητικά. Τους αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή: "Ενδιαφερόταν πολύ! Ήταν παιδιά που δεν είχαν ξανάρθει στην Εθνική Ομάδα. Αυτός και ο Σερμαντίνι ήταν κοντά τους, τους βοηθούσαν, τους μιλούσαν. Ήταν εκεί για να τους βοηθήσουν να κάνουν το βήμα μπροστά".
Τον περιγράφει ως "δυνατή προσωπικότητα" και "ηγέτη": "Μιλάει πάντα στα αποδυτήρια. Δεν φοβάται κιόλας. Αν είναι και κάτι που το έχουν όλοι οι Γεωργιανοί. Δεν φοβούνται τον αντίπαλο, όποιος κι αν είναι. Το είδα αυτό πολύ έντονα στον αγώνα με τη Σερβία που νικήσαμε στο τέλος. Λένε "πάμε να νικήσουμε". Έτσι είναι και ο Σενγκέλια".
Ο Ζούρος έχει δει την αγάπη του Γεωργιανού για την οικογένειά του, έχει δει το χιούμορ του, αλλά έχει δει και τον μπασκετμπολίστα Σενγκέλια.
"Είναι παίκτης του προπονητή. Καταλαβαίνει τι θέλεις και θα προσπαθήσει να το κάνει. Βέβαια δεν παύει, όπως όλοι οι μεγάλοι παίκτες, να είναι και ένας παίκτης ενστίκτου. Την έχει αυτή τη νοοτροπία του νικητή και έχει μεγάλη πίστη στον εαυτό του. Θα κάνει πράγματα που πιστεύει πως θα βοηθήσουν. Όταν είχα πάει στην πρώτη προπόνηση ήταν εκεί και ο Σανικίντζε και ο Σενγκέλια. Ως αρχή τα γκαρντ κατεβάζουν την μπάλα. Ριμπάουντ, πάσα σε έναν γκαρντ και συνεχίζουμε. Αυτά τα παιδιά έπαιρναν την μπάλα και έκαναν coast to coast. Υπήρχαν φορές που έκαναν λάθος. Κάνοντας όμως μια σύσκεψη οι προπονητές είπαμε πως πρέπει για αυτή την ομάδα να το αφήσουμε ελεύθερο το κομμάτι. Ο Σενγκέλια για εμάς βρισκόταν στην κατηγορία των γκαρντ, γιατί μπορούσε να τρέξει το γήπεδο με την μπάλα. Από εμάς είχε την "πράσινη κάρτα" να κατεβάσει και να πάει σε coast to coast. Δεν μπορείς να αφαιρέσεις αυτό το κομμάτι από ένα τεράστιο ταλέντο που έχει ένας τέτοιος παίκτης.
Ξέρει τι πρέπει να δουλέψει στο παιχνίδι του. Δουλεύει πολύ το σουτ του. Βάζει παραπάνω πίεση στον εαυτό του, δυσκολεύεται. Είναι τελειομανής. Μια κίνηση μπορεί να τη δουλεύει μισή ώρα. Ούτε οι τραυματισμοί τoν σταμάτησαν, ή του άλλαξαν νοοτροπία. Δεν φοβάται. Φέτος το καλοκαίρι έκανε πολύ καλή δουλειά με την Εθνική σε αυτό το κομμάτι. Και ο γιατρός της Εθνικής Ομάδας πηγαίνει και τον επισκέπτεται και στην Μπασκόνια. Τα προβλήματα έρχονται συνήθως από το πολύ χρόνο συμμετοχής. Είναι πολλές οι υποχρεώσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν κάνει πίσω όμως. Είναι πραγματικός ηγέτης και στην Μπασκόνια και την Εθνική Ομάδα".
Ο Ζούρος ξέρει κάτι περισσότερο από τους υπόλοιπους για την αγάπη του για την Εθνική Ομάδα: "Θέλει να βοηθήσει όσο μπορεί το μπάσκετ στη χώρα του. Γι' αυτό πιστεύει, όπως πιστεύω κι εγώ, πως είναι σημαντικός ο όμιλος του Ευρωμπάσκετ που θα διεξαχθεί στην Τυφλίδα. Θέλουμε να πάμε καλά και να γίνει μια ανάπτυξη του αθλήματος όπως έγινε το 1987 στην Ελλάδα. Να περάσει το μπάσκετ σε όλους, να δημιουργήσουμε γήπεδα, να πλησιάσουμε περισσότερα παιδιά. Ακόμη και μέσα στον κορονοϊό δεν σταμάτησαν να δουλεύουν για το γήπεδο. Είναι κάτι που το θέλουν πολύ!"
Ο Ζούρος του έστειλε συγχαρητήρια για την κατάκτηση του τίτλου και αυτός δεν το άφησε έτσι. Δεν μπορούσε να περιγράψει το συναίσθημα, αλλά ήξερα κάτι πολύ καλά: "Μακάρι να το ζήσουμε με την Εθνική Γεωργίας".
